Bir vergi dairesi adına başka vergi dairesi tarafından niyabeten yoklama fişi düzenlenmesiBilindiği gibi, yoklama fişleri vergi dairesi tarafından mükellefler nezdinde düzenlenen ve maddi olayları yerine tespit eden tutanak mahiyetindeki fişlerdir. 213 sayılı VUK’nun 131. maddesine göre düzenlenen yoklama fişlerinde; yoklama neticeleri tutanak mahiyeti arz eden bu fişlere aktarılmaktadır.
Yoklama fişleri, yoklama mahallinde ve asgari 2 nüsha olarak düzenlenir, tarihlenir, bulunursa nezdinde yoklama yapılana bırakılır. Mükellef yoksa bu fiş, mükellefin yetkili adamına veya personeline imza ettirilir. Eğer, bu kimseler düzenlenen yoklama fişini imza etmekten imtina ederlerse bu durumda keyfiyet fişe yazılır ve yoklama fişi polis, jandarma, muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinden birine imzalattırılır. Daha sonra bu fiş mükellefin bilinen adresine posta ile taahhütlü olarak tebliğe çıkartılır.
Yeni tip yoklama fişleri eski fişlere nazaran biraz daha detaylı olup, çalışan personelle ilgili ayrıntılı bilgileri içermektedir. Muhtemelen Gelir İdaresi düzenlenen bu yoklama fişlerinin bir nüshasını koordineli olarak çalıştığı SGK kurumuna yollamaktadır.
[1]Yoklama fişleri bireysel olarak düzenlenebileceği gibi toplu olarak da düzenlenebilir.(VUK md.133). bireysel yoklama fişleri daha çok, işe başlama, işi terk, iş değişikliği, işin nev’inde değişiklik vb. durumlarda düzenlenir.
Gerekli görülen durumlarda, yoklama fişleri, ilgili vergi dairesinin dışında mükellefe en yakın başka vergi dairesi vasıta kılınarak yaptırılabilir. Bulundukları il veya ilçe dışındaki vergi dairelerinin yetki sahası içinde bulunduğu saptanan mükelleflere ilişkin koğuşturma, yoklama, tebliğ gibi işlemler ilgili servisler tarafından sevk pusulası, tanzim edilerek mükellefin adresinin bulunduğu lokal vergi dairesine gönderilir. İlgili vergi dairesinden alınan netice üzerine, sevk pusulasının kalan örneği, dosyasından çıkartılarak tebliğ veya iade şekline göre gerekli işlemler yapılır.
Vergi daireleri işlem yönergesine göre, başka vergi daireleri adına yapılacak tebliğ işlemleri, en geç 15 gün içinde sonuçlandırılarak ilgili vergi dairesine geri gönderilir. Acele ve zamanaşımlı belgeler ise zamanaşımı süresi dolmadan derhal ilgililere tebliğ edilir.
Yapılan işlemin sonucu, gönderilen sevk pusulasında işaretlenerek sevk pusulasının bir örneği tebliğ veya iade olmak üzere ayrı ayrı dosyalanır. Bir örneği ise tebliğe ilişkin belge ile birlikte ilgili vergi dairesine gönderilir.
Diğer yandan, vergi tahsilat işlemleri de tahsilata yetkili tahsil dairesi tarafından amme borçlusunun bulunduğu ildeki vergi dairesi tarafından da tahsilatı vasıtalı olarak gerçekleştirilebilir. 6183 sayılı AATUHK’nun 5. maddesi hükmüne göre cebri tahsilin yapılmasına ilişkin takip işlemleri tabiatıyla alacaklı amme idaresi tarafından yapılması gerekmektedir. Belli bazı hallerde alacaklı kamu idaresinin hangi birimi tarafından yapılacağı konusu da 6183 sayılı kanunun 5. maddesinde yerel tahsil dairesi olarak saptanmıştır. Bu tespitten yola çıkılarak alacaklı tahsil dairesi adına borçlunun mallarının bulunduğu bir başka mahaldeki idare alacaklı idare adına niyabeten ödeme emri tanzim ederek, tahsil
[1] Ayrıntılı açıklamalar için bkz. ALPASLAN Mustafa, “Vergi Dairesi Yoklama Fişleri Yeniden Düzenlenmiştir” Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Haziran 2013,
Av. Nazlı Gaye Alpaslan
HÜRSES