ÇALIŞANLARA DOLAR VE DÖVİZLE ÖDEME YAPILAMAZ
Çalışanların yegane gelir kaynağı, çalışmaları karşılığında elde ettiği ücretlerdir.
Genel olarak ücret, işveren tarafından ödenmektedir. Ancak ücretin işveren tarafından ödenmesi zorunlu değildir. Örneğin iş sözleşmesinde belirtilmiş ise lokantada garson olarak çalışan işçiye müşteriler tarafından verilen bahşişler de ücret yerine geçmektedir.
İşçi ve işveren, asgarî ücretin altında kalmamak kaydıyla sözleşme özgürlüğü çerçevesinde ücretin miktarını birlikte serbestçe kararlaştırabilirler.
İş yerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 5 kişi olması hâlinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü bulunmaktadır. Aksi takdirde idari para cezası uygulanmaktadır.
Ödemelerin TL ile yapılması zorunlu
Çalışma mevzuatımızda çalışanlara yabancı para birimleri/döviz ile ücret ödenmesi yasaklanmıştır.
Keza İş Kanunumuzda açıkça ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak, yabancı para olarak kararlaştırılmış olsa bile ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenmesi zorunlu tutulmuştur.
Borçlar Kanunumuza göre de yabancı para borcunun vadesinde ödenmemesi hâlinde alacaklı bu borcu vade veya fiili ödeme günündeki rayice göre Türk parası olarak ödenmesini isteyebilir.
Yargıtay’ın bu konudaki kararları da istikrar kazanmıştır. Yargıtay’a göre işçi ücret ve alacakları için hüküm kurulurken ödeme tarihindeki Türk parası karşılığının ödeneceğinin hüküm fıkrasında belirtilmesi gereklidir.
Bu bağlamda işçinin başta ücretleri olmak üzere fazla mesai ücreti, kıdem ve ihbar tazminatları ile diğer tüm alacak ve tazminatları dolar, avro ya da diğer yabancı para birimleri açısından belirlenmiş olsa bile işçiye yapılacak ödemenin mutlaka Türk lirası olarak yapılması zorunlu bulunmaktadır.
Ödemelerde baz alınacak kriterler
İşçinin ücretleri döviz kuru üzerinden belirlenmiş ise kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücretlerinin fesih tarihindeki döviz kurları esas alınarak işçinin son ücretleri üzerinden hesaplanması gereklidir.
Ücret, fazla çalışma ile bayram ve genel tatil ücretleri alacaklarında ise bu alacakların ait olduğu dönemlerdeki döviz kurları esas alınıp hesaplanacak TL olarak ödenmesi gerekecektir.
“Asalet; boyda değil soyda, incelik; belde değil dilde, doğruluk; sözde değil özde, güzellik; yüzde değil, yürekte olur.” MEVLÂNA
İSA KARAKAŞ
TÜRKİYE GAZETESİ