Engelli yaşa takılmadan, malul primi yeterse emekli olur

Engelli yaşa takılmadan, malul primi yeterse emekli olur

Malullük ve engelli emekliliği birbirinden farklıdır. Engelli sayılmak için çalışma gücünün en az %40 kaybedilmesi yeterlidir. Malulen emekli olabilmek için ise en az yüzde 60 kaybedilmesi ve prim şartlarının yerine getirilmesi şart.

ENGELLİ emekliliği, vergi indiriminden yararlanma durumuna göre belirleniyor. Vergi indiriminden yararlanmak ve bu kapsamda engelli emekliliği koşullarıyla emekli olabilmek için, Vergi Dairesi veya Mal Müdürlükleri'ne başvurulması gerek. Bu başvuru sonrasında 'Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe' göre ilgili kişiler sağlık kuruluşlarına sevk edilerek çalışma gücü kaybı belirleniyor.

HANGİ KOŞULLAR ARANIYOR?

Engellinin emeklilik koşulları ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre farklılaşıyor. 06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olmuş ve engelli raporu almış bütün kişiler, engellilik oranı fark etmeksizin 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün primle emekli olabiliyor. İlk kez 06.08.2003 ve sonrasında sigortalı olmuş engellilerden;

- 1. derece engelli olanlar 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün prim ödeme,

- 2. derece engelli olanlar 18 yıl sigortalılık ve toplam 4.000 gün prim ödeme,

- 3. derece engelli olanlar ise 20 yıl sigortalılık ve 4.400 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabiliyor.

Farklı şartlara tabi

ENGELLİ sayılmak için çalışma gücünün en az yüzde 40 kaybedilmesi yeterlidir. Engellinin ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre emeklilik koşulları belirlenir. Malulen emekli olabilmek için ise çalışma gücünün en az yüzde 60 kaybedilmesi ve prim ödeme ve sigortalılık şartlarının da yerine getirilmesi söz konusudur.

2008 sonrası şartlar değişti

İlk kez 1 Ekim 2008 ve sonrasında sigortalı olan engelliler için emeklilik koşulları farklılaştı. Engellilik oranları 1 Ekim 2008 öncesinde yüzde 40-60, yüzde 60-80 ve yüzde 80 üzeri olarak sınıflandırılırken, bu tarihten sonra yüzde 40-49, yüzde 50-59 ve yüzde 60 üzeri olarak belirlendi. Diğer yandan 1 Ekim 2008 sonrasında bütün emekliler için kademeli geçişle emeklilik koşulları yükseltildi. Yani 06.08.2003 tarihindeki gibi yalnızca II. ve III. derece engelliler için değil, bütün engelliler için emeklilik koşulları zorlaştırıldı.

Malullük ne demek?

İŞ kazası veya başka bir sebeple çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybeden kişiler malul sayılıyor. Ancak malullüğe sebep olan rahatsızlığın sigortalılık sonrası gerçekleşmesi gerekiyor. Ayrıca malul sayılmak için çalışma gücünün kaybı yanında, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartı da var.

OKAN GÜRAY BÜLBÜL

AKŞAM