Karşıt İncelemelerde Karşılaşılan Sorunlar
I- GİRİŞ
A- KARŞIT İNCELEME YAPMA ZORUNLULUĞU
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Kanunu’nun 12. maddesine göre, yeminli mali müşavir (YMM)’ler yaptıkları tasdikin doğruluğundan ve yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
Hem KDV iadesi işlemleri ve hem de gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin tasdiki işlemleriyle ilgili olarak, iade ve/ veya mahsup edilecek KDV’nin tutarı ile tasdik edilecek beyannamede yer alan matrah ve vergiye ilişkin rakamların doğruluğunun YMM’lerce sağlanması esastır. Bunun sağlanması için YMM’ler, işlemlerini tasdik edecekleri mükellefe mali ve hizmet satan alt firma ya da firmalar nezdinde gerekli karşıt incelemeleri yapmak zorundadırlar.
YMM’lerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği’nin 4. maddesinin ilk fıkrasında, tasdik kavramı; “Gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin YMM’lerce denetleme ilke ve standartlarına göre uygunluk yönünden incelenmesi, bu inceleme sonuçlarına dayanılarak tasdik kapsamına giren konuların ve belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının imza ve mühür kullanmak suretiyle tespiti ve rapora bağlanması” şeklinde tanımlanmıştır.
Öte yandan, anılan Yönetmeliğin, “Denetim Teknikleri” başlıklı 15. maddesinin (d) bendinde ise, işletme kayıtlarında yer alan hususların ilgili üçüncü şahıslar nezdindeki defter ve belgeler üzerinde araştırılarak tespit edilmesi de denetim teknikleri arasında sayılmıştır.
Bu konuda, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 256. maddesinde;
“Geçen maddelerde yazılı gerçek ve tüzel kişiler ile mükerrer 257. madde ile getirilen zorunluluklara tabi olanlar, muhafaza etmek zorunda oldukları her türlü defter, belge ve karneler ile vermek zorunda bulundukları bilgilere ilişkin mikro fiş, mikro film, manyetik teyp, disket vebenzeri ortamlardaki kayıtlarını ve bu kayıtlara erişim veya kayıtları okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgi ve şifreleri muhafaza süresi içerisinde yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz ve inceleme için arz etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk Maliye Bakanlığı’nca belirlenecek usule uygun olarak, tasdike konu hesap ve işlemlerin doğrulanması için gerekli kayıt ve belgelerle sınırlı olmak üzere, bu hesap ve işlemlere doğrudan ya da silsile yoluyla taraf olanlara, defter ve belgelerinin tetkiki amacıyla YMM’ler tarafından yapılan talepler için de geçerlidir.”
hükmüne yer verilmiştir.
Yönetmeliğin yukarıda değinilen hükümleri uyarınca, YMM’ler mükelleflerin tasdik kapsamına giren işlemlerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespiti için gerekli karşıt incelemeleri yapmakla yükümlüdürler. Buna göre, YMM’lerin hem tam tasdik işlemleri için hem de KDV iadesi tasdik işlemleri için karşıt inceleme yapmaları gerekmektedir.
B- KARŞIT İNCELEMENİN AMACI
Karşıt incelemede amaç; tasdike konu işlemin gerçek mahiyetinin ortaya çıkarılmasını sağlamaktır. Örneğin, yüklenilen KDV’nin iade ya da mahsup edilecek KDV tutarını doğru olarak belirlemek, tam tasdik kapsamında yapılan karşıt incelemenin amacı ise gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamesinde yer alan matrah ve vergiye ilişkin tutarların doğruluğunu sağlamaktır.
C- KARŞIT İNCELEMELERDE UYULMASI GEREKEN USUL VE ESASLAR
Karşıt inceleme konusunda uyulması gereken usul ve esaslar 20, 27, 29, 34 ve 41. No.lu SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğleri ile düzenlenmiştir.
Bu düzenlemelerden 20 Seri No.lu Tebliğ’in A/5. bölümünde; “İadesi talep edilen KDV’nin doğruluğunu tespit etmek için YMM’lerce yapılacak alt kademe incelemelerine ilişkin açıklamalara tasdik raporlarında yer verilecek, yapılacak karşıt incelemelerin safhaları belirtilecektir. 1 ve 15 Sıra No.lu Tebliğlerde belirtilen KDV iadelerine ilişkin işlemlerin tasdikinde, YMM’ler karşıt incelemeleri, ihracat konusu mal ve hizmetin imalatçısı (üreticisi) konumundaki alt mükelleflerin bir alt kademesine kadar yapacakları” belirtilmiştir.
1- Karşıt İncelemelere İlişkin Bilgilere Raporda Yer Verilmesi
Karşıt inceleme sonuçları düzenlenecek bir tutanakla tespit edilir. İadesi talep edilen KDV’nin doğruluğunu tespit etmek için YMM’lerce yapılacak alt kademe incelemelerine ilişkin açıklamalara tasdik raporunda yer verilecek, yapılan karşıt incelemelerin safhaları belirtilecektir. KDV iadelerine ilişkin işlemlerin tasdikinde, YMM’ler karşıt incelemeleri, ihracat konusu mal ve hizmetin imalâtçısı (üreticisi) konumundaki alt mükelleflerin bir alt kademesine kadar yapacaklardır.
Karşıt inceleme tutanakları ilke olarak tasdik raporuna eklenecektir. Ancak, tutanak sayısının fazla olması durumunda, en yüksek tutarlı faturaları içeren asgari 10 adet inceleme tutanağının rapora eklenmesi, diğer tutanakların ise incelemeye yetkili elemanlarca talep edilmesi halinde ibrazı şartıyla tasdik işlemini yapan YMM’lerce muhafaza edilmesi mümkün bulunmaktadır. Karşıt inceleme ve teyit tutanaklarının asıllarının tasdik raporuna eklenmesi gerekir. Tutanak asıllarının başka tasdik raporlarına eklenmesi ve benzeri bir nedenle yeterli olmadığı hallerde onaylı örnekleri kullanılacaktır. Şu kadar ki, bu tebliğin onuncu bölümünde yer alan parasal hadler tablosunda yer alan karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan belgeler için belirlenen tutardan daha düşük tutarlı faturalara ait karşıt inceleme tutanaklarının saklanması ihtiyaridir. YMM’ler ayrıca, ilgili döneme ait alış faturalarına ilişkin bir listeyi de tasdik raporlarına ekleyeceklerdir. Bu listede, KDV iadesi talep eden mükellefe ilgili dönemde satılan mal veya hizmete ilişkin faturanın tarihi ve sayısı, miktar ve tutarlar, mal ve hizmet satan mükellefin adı, soyadı veya unvanı, vergi dairesi ve vergi numaralarına ilişkin bilgiler yer alacaktır. Diledikleri takdirde YMM’ler yukarıda belirlenen bu tutardan daha düşük miktarlı faturalarla ilgili bilgileri listeye dahil etmeyebileceklerdir.
2- Karşıt İncelemelerinin Yapılması
27 Sıra No.lu Tebliğ’e göre, karşıt incelemeler kural olarak tasdik işlemini yapan YMM tarafından yerine getirilecektir. Ancak, nezdinde karşıt inceleme yapılacak mükellefin YMM ile süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunduğu hallerde karşıt incelemelerin teyit yazısı alınması suretiyle yapılması da mümkündür. Ancak, süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenleyen mükelleflerin YMM’lerinin teyit vermek istememesi halinde bu mükellefler nezdindeki karşıt inceleme tasdik işlemini yapan YMM tarafından yerine getirilecektir.
Süresi geçtikten sonra tam tasdik sözleşmesi düzenleyen mükellefler nezdindeki karşıt incelemeler de tasdik işlemini yapan YMM’ler tarafından yapılacaktır.
Tasdike konu işlemin gerçek mahiyetinin ortaya çıkarılması incelenen işlemin özelliğine, kullanılan yönteme ve mükelleflere göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle, bu konudaki sorumluluk YMM’ye ait olmak üzere karşıt incelemenin hangi aşamaya kadar yapılacağına kural olarak incelemeyi yapan YMM karar verecektir. Bununla birlikte, hem tam tasdik işlemlerinde hem de KDV iadesi tasdik işlemlerinde YMM’ler en az işlemlerini tasdik ettikleri mükellefe mal veya hizmet satan mükelleflerin kayıtlarına inip gerekli karşıt incelemeyi yapmakla yükümlüdürler.
YMM’lerin müteselsil sorumluluk, disiplin hükümleri ve diğer yaptırımlarla karşılaşmamaları açısından karşıt incelemeler konusunda gerekli titizliği göstermeleri ve gerektiği kadar alt kademeye inerek inceleme yapmaları gerekmektedir.
Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi veya kullanılması ihtimalinin bulunduğu haller ile benzeri diğer şüpheli durumlarda YMM’ler herhangi bir kademe sınırlaması olmaksızın işlemin gerçek mahiyetini ortaya çıkarıncaya kadar alt kademelere ineceklerdir.
D- KARŞIT İNCELEME YAPILMASININ ZORUNLU OLMADIĞI HALLER
YMM’lerin karşıt inceleme yapacaklarına ilişkin sınırlar aşağıda belirtilmiştir.
İŞLEM TÜRÜ |
01.01.2014 Tarihinden İtibaren Düzenlenen Belgelerde (KDV Hariç) |
01.01.2015 Tarihinden İtibaren Düzenlenen Belgelerde (KDV Hariç) |
01.01.2016 Tarihinden İtibaren Düzenlenen Belgelerde (KDV Hariç) |
Karşıt inceleme yapılmasının zorunlu olmadığı haller |
21.000 |
24.000 |
24.000 |
Bir mükelleften bir aylık dönemde yapılan mal ve hizmet alımları toplamının aşması halinde karşıt inceleme yapılması gereken limit |
63.000 |
69.000 |
73.000 |
2016 takvim yılında; KDV hariç tutarı 24.000 TL’yi aşmayan belgeler için karşıt inceleme yapılması zorunlu değildir. Ancak, bir aylık dönemde bir mükelleften alınan mal ve hizmet alımlarının toplamının 73.000 TL’yi aşması halinde anılan mükellef nezdinde karşıt inceleme yapılması gerekir.
KDV hariç tutarı; karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan belgeler için belirlenen tutarı aşmayan durumlarda, karşıt inceleme yapılması zorunlu değildir. Ancak, bir aylık dönemde bir mükelleften alınan mal ve hizmet alımlarının toplamının karşıt inceleme yapılması zorunluluğu dışında bırakılan tutarın 3 katını aşması halinde anılan mükellef nezdinde karşıt inceleme yapılması gerekir.
E- İHRACAT İŞLEMİMLERİNDEN KAYNAKLANAN KDV İADELERİNDE KARŞIT İNCELEME
Karşıt incelemenin kural olarak ihracat konusu mal veya hizmetin imalatçısı konumundaki alt mükelleflerin bir alt kademesine kadar yapılması zorunludur. Ancak, ithal edildikten sonra KDV Kanunu’nun 11. maddesi kapsamında ihraç edilen ürünlerde söz konusu malı ithal eden firmanın kayıtlarına inilmesi yeterli olacaktır.
KDV iadesi tasdik işlemlerinde indirilecek KDV’nin % 80 veya daha fazlasına tekabül eden mal ve hizmet alımları ile ilgili karşıt incelemelerin yapılması ise zorunlu bulunmaktadır. Ancak, YMM’lerce KDV iadesi tasdik işlemlerinde mal ve hizmet alımlarına ilişkin olarak yapılan karşıt incelemelerle (karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan kurum ve kuruluşlardan yapılan mal ve hizmet alımları toplamı dahil) % 80 oranına ulaşılması yeterli olacaktır. Bu durumda, kalan % 20’lik kısım içerisinde belli miktarı aşması nedeniyle karşıt inceleme yapılması zorunluluğu bulunan belgeler mevcut olsa bile, sorumluluk YMM’e ait olmak üzere, % 80 oranı ile yetinilmesi mümkün bulunmaktadır.
Ancak, indirilecek KDV’nin üçte biri veya daha fazlasının karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan mal veya hizmet alımlarından kaynakladığı hallerde, karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan mal ve hizmet alımları ile ilgili indirilecek KDV’nin yarısına tekabül eden mal ve hizmet alımları ile ilgili karşıt inceleme yapılması yeterli olacaktır. Bu durumda karşıt inceleme kapsamındaki mal ve hizmet alımlarına ilişkin karşıt incelemelerle % 80 oranının sağlanması ile yetinilmesi mümkün bulunmaktadır. Şu kadar ki, karşıt inceleme kapsamında bulunan mal ve hizmet alımları tutarı ile % 80 oranına ulaşılamadığı hallerde bu oranın sağlanıp sağlanmadığı dikkate alınmayacaktır.
YMM tarafından düzenlenen KDV İadesi Tasdik Raporunda ihracatçı firmanın ihracata konu malların tamamını bir alt kademesinde bulunan imalatçı firmadan aldığı, karşıt incelemenin % 80’ini kapayacak şekilde yapılmadığı belirtilerek, imalatçı firmanın indirilecek KDV’sinin % 80’inin karşıt inceleme kapsamında olup olmadığı konusunda Maliye Bakanlığı’nın Özelgesi’nde;
“Karşıt incelemelerde amaç, ihraç edilen mallar nedeniyle yüklenilen KDV’nin doğruluğunun tespiti olduğundan, ihracatçının mal aldığı alt firmalar nezdinde yapılacak karşıt incelemelerin ihraç edilen malla ilgili girdilerle sınırlı tutulması gerekmektedir. İhraç edilen mal dışındaki alımlara ilişkin (iade talebine konu olmayan alımlara ilişkin) karşıt inceleme yapılması zorunluluğu bulun maktadır.YMM’lerce yapılacak KDV iadesi tasdik işlemlerinde iade talep eden mükelleflerin indirilecek KDV’nin % 80’i veya daha fazlasına tekabül eden mal ve hizmet alımları ile ilgili karşıt incelemeler, imalatçı firmanın bir alt kademesine kadar yapılacak olup, karşıt incelemenin her safhasında, nezdinde karşıt inceleme yapan firmanın indirilecek KDV’sinin % 80’ine tekabül eden mal ve hizmetlere ilişkin karşıt inceleme yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.”(1)
denilmektedir.
Genel ve katma bütçeli idarelerden, belediyelerden ve il özel idarelerinden veya en az % 51 ya da daha fazla hissesi bu kurumlara ait olan kuruluşlardan yapılan mal ve hizmet alımları için karşıt inceleme yapılması zorunlu değildir. Ayrıca, özelleştirilen kamu kuruluşlarından yapılan elektrik, telefon ve doğal gaz alımlarına ilişkin belgeler ile ilgili karşıt inceleme yapılması da zorunlu değildir. Yapılan karşıt incelemeler ile ilgili % 80 oranının hesaplanmasında karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan kurum ve kuruluşlardan yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin katma değer vergisi de dikkate alınacaktır.
Öte yandan, KDV iadesi talebinde bulunan mükelleflerin beyannamelerinde yer alan iade edilecek KDV’nin iadenin talep edildiği dönemden önceki dönemlerden de kaynaklanması halinde karşıt incelemelerin bu tutarları da kapsayacak şekilde yapılması zorunludur. Düzenli olarak her dönem YMM tasdik raporu ile ya da inceleme sonucu KDV iadesi alan mükelleflerde önceki dönemler incelenmiş olacağından tekrar inceleme yapılmasına ihtiyaç olmadığı açıktır.
F- KARŞIT İNCELEMELERDE YMM’LER ARASINDAKİ İLİŞKİLER1- Yazılı Teyit Almak Suretiyle Karşıt İncelemeSüresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş mükellefler nezdinde KDV iadesi veya tam tasdik dolayısıyla yapılacak karşıt incelemelerin, bu mükelleflerin YMM’lerinden teyit yazısı alınması suretiyle yapılması da mümkündür. Ancak, süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenleyen mükelleflerin YMM’lerinin teyit vermek istememesi halinde bu mükellefler nezdindeki karşıt inceleme tasdik işlemini yapan YMM tarafından yerine getirilecektir.
Süresi geçtikten sonra tam tasdik sözleşmesi düzenleyen mükellefler nezdindeki karşıt incelemeler de tasdik işlemini yapan YMM’ler tarafından yapılacaktır.
2- Teyit Alınması Halinde YMM’lerin SorumluluğuKarşıt incelemenin teyit yazısı alınmak suretiyle yapıldığı hallerde teyit alan ve teyit veren YMM’lerin karşıt inceleme yapma konusundaki sorumlulukları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
YMM’ler teyit vermek amacıyla yaptıkları karşıt incelemelerde işlemlerini tasdik ettikleri mükellefe mal veya hizmet satan mükellefler nezdinde inceleme yapmakla yükümlü olacaklardır. Daha alt kademelerdeki incelemeler, teyit isteyen YMM tarafından yapılacaktır. Bununla birlikte, YMM’lerin kendi aralarında anlaşmaları halinde söz konusu alt kademe incelemelerinin de teyidi veren YMM tarafından yapılması mümkün bulunmaktadır. Bu takdirde yapılan karşıt inceleme ile ilgili sorumluluk incelemeyi yapan YMM’ye ait olacaktır.
Örnek: YMM (X) mükellef (A) ile ihracat istisnasından kaynaklanan KDV iadesi için tasdik sözleşmesi düzenlemiştir. (A) mal ve hizmet alımlarını (B), (C) ve (D)’den gerçekleştirmiştir. (D)’nin YMM (Y) ile süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunmaktadır.
Bu örnekte yeminli mali müşavir (Y), YMM (X)’e teyit verirken bu teyit amacıyla (D)’nin mal ve hizmet satın aldığı mükellefler nezdinde gerekli karşıt incelemeyi yapmakla yükümlüdür. Eğer, örneğin (D) mal ve hizmet alımını (E)’den gerçekleştirmiş ise (E) nezdindeki karşıt inceleme YMM (Y) tarafından yapılacaktır. Ancak, (E)’ye mal ve hizmet satanlar nezdindeki karşıt incelemelerin YMM (X) tarafından yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte, YMM’ler (X) ve (Y)’nin kendi aralarında anlaşmaları halinde söz konusu incelemenin YMM (Y) tarafından yapılması da mümkündür. Bu takdirde teyit yazısında bu hususa açıklık getirilmesi gerekir. Öte yandan, örnekte (E) ve (E)’ye mal ve hizmet satanların süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmeleri bulunuyor ise yukarıda açıklanan esaslara göre anılan mükelleflerin YMM’lerinden teyit alınabileceği tabiidir.
Diğer taraftan, YMM’lerin tam tasdik kapsamında yapacakları karşıt incelemelerde daha önce belirtilen esaslara uymaları, teyit amacıyla yaptıkları karşıt incelemeler ile yetinmemeleri gerekmektedir. Yukarıdaki örnekte YMM (Y)’nin, YMM (X)’e teyit vermek için (D)’ye mal ve hizmet satanlar nezdinde karşıt inceleme yapması yeterli olacaktır. Ancak, (D)’nin işlemlerini tasdik ederken (D)’ye mal ve hizmet satanlar nezdinde karşıt inceleme yapması yeterli olmayabilecektir. Daha önce de belirtildiği üzere, hangi kademeye kadar karşıt inceleme yapılacağına YMM sorumluluğunu üstlenmek suretiyle kendisi karar verecektir.
3- Bilgi Yazısı Almak Suretiyle Karşıt İncelemeTeyit alınması suretiyle karşıt inceleme yapılması konusundaki düzenlemeler saklı kalmak üzere, YMM’ler tasdik hizmeti verdikleri mükelleflerin doğrudan ya da silsile yoluyla ticari ilişkide bulunduğu kişiler ile ilgili olarak varsa bu kişilere tam tasdik hizmeti veren diğer YMM’lerden bilgi isteyebilirler. Bilgi tam tasdik hizmeti veren YMM’ler istenebilecektir.
Bilgi istemlerinin tasdik konusu ile sınırlı olması ve YMM’nin tasdik hizmeti verdiği mükellef ile hakkında bilgi istenen mükellef arasındaki ticari ilişki ile doğrudan bağlantılı olması gerekir.
Kendisinden bilgi istenen YMM’ler tam tasdik hizmeti verdikleri mükelleflere ilişkin harici bir araştırmayı gerektirmeyen bilgileri vermekle yükümlüdürler.
Bilginin yazılı olarak istenmesi gerekir.
Bilgi isteme yazılarında, hakkında bilgi istenen mükellefin tasdik hizmeti verilen mükellef ile ticari ilişkisi ve istenen bilgi açıklıkla belirtilecektir.
Yukarıda yer alan esaslara uygun olarak düzenlenen cevap yazılarını alan YMM’ler, hakkında bilgi verilen mükellef nezdinde karşıt inceleme yapmakla yükümlü olmayacaklardır. Şu kadar ki, tasdiki yapan YMM’nin hakkında bilgi verilen mükellefin alt mükellefleri ile ilgili karşıt inceleme yükümlülüğünün devam edeceği tabiidir. Öte yandan, KDV iadesi tasdik işlemlerinde, süresinde tam tasdik sözleşmesi yapmamış mükellefler ile ilgili olarak YMM’lerden alınan cevap yazılarına itibar edilmeyecektir.
Bilgi verme işlemi, zorunlu olarak yerine getirilmesi öngörülmüş bir işlem değildir. Dolayısıyla, kendisinden bilgi istenilen YMM’ler; istenilen bilgileri verebilecekleri gibi, diledikleri takdirde bilgi vermekten imtina da edebileceklerdir. Ancak, bilgi yazılarının kullanıldığı raporlar vergi dairelerine teslim edildikten sonra, bilgi yazılarının içeriğine yönelik düzeltme yapılamaz. Bu itibarla, YMM’lerin vermiş oldukları bilgi yazılarında yer alan hususları, dikkat ve özenle tetkik etmeleri sorumlulukları açısından önem arz etmektedir.
4- Bilgi Yazısı Almak Suretiyle Karşıt İncelemede SorumlulukBilgi veren YMM’ler verdikleri bilgilerin doğruluğundan genel hükümler uyarınca sorumludurlar.
Bilgi isteyen YMM’ler aldıkları bilgileri titiz bir şekilde kontrol etmekle yükümlüdürler. Bilgilerin birbiriyle veya bilgi isteyen YMM’nin elindeki diğer bilgi, belge ve kanıtlarla uyumlu olmadığı hallerde veya tereddüt uyandıran sair durumlarda alınan bilgi kullanılmadan önce gerekli araştırmaların yapılması, yapılan araştırmalar sonucunda uyumsuzluklar ve tereddütler giderildiği takdirde alınan bilgiye itibar edilmesi gerekir.
Diğer yeminli mali müşavirlerden aldıkları bilgileri gerekli kontrolleri yapmadan işleme koyan YMM’ler doğacak sonuçlardan sorumlu olacaklardır.
YMM’lerden yukarıda belirtilen şekilde elde edilen bilgilerin gizliliğine dikkat edilmesi yasal bir zorunluluktur. Aksi takdirde ilgili mevzuat uyarınca gerekli işlemin yapılacağı tabiidir.
II- VERGİ DAİRELERİNDEN BİLGİ İSTENMESİYMM’ler tasdik hizmeti verdikleri mükellefler ve bu mükelleflerin ticari ilişkide bulunduğu üçüncü kişiler ile ilgili olarak vergi dairelerinden bilgi isteyebilirler.
Vergi daireleri; YMM’lerin tasdik hizmeti verdiği mükelleflerin veya verilen tasdik hizmetleri ile ilgili olarak mükelleflerin ticari ilişkide bulunduğu üçüncü kişilerle ilgili olarak yazı ile yapacakları bilgi isteme taleplerini yerine getireceklerdir.
III- SONUÇ VE ÖNERİLERUygulamada YMM’lerin karşıt incelemelerde muhtelif güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. İhtiyaç duydukları bilgileri kısa sürede alamamaktadırlar. Mükellefler arasındaki ticari ilişkilerin bozulması dahi bilgi alınmasını zorlaştırabilir.
Tasdik işlemlerinde YMM’lerin karşıt incelemeler yapılması zorunludur. Bu ilkeden vazgeçilmesi söz konusu olmamalıdır. Ancak karşıt incelemelerin çabuk ve hızlı bir şekilde sonuçlandırılması için YMM’lerin bilgiye erişimi kolaylaştırılmalıdır. İdarenin bu konuda yaptığı katkının artırılmasında fayda vardır.
Nuri DEĞER YMMYaklaşım / Mayıs 2016 / Sayı: 281(1) MB.’nin, 11.01.2002 tarih ve 0.32/ 3223-2554/1498 sayılı Özelgesi.