İşçiler için serbest zaman uygulaması

SERBEST ZAMAN UYGULAMASI İŞÇİ İÇİN KAYIP(mı) İŞVEREN İÇİN KAZANÇ(mı)

2003 Yılında 1475 sayılı İş Hukuku tek madde hariç tüm maddeleri ile mülga olurken,çalışma hayatına 4857 sayılı İş Hukuku ile devam etme kararı alındı.

Özellikle 4857/41’inci maddesine eklenen düzenlemeye, işçi sendikaları seyirci kalırken,işveren sendikaları tribünleri ayağı kaldırdı.

Nedeni mi işçi sendikalarının kalesine gol atmışlar,fileleri havalandırmışlardı.

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.(4857/41-4.fıkra)

İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.(4857/41-5.fıkra)

Bu düzenlemeyle, birlikte fazla mesai / fazla süreli çalışma karşısında ücret yerine izin esası gelmiş oldu.

Formül:

Kısaca;

4857/41. Maddesinde fazla çalışma haftalık 45 saati aşan çalışma, fazla sürelerle çalışma ise haftalık çalışma süresinin 45 saatin altında belirlendiği durumlarda haftalık 45 saate kadar olan çalışma şeklinde tanımlanmıştır.

Buna göre fazla çalışmalar %50 zamlı, fazla sürelerle çalışmalar ise %25 zamlı olarak ödenecektir.

Özellikle 15 yıl içinde bu uygulama artık son 10 yıl içinde işçiler açısından bir kayıp anlamına geliyor.

Bana göre 15 yıldır kayıptır.

Bunun nedeni özellikle yoğun mesaili çalışılan işyerlerinde özellikle 2000 yılından sonra emekli aylıklarını en çok belirleyen olay SPEK matrahlarının yüksek bildirilmesine dayandırılmıştır.

SPEK yüksek olması ise aşağıdaki tabloya bakarsanız ileride emekli aylığınız bakımından önemli rol oynuyor.

Serbest zaman işçiye kullandırılmasıyla ileride alacağı emekli aylığına esas matrahlarına düşürecek,bunun anlamı da düşük emekli aylığı ile karşı karşıya kalacaktır.

Serbest zaman kullandırılmasıyla,birlikte Kamu idaresi dediğimiz Maliye ve SGK gelirlerinde azalmaya neden olacaktır.

Serbest zaman kullandırılması üstü örtülü işverene bir teşvik olarak karşımıza çıkar.

İş Hukuku anlamında işçi lehine bir düzenleme gibi gösterilse de işçi aleyhine yapılan bir düzenlemedir.

ÖRNEK:

2500 TL./Brüt Ücret alan işçi 10 saat Fazla Mesai yapmıştır karşılığında %50 artırımlı olup 166,67 TL. /Brüt SPEK.2.666,67 TL. Bunun Karşılığında işveren için Maliyet %22,5 karşılık 600 TL.

Serbest zaman işçi kullanması halinde 10 saate karşılık 15 saat 6 ay içinde kullanabilecektir.İşveren de 15 saat izinli olduğu süreyi maaşından kesmeyecektir(ücretli izin).

Serbest zaman kullanması halinde işveren için maliyet %22,5 karşılığı 562,50 TL.

olup,37,50 TL. kazanç hanesine yazılacaktır.

Örnekte yer alan işçi Mart ayında 210 saat çalışsa bile 225 saat çalıştığı kabul edilerek 2500 TL/Brüt ücret alacaktır.

Sonuç:

Serbest zaman kullandırmak yukarıdaki anlatımlara göre işçi lehine mi  / işveren lehine mi olduğunu açıkça ortaya koymuştur.

VEDAT İLKİ

[email protected]