Rapor Değerlendirme Komisyonundan ‘Dinlenme Talebinde Bulunma’ (Abdulmenaf Yakut, Vergi Müfettişi)

Rapor Değerlendirme Komisyonundan ‘Dinlenme Talebinde Bulunma’ (Abdulmenaf Yakut, Vergi Müfettişi)

Rapor Değerlendirme Komisyonundan ‘Dinlenme Talebinde Bulunma’ (Abdulmenaf Yakut, Vergi Müfettişi)

abdulmenaf-yakut-1Nedir ve ne işe yarar?

Mükelleflerin derdine deva oluyor mu?

İnceleme geçiren mükellefleri ilgilendiren bir konudan söz ediyoruz.

Vergi incelemeleri neticesinde düzenlenen raporların, nihai işleme konulmasından evvel, genellikle belli bir kıdemin üzerindeki başka inceleme elemanlarından oluşan bağımsız bir komisyon tarafından okunup bunların vergi kanunları ile konuya ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğunun yanı sıra maddi hata ve usul hatası içerip içermedikleri yönünden kontrol edilmesi uygulaması geçmişte de vardı.

Vergi Denetim Kurulunun (VDK) kuruluşundan önce de, yani dört ayrı inceleme grubunun bulunduğu dönemde de, yazılan raporların bir komisyon tarafından okunarak bu şekildeki belli bir kontrole tabi tutulduğu bir uygulama vardı.

Ancak VDK’nın kurulmasından sonra, diğer pek çok konuda olduğu gibi, bu ‘rapor değerlendirme’ işine de bir çekidüzen verildiğini görüyoruz.

Rapor Değerlendirme Komisyonu adıyla, eskisinden daha kurumsal bir yapıya kavuşturulan yeni mekanizmayı düzenlemek üzere de 31.10.2011 tarihli Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması İle Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır.

RDK’ların görev ve yetkilerinden oluşturulma prosedürlerine, çalışma esas ve yöntemlerinden bu komisyonlarda görevlendirilecek kişilerin taşıması gereken vasıflara kadar pek çok düzenlemenin yer aldığı söz konusu Yönetmeliğin 14’ncü maddesinde “Komisyonların, gerekli gördüğü durumlarda ya da talepleri üzerine mükellefi veya inceleme elemanını dinleyebileceği”  öngörülmüştür.

Maddenin devamında, “Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ilgisine göre Başkanlıkça veya Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenir” denilmek suretiyle, sözünü ettiğimiz uygulamaya ilişkin usul ve esasların, Vergi Denetim Kurulu ya da Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirleneceği öngörüldüğü halde, bu konuda adı geçen idarelerce oluşturulmuş ve müessesenin işleyişine ışık tutacak yazılı herhangi bir metin mevcut değildir.

Bununla birlikte, RDK tarafından dinlenme talebinde bulunmanın, hesapları vergi incelemesine tabi tutulan vergi mükelleflerinin, özellikle müşavirlerinin tavsiyesi üzerine sıkça başvurdukları bir yol olmaya başladığını görüyoruz.

Yönetmeliğin 14’ncü maddesinin (1) numaralı bendinde geçen ifadeden, ‘dinlemenin’, komisyonun gerekli görmesi ya da karşı tarafların, yani mükellefin yahut inceleme elemanının talep etmesi üzerine gerçekleşebileceğini anlıyoruz.

Yapılan ‘taleb’in komisyonca uygun bulunmuş olması gerekiyor ayrıca.

Bu arada, inceleme elemanlarının talebi üzerine gerçekleşen ‘dinleme’ işinin bu noktada herhangi bir öneminin bulunmadığını belirtmek istiyoruz.

Çünkü konunun detaylı işleyişini öngören yazılı bir düzenleme olmasa da, neticede, komisyonda yer alan inceleme elemanları ile meslektaş olup aynı kuruma mensup olan hatta muhtemelen aynı bina içerisinde mesai yapan kişiler olduklarından, böyle bir talepte bulunmak onlar için çok da sorun teşkil etmez, diye düşünüyorum.

Yazılı belli bir prosedürü olmasa da, raporu yazmış inceleme elemanı, Komisyona, varsa böyle bir talebini, şifahi olarak da olsa, bir şekilde iletme imkânına her zaman sahiptir.

Burada önemli olan husus, talebin, hesapları incelenmekte olan mükelleften geldiği durumlarda, bu konudaki işleyişin nasıl olacağı meselesidir.

Bu noktada;

Mükelleflerin, bu yöndeki taleplerini, incelemenin hangi aşamasında ve hangi mercilere iletecekleri meselesiyle,

RDK tarafından dinlenme’nin mahiyetinin ne olduğu ve bu dinleme sırasında nelerin konuşulup görüşülebileceği,

Hususları önem arz etmektedir.

**

Bu konuda, tüm birimlerde birebir aynı şekilde yürüyen standart bir işleyiş olmamakla birlikte, şimdiye kadarki uygulamalardan hareketle diyebiliriz ki;

Mükellefler;

Öne sürdükleri iddialarla yaptıkları açıklama ve izahatın, inceleme elemanınca yeterince değerlendirilmediğini, hele ki konuya ilişkin olarak sunmuş oldukları belgelerin dikkate alınmadığını düşünüyorlarsa veya

Bu konudaki görüş ve iddialarını bir kez de RDK nezdinde dile getirmeyi yararlı görüyorlarsa şayet;

Haklarında yazılmış olan raporların RDK’da değerlendirildiği sırada, bu konuda müfettişin bağlı bulunduğu grup başkanlığına verecekleri bir dilekçe ile dinlenme talebinde bulunabilirler.

Bu imkânı kaçırmamak için, inceleme tutanağının imzalanmasından sonra söz konusu dilekçenin vakit geçirilmeden verilmesi uygun olur.

RDK’da neler söyleyecekleri ve haklarında yapılmış olan inceleme ile ilgili nasıl bir savunma stratejisi izleyebilecekleri konusu hiç şüphesiz Mükelleflerin kendilerinin bileceği bir iştir.

Ancak, inceleme elemanına sunulduğu halde nazara alınmayan belge ve izahat dışında kalan, örneğin, inceleme elemanının dikkate alıp tutanağa aldığı ve raporunda olumlu ya da olumsuz bir biçimde değerlendirmeye tabi tuttuğu hususların, bir kez de Rapor Değerlendirme Komisyonunda dile getirilmesinin, incelemenin ve yazılmış olan raporların akıbeti açısından herhangi bir yararı olamayacağını düşünüyoruz.

Abdulmenaf Yakut

Vergi Müfettişi

ABDULMENAF YAKUT’tan VERGİ DOSYASI

*MuhasebeDR.Com

TÜRKİYE’NİN MUHASEBE DOKTORU