En son düzenlemelere göre sağlık çalışanları nasıl erken emekli olacak?

En son düzenlemelerle hangi sağlık çalışanı nasıl erken emekli olacak?

3/8/2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan kanunla sağlık çalışanlarına verilen yıpranma hakkı ile bu sektörde çalışanlara erken emeklilikte büyük avantajlar sağlandı.
Sağlık çalışanları okuyucularımızın isteklerini dikkate alarak yıpranma (fiilî hizmet zammı) hakkı kapsamında yer alan çalışanlar ile bu haktan yararlanma esasları ve erken emekliliğe etkisi bu yazımıza konu edinilmiştir.
 
Yıpranma hakkının hesabı
 
03/08/2018 tarihinden itibaren insan sağlığına ilişkin işlerde 4/1-a (SSK), kapsamında çalışan sigortalılardan ilgili kanunlarına göre sağlık meslek mensubu sayılmak ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmak şartıyla bu kapsamda geçen sürelerinin her 360 günü için 60 gün fiilî hizmet süresi zammı 5 yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayılarına eklenecektir.
Söz konusu işlerde en az 3600 gün çalışılması hâlinde ise toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilen fiilî hizmet süresi zammının yarısı emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.
Yıpranma kapsamında olan iş yerlerinde çalışan sigortalıların çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak işin riskine maruz kalmadıkları Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri yıpranma hesabında değerlendirilmeyecektir.
 
5 yıl daha erken emeklilik
 
Hemen söyleyelim bahse konu yıpranma hakkı geçmişe yönelik olmayıp Kanunun yürürlük tarihi olan 03/8/2018 tarihinden itibaren geçerli bulunmaktadır. Belirtilen tarihten itibaren kapsamda bulunan bir sağlık personelinin 3600 gün çalışması hâlinde emeklilik yaşından en fazla 5 yıl düşürülecektir.
Örneğin 05.03.1995 tarihinde çalışmaya başlayan bir erkek SSK sigortalısı 3/8/2018 tarihinden sonra 3600 gün çalışması hâlinde normalde 55 yaşında emekli olması gerekirken 50 yaşında emekli olacaktır.
 
Dikkate alınmayan çalışmalar
 
2008 yılı ekim ayı başından önce Emekli Sandığı Kanununun kapsamında fiilî hizmet süresi zammı ve SSK Kanununun ek 5'inci maddesinin itibari hizmet süresi kapsamında sayılan işlerden olmadığı hâlde, SGK (5510 sayılı) Kanununun 40. maddesinde sayılan işler ve iş yerlerine girecek nitelikte çalışması olanların 2008 Ekim ayı öncesi bu kapsamda geçen çalışmalarının emeklilik yaş haddi indiriminden yararlanmak için aranan gün sayısı hesabında dikkate alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla, insan sağlığına ilişkin işlerde ilgili kanunlarına göre sağlık meslek mensubu olmak 3/8/2018 talihinden önce geçen çalışma süreleri, emeklilik yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için aranan 3600 gün hesabında dikkate alınmayacaktır.
Öte yandan SGK (5510 s.) Kanununun yıpranma ile ilgili maddesi kapsamında sayılan iş veya görevlerde çalışan sigortalıların fiilî hizmet süresi zammından yararlanabilmesi, işin risklerine maruz kalınmasına bağlı bulunduğundan, doğrudan işin kontrolü ve denetim görevini üstlenen ve/veya idareci konumunda olan sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmadıkları sürece fiilî hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır. 
 
Kapsamdaki iş kolları
 
Yıpranma hakkı verilen sağlık çalışanlarının yer aldığı iş kollarına aşağıda yer verilmiştir.
 
 
Fiilen çalışmayanlar faydalanamayacak
 
Yukarıdaki tabloda belirtilen iş kolları kapsamında bulunan iş yerlerinde bulunmakla birlikte bu işlerde fiilen çalışmayanlar yıpranma hakkından faydalanamayacaktır.
Yıpranma (Fiilî hizmet süresi zammı) kapsamında bildirim yapılabilmesi, işin riskine maruz kalınmasına bağlı olduğundan, başhekim gibi işin idareciliğini üstlenen bir hekim her ne kadar sağlık meslek mensubu sayılsa da doğrudan insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmadığı sürece fiilî hizmet süresi zammından faydalandırılmayacaklardır.
Bu nedenle, başhekim olarak görev yapan kimseler için sadece, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalıştıkları süre kadar fiilî hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yapılması gerekmektedir.
İdarecilikte geçirilen süre için fiilî hizmet süresi zammı kapsamında Aylık Prim ve Hizmet Belgesi/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi düzenlenmeyecektir.
Diğer yandan kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalışanlarla yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar da fiilî hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.
NOT: Kapsamda bulunanlara ait mesleklerin listesi uzun yer kaplayacağından burada yer verilmemiştir. Kapsamda bulunup bulunmadığını merak eden okuyucularımız bizimle ([email protected] veya Twitter:@isakarakas) iletişime geçebilirler.
              ***
“Sağlığı olanın umudu, umudu olanın ise her şeyi var demektir.” Arap Atasözü

İsa Karakaş
tg.com.tr