18 yaşından önce sigorta olanların yıl şartı geç başlıyor ancak yaşıtlarına göre erken emeklilik imkanına kavuşuyorlar. 2000 sonrasında ise durum farklı
Emeklilik hesapları yapılırken üç önemli veriye bakılıyor. Doğum tarihi yani yaş, sigortalı olarak geçen süre ve ödenen prim gün sayısı.
İlk sigorta olunan tarih aslında emekli olunacak yaşı ve tarihi de belirliyor. Sigortalılık süresi ise kadın ve erkeğe göre değişiyor.
9 Eylül 1999 tarihinden önce işe giren kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigorta süresi geçmesi gerekiyor. Bu süre içinde çalışıyor olmak şart değil. İlk sigorta olunan tarihten bugüne geçen süreden oluşuyor.
9 Eylül 1999'dan sonra ise bu süre şartı kalkarken prim gün sayısı şartı yükseltildi.
18 YAŞA DİKKAT EDİN
Yıl şartının hesaplanmasında 18 yaş önem kazanıyor. Bu konuda çok da soru bize ulaşıyor.
Özellikle küçük yaşta sigortalı olanlar bunun bir avantaj olup olmadığını soruyor. Erken sigorta her zaman avantaj oluşturur. Çocuk yaşta sigortalı olanlar yaşıtlarına göre daha erken emekli olacaktır. Ancak 18 yaş sınırını önemsemek gerekiyor.
SGK'ya göre emeklilik hesabında, 18 yaşından önce SSK'lı olanların sigortalılık sürelerinin, 18 yaşını doldurdukları tarihte başladığı kabul ediliyor. Ancak ödenen primler emeklilik hesabına katılıyor.
YIL HESABI FARKLI OLUYOR
Bunu bir örnekle açıklayalım...
Ahmet Bey 10.05.1975 doğumlu olsun. İlk sigortalı olduğu tarih ise 01.01.1990 olduğu var sayılsın. Buna göre Ahmet Bey için emeklilik şartları 25 yıl 52 yaş ve 5525 gün olacaktır.
Normal şartlarda 25 yıllık sigorta süresinin 01.01.2015 tarihinde tamamlanması gerekiyor. Ancak Ahmet Bey'in 18 yaşı 10.05.1993 tarihinde dolduğu için 25 yıllık sürede bu tarihte başlayacak. Böylece süre 10.05.2018'de tamamlanacak.
Ancak primler ise 1990 tarihindeki girişten itibaren sayılacak ve şartlar buna göre oluşturulacak.
YAŞ ŞARTI BU TARİHTE YOK
Burada erkekler ve kadınlar için iki ayrı milat tarihleri bulunuyor.
Erkeklerde 08.09.1976 öncesi sigortalı olanlar için yaş şartı bulunmuyor. 5000 bin günü tamamlayan 25 yıl sonra emekli oluyor. Kadınlarda bu tarih ise 08.09.1981 olarak belirlendi. Orada da 5000 günü tamamlayan 20 yıl sonra emekli oluyor, yaşa bakılmıyor.
Ayrıca 18 yaş sınırı da bulunmuyor.
Sigorta olunan tarih geçerli sayılıyor.
İkinci milat ise 09.09.1999 sonrasında yaşanıyor. Burada da yıl şartı kalkıyor. Kadınlar 58 erkekler ise 60 yaşında ve 7000 günle emekli oluyor.
ÇİFT MAAŞ İMKANI YOK
Ben 5 yıl önce eşimi kaybettim ve ondan bana ölüm maaşı bağlandı. Şimdi babamı da kaybettim. Acaba onun maaşını da alabilir miyim? Bu arada evli değilim ve çocuğum yok. Süheyla AKGÜN
Öncelikle başınız sağ olsun. Hem ana babadan hem de eşten maaş alma durumu kurumların farklı olması ve bazı şartlar dahilinde gerçekleşiyordu.
Ancak 2008 yılında tüm kurumlar SGK çatısı altında birleştirildi ve yeni reformlar yapıldı. Bu çerçevede iki maaş alma durumu da kaldırıldı. Buna göre hem ana babasından hem de eşinden maaş hak edenler SGK'ya müracaat ederek bunlardan yüksek olanı tercih edecekler. Sizin de bu şartlarda her iki maaşı almanız mümkün görünmüyor.
AYRILAN TAZMİNAT ALIR
Bedelli askerlikte tazminat hakkı ile alakalı yazınızı okudum, verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Çoğunlukla bedelli askerlikte tazminat hakkı olmadığından, ücretsiz izin kullanabileceğimizden bahsediliyor. Özel bir şirket de 5 yıllık emeğim var. Nasıl tazminat alınır? Ahmet GÖÇER
Bedelli askerlikle ilgili yasada çalışanların işlerini kaybetmemeleri için hem kamuda hem de özel sektörde 21 gün 'ücretsiz izinli' sayılmaları hüküm altına alındı. Böylece bedelli askerlik yapanlar işten çıkarılamayacaklar.
Ancak 1475 sayılı yasanın 14'üncü maddesi açık hüküm içeriyor. Eğer siz işten askerlik dolayısıyla ayrılmak isterseniz bunu gerekçe göstererek ayrılır ve tazminatınızı alırsınız. Burada bir engel yok.
Ücretsiz izin hükmü çalışanları korumak maksadıyla getirildi.
21 gün zorunlu hale geldiği için yukarıdaki madde gereğince tazminat hakkı da oluşmaktadır.
Eğer zorunlu eğitim olmasaydı, sadece para yatırarak askerlik yapılsaydı o zaman tazminat hakkı olmayacaktı.
https://www.yeniasir.com.tr/yazarlar/faruk-erdem/2018/07/29/kucuk-yasta-sigorta-erken-emekli-eder