Borç nedeniyle silinen Bağ-Kur hizmetlerini kazanma yollarıSoru: "Doğum tarihim 18.8.1964. İlk defa 13.7.1988 tarihinde sigortalandım ve 15 günlük prim ödemem oldu. Daha sonra 1.1.1995 ile 30.12.2006 tarihleri arasında vergi mükellefi olduğum için Bağ-Kur sigorta kaydım yapıldı ama hiç prim ödemedim. 2007 yılından bu yana 1410 gün daha sigortaya prim ödendi. Borcumu yapılandırsam emekli olabilir miyim? 1984 ile 1985 yılı arasındaki askerliğimi borçlansam avantajım olur mu?" Rufai C./İstanbul
SİGORTADA ZORUNLULUK VAR
Türk sosyal güvenlik sistemindeki en temel ilkelerden birisi sigortalılığın zorunlu olmasıdır. Buna göre, vergi mükellefi, limitet şirket ortağı, anonim şirketin yönetim kuruluna seçilen ortakları, tarım kaydı olup tarımsal faaliyette bulunanlar zorunlu olarak Bağ-Kur sigortası oluyor.
5510 sayılı Reform Yasası, borcu bulunan Bağ-Kur sigortalıları ile ilgili olarak, sigortalılığın zorunluluğu ile çelişen ancak sigortalıların menfaatine olan önemli bir düzenlemeye yer vermiştir. Reform Yasasının geçici 17'nci maddesinde düzenlenen hükme göre, Bağ-Kur’a kayıt yaptırmasına rağmen hiç prim ödemesi olmayan veya prim ödemesi olmakla birlikte 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 60 aydan daha fazla borcu bulunan Bağ-Kur’luların sigortalılık sürelerinin silinmesi öngörülmüştür. Bu yasal düzenleme nedeniyle Bağ-Kur sigortalılarının borcu silinmiş ancak aynı zamanda sigorta hizmetleri de silinmiştir.
SİLİNEN BAĞ-KUR GÜNLERİNİ CANLANDIRMAK MÜMKÜN
Reform Yasasının geçici 17'nci maddesi gereği Bağ-Kur’a kayıt olmakla birlikte 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 60 aydan fazla prim borcu nedeniyle Bağ-Kur günlerinin silinmesi dönüşü olmayan, dolayısıyla sigortalıyı mağdur etmeyen bir uygulama. Şöyle ki; borç nedeniyle Bağ-Kur günleri silinen vatandaşlarımız, daha sonra SGK’ya müracaat etmek suretiyle silinen Bağ-Kur günlerini askerlik borçlanması usulüne benzer biçimde geri alabiliyor. Bu uygulamanın tek bir dezavantajı var, o da SGK tarafından çıkarılacak borcun tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde ödenmesi gerektiği. Ödenecek bir güne düşen canlandırma tutarını kişi kendisi belirleyebiliyor. Asgariden ödenme seçilirse bir gün canlandırma karşılığı, ticari faaliyet konusuna göre değişmekle birlikte ortalama olarak 12,50 ile 13,00 TL arasında olmaktadır.;
YAPILANDIRMA YASASIYLA SİLİNEN GÜNLER UCUZA ALINIR
11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren Çok Maddeli Yasa (Torba Yasa), borç nedeniyle silinen Bağ-Kur günlerinin canlandırılmasına yönelik avantajlı bir düzenlemeye yer vermiştir. Yapılan düzenlemeye göre, silinen Bağ-Kur günlerinin tamamı için canlandırma başvurusu yapılınca canlandırma yöntemi, prime esas kazanç seçmek suretiyle değil, borcun silinmeden önceki anapara tutarına TÜFE oranında gecikme zammı uygulanarak hesaplanacak. Bu yöntem nedeniyle silinen günleri kazanmak yaklaşık olarak yüzde 55 ile 60 arasında daha ucuz olacak. Örneğin; okurumuz, normalde bu sürelerini yaklaşık olarak 51.000 TL’ye canlandırabilecek iken yapılandırmaya başvurarak 3960 gün hizmetini yaklaşık 19.500 TL’ye geri alabilecek.
Bu durumda bulunan vatandaşlarımızın bir an evvel başvuru yapması ve çıkan borcun tamamını en geç 2.2.2015 tarihine kadar ödemesi gerekiyor. Özellikle belirtmek istiyorum, emeklilik şartlarını sağlayanlar son günü beklemeyip ödemeyi en kısa sürede yapmalı ve akabinde emeklilik müracaatında bulunmalı ki; kendisine maaş bağlanabilsin.
Okurumuz, borç nedeniyle durdurulan sigortalılık süresini canlandırır, ilave olarak da en az 2 ay borçlanma yapmak ve akabinde emeklilik başvurusunda bulunmak şartıyla emekli olabilir. İmkân varsa askerlik süresinin tamamını borçlanmak, emekli maaşını 30-40 TL civarında artırır.
Şerif AkçanTÜRKİYE