Matrah artırımından yararlanıp yararlanmama konusunda tereddüt yaşayan yönetim kurulu üyeleri için karar alma süreçlerinde yardımcı olmak üzere bir rehber oluşturmaya çalıştım.
Mali işler yönetici raporu
Mali işler yöneticisinden, size samimiyetle 2017 sonuna kadar ki, zamanaşımı dönemi içindeki yıllarla ilgili risk olasılıklarını/tahminini olabildiğince rakamsal raporlamasını isteyin.
Mali müşavirinizden bir rapor/değerlendirme isteyin
Aynı şekilde 2017 sonuna kadarki dönemleri tasdik eden, müşavirliğinizi yapan mali müşavirinizden de bir risk değerlendirmesi isteyin.
Bu risk değerlendirmesinin rakamlı olması karar alma sürecini hızlandıracaktır.
Matrah artırımının maliyetini çıkarttırın
Matrah artırımına ilişkin rakamlar sizin beyanlarınıza göre değişiyor. Bu nedenle 2017 sonuna kadarki dönemleri kapsayacak şekilde, bu kanunun verdiği ne kadar hak varsa, bundan yararlanmanın rakamsal boyutu önünüze gelsin.
Mukayese yapın
Mukayese yaparken kalem kalem af maliyetleri ile size rapor edilen olası riskleri mukayese edin. Belki bazı imkanlardan yararlanır, bazılarından yararlanmazsınız. Örneğin genellikle şirketler kurumlar vergisi için matrah artırımından yararlanırken, KDV için yararlanmayabiliyorlar. Yıllar itibariyle de, olası risk hesaplarına göre farklılıklar yapılabilir.
Kararı kim verecek?
Kararı yönetim kurulu vermeli. Bu konudaki kararı mali işler yöneticileri vermemeli. Yukarıda da işaret ettiğim gibi mali işler yönetiminden veya ilgili diğer birimlerden risk değerlendirme/derecelendirme raporları/görüşleri alınmalı ancak karar “ticari” açıdan yönetim kurulunca verilmelidir.
Matrah artırımı yapmak repütasyonu olumsuz etkiler mi?
Etkilemez. Bu durum yasa ile düzenlenmiş hak olduğu için adeta sigorta poliçesi satın almak gibi değerlendirilmeli. Büyük ölçekli veya çok uluslu şirketlerin de bu imkanlardan yararlandığını görüyor, şahit oluyoruz.
Matrah artırımı yapmamak inceleme riskini artırır mı?
Evet artırır. 10.000 vergi inceleme elemanı boş oturtulmayacağına göre matrah artırımında bulunmayan şirketler kümesini inceleyeceklerdir.
Kurumlar vergisi ve KDV’de matrah artırımında bulunmak vergi incelemesine alınma riskini tamamen kaldırır mı?
Geçmiş dönemde bir iç genelge yayınlanarak her iki vergi açısından da matrah artırımı yapan şirketlerin incelemeye alınmaması konusu düzenlenmişti. İç genelge ne derece uygulandı bilmiyoruz.
Bu bir yana Mali İdare, kurumlar ve KDV’de matrah artırımında bulunan şirketleri transfer fiyatlaması açısından inceleyip stopaj yönünden eleştirilebileceği görüşündeydi. Geçmişte bu tür tarhiyatlar yapıldı.
Biz bu yaklaşımın doğru olmadığını düşünüyoruz.
Matrah artırımında bulunmak sonraki dönemler için incelenme riskini artırır mı?
Artırmaz diyemem. Lakin 2017 sonuna kadar riski bertaraf ettiğiniz bir durumda yeni risk biriktirmeyecek önlemler almak sizin elinizde. Risk oluşturmayın ya da bertaraf edin ki rahat olun. Geçmiş dönemleri çözmüş olmanız ileriye dönük daha rahat etmenizi sağlayacaktır.
Hisse satışı yapacaksanız sakın kaçırmayın. Aftan yararlanmak şirketinizin değerini artırır
Şirketlerin hisse satışlarında değeri belirlenirken alıcı satın alacağı şirkette risk tespit çalışmaları yaptırır. Tespit edilen olası her türlü risk şirket değerini düşürür veya bazen işlem olasılığını sıfırlar, yapılamaz hale getirir. Matrah artırımı yoluyla (ve diğer imkanlar) geçmiş dönemlerin tüm olası risklerini sıfırlamak elimizi rahatlatır, değerinizi artırır.
Zeki GÜNDÜZ
pwc.com