İŞTİRAK SUÇU VE SMMM SORUMLULUK RAPORLARI HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERİLER
Mükellefler hakkında yapılan incelemeler neticesinde, özellikle kaçakçılık veya vergi zıyaı gibi durumların olduğu iddia edilen durumlarda, ilgili meslek mensubu hakkında da tespitin niteliğine göre ya iştirak suçu ya da sorumluluk raporu düzenlenmektedir.
Vergi hukuku açısından bu tür cezai tedbirlerin uygulanmasına hiç kimsenin itirazı olamaz; ancak meslek mensuplarının herhangi bir somut delil olmadan suçlanmasına yönelik itirazlarımız vardır:
1- İştirak suçu veya sorumluluk raporları hazırlanırken, suç kabul edilen eylemlerin 3568 sayılı kanunun 2/a. maddesinde belirtilen mesleki görevler olduğu dikkate alınmamaktadır.
Mükellef faturalarının defter kayıtlarına aktarılması, beyannamelerinin verilmesi gibi mesleki görev ve yükümlülüklerin suç unsuru sayılması 3568 sayılı yasaya aykırıdır.
2- İştirak suçu veya sorumluluk raporu, meslek mensubunun savunması alınmadan, yokluğunda hazırlanmaktadır.
“Savunma Hakkı” Anayasamızın 36. maddesinde güvence altına alınan temek haklardan biridir. İdari bir işlem olmasına rağmen bu raporlar hazırlanırken, meslek mensubunun savunmasının alınmaması bu anayasal hakkın ihlalidir.
3- Meslek mensubu hakkında, suç sayılan eylemlere fiilen katıldığına ilişkin somut bir delil olmadan rapor düzenlenmekte; meslek mensubunun kastının olup olmadığı araştırılmamaktadır.
Meslek mensupları, mükelleflerin işyerlerinde sürekli bulunan, emtia giriş çıkışlarını takip eden, kimlerle ticaret yaptığını izleyen kişiler değildir.
Faturaların kimlerden alındığını veya kimlere kesildiğini, takip eden ayda beyanname verme döneminde haberdar olurlar. Fatura düzenleme tarihinde fiilen orada bulunmazlar. Meslek mensubunun iddia edilen suçun işlenmesinde fiilen katıldığı; kastının olup olmadığı araştırılmamaktadır.
4- Meslek mensubunun iddia edilen suça iştirak ederek menfaat sağlayıp sağlamadığı hususu araştırılmadan rapor tanzim edilmektedir.
Hapis cezası ile karşı karşıya kalınması söz konusu olan eylemlere meslek mensubunun herhangi bir menfaat sağlamadan katılmış olmasını iddia etmek mantık dışıdır. Tanzim edilen birçok iştirak suçu raporları, menfaat sağlamadığı da belirtilerek düzenlenmektedir.
5- Meslek mensubu hakkında düzenlenen vergi tekniği raporu, meslek mensubuna tebliğ edilmemektedir.
Meslek mensubu suçlanıyor ancak bu suça ilişkin rapor kendisine tebliğ edilmiyor; bu durumda da anayasal hak olan savunma hakkı ihlal edilmiş olmaktadır.
Yukarıda eleştiri konusu hususların dikkate alınmasıyla birçok meslek mensubunun mağduriyeti giderilmiş olacak; suçlu ve suçsuzun ayrımı daha kesin bir şekilde tespit edilecektir.
SMMM HAKAN SAYILIKAN
[email protected]
-DİĞER MAKALELERİ
-SMMM Sorumluluk Raporlarına Vergi Yargısı Açısından Bakış
-Mali Müşavirlere “Sahte Fatura Düzenleme Suçuna İştirak” Suçlaması
-SMMM’lerin “Beyanname Vermek” Yoluyla Vergi Kaçakçılığı Suçuna İştirak ile Suçlanması