Sahte Belge Kullanmada Hapis Cezasına Hayır! (Abdulmenaf Yakut, Vergi Müfettişi)

Sahte Belge Kullanmada Hapis Cezasına Hayır! (Abdulmenaf Yakut, Vergi Müfettişi)

Vergi uygulamasında ‘sahte belge kullanmak’ kaçakçılık sayılıyor, biliyorsunuz.

213 s. VUK’un 359. maddesinin ilgili bendi bunu öngörüyor.

Mevcut yasa, bir mükellefin, ‘sahte’ olduğu vergi inceleme raporuyla tespit edilmiş bir belgeyi defter kayıtlarıyla vergi beyanlarına dahil etmek suretiyle kullanmasını ‘kaçakçılık’ suçunun oluşması için yeterli buluyor.

Ancak İdarece daha sonra çıkarılmış olan 306 seri nolu VUK Genel Tebliği ile bu uygulama bir ölçüde yumuşatılarak; sahte belge kullanmada, ‘bilerek ya da bilmeyerek kullanma’ ayrımına gidilmiştir.

Sahte belge düzenleme fiilinde kasıt unsurunun mevcudiyetini peşinen kabul eden söz konusu idari düzenlemenin, sahte belge kullanmış olanlara ise bir nevi “tamam, kullandım..ama bir sor hele..neden?” deme fırsatını vermiş olduğunu görüyoruz. muhasebedr.com

Sahte belge düzenleme ve kullanma fiilleri Kanunda aynı bentte, aynı unsurlara sahip olarak ve aynı cezası gerektirecek şekilde yer alıyor;

Ama aynı değiller.

Pek çok yönden ayrılıyorlar bu iki fiil.

Nitekim İdarenin de, çıkarmış olduğu 306 seri nolu VUK GT’deki düzenlemesiyle, bu iki fiilin ayrı oldukları ve bu nedenle bunların farklı şekilde değerlendirilerek sonuca ulaşılması gerektiğini öngördüğünü görüyoruz.

Farklı özellikler arz eden bu iki fiil için öngörülen cezaların da ayrı olması icap ediyor.

Üstelik bu farlılığın, Kanun maddesinde, tüm unsurlarıyla birlikte, herhangi bir tereddüde mahal bırakmayacak şekilde açıkça ortaya konulması gerekiyor.

Öyle, sonradan, günü kurtarmaya dönük çıkarılan birtakım idari düzenlemelerle, tabir caizse, işin arkasından dolanmak suretiyle değil yani.

**

Sahte belge düzenleme ve kullanma fiilleri için öngörülen cezalarda ayrıma gidilmesi gereğinin birçok nedeni sayılabilir.

Bu meyanda, aklımıza gelen bir kaçını şöyle sıralayabiliriz:

Sahte belge düzenleyenler, gerçek herhangi bir ticari faaliyeti bulunmayan paravan unsurlar iken; sahte belge kullananlar, en azından söz konusu fiili işledikleri sırada gerçek bir iktisadi varlığa ve ticari faaliyete sahip, kanlı canlı mükellefiyetlerden oluşmaktadır.

Sahte belge kullananların sayısının, düzenleyicilerinkinin onlarca hatta bazen yüzlerce katını bulması nedeniyle, çok daha az sayıdaki sahte belge düzenleyicisinin hapis cezasıyla tecziye edilmesi çok daha kolay, mümkün ve hatta gerekli iken; onlardan çok daha kalabalık olan kullanıcı mükellefler hakkında, sahte belge kullanmak suretiyle vergi kaçakçılığı suçunu işledikleri iddiasıyla savcılıklara suç duyurusunda bulunularak, ticari hayatlarının işleyişine ciddi darbeler indirilmesi, yumurtlayan tavukları kesmekle eşdeğer, hiç de akıllıca olmayan bir davranıştır. muhasebedr.com

Hâlihazırdaki uygulamada, zaten, sahte belge kullanma fiillerinin çok önemli bir kısmı ‘bilmeyerek kullanma’ olarak değerlendirilerek kaçakçılık kapsamına sokulmuyor.

Dolayısıyla, durumları birebir aynı olan mükelleflere yekdiğerinin tamamen zıddı olan müeyyidelerin uygulanması hakkaniyetli olmuyor.

Bilerek kullandı denilenlere; uzlaşmaya girmeyecek şekilde, üç kat vergi zıyaı cezası kesilmesinin yanı sıra, bu kişiler hakkında ayrıca cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunuluyor.

Bilmeyerek kullanış denilenlere ise bir kat vergi zıyaı cezası kesmekle yetiniliyor.

Üstelik uzlaşmaya da giriyor bu ceza.

Suç duyurusunda ise bulunulmuyor bunlar hakkında.

İşledikleri fiiller her yönüyle aynı olsa bile; kendilerine, etkileri bakımından kat be kat farklı cezai müeyyideler uygulanabiliyor pratikte mükelleflere.

**

Sahte belge düzenleyenlere uygulanagelmekte olan müeyyidelerin ağırlığına bir şey demiyoruz.

Sahteciliğin ve vergi kaçakçılığının kökünün kazınması için, bu işi meslek edinenlere tatbik edilen mevcut yaptırımların daha da ağırlaştırılarak etkinleştirilmesi taraftarıyız.

Ama ‘kullanma’ öyle değil.

Kanun hükmündeki ‘amasız’ düzenleme ile 306 seri nolu VUK Genel Tebliğinin, söz konusu hükme aykırılık gösteren, işi inceleme elemanlarının takdirine bırakan düzenlemesinin sebep olduğu çelişkili durum ortadan kaldırılmalıdır.

Zira Ba-Bs uygulaması sayesinde, bu gün artık; sahte belge kullananlar, bu belgeleri düzenleyenler hakkında yazılan Vergi Tekniği Raporlarının sisteme girmesiyle birlikte Türkiye’nin herhangi bir yerinden anında tespit edilebiliyor.

Dolayısıyla, sahte belge kullanmanın ‘vergi kaçakçılığı’ sayılmasına neden olabilecek mahiyetteki, ‘kaçırılan verginin idarece ortaya çıkarılmasında zorluk bulunması’ unsurunun çok büyük ölçüde ortadan kalktığını düşünüyoruz.

Bu nedenle, sahte belge kullanmak kaçakçılık olmaktan çıkarılmalı..

Bunun için de öncelikle, bu fiili işleyenlere hapis cezası kaldırılmalıdır.

Kullanma fiiline uygulanmakta olan üç kat vergi zıyaı cezası da ağır gibi.

Uzlaşmaya girmeyecekse eğer kesilecek bu ceza..ağır.

En iyisi, bizce, sahte belge kullanmada cezalar şu şekilde olmalı:

2 kat vergi zıyaı cezası kesilmeli,

Kesilecek bu ceza uzlaşmaya girmemeli,

Ve hapis cezası olmamalı, yani, kullanma fiili 359. madde kapsamından tamamen çıkarılmalıdır.

306 seri nolu GT’nin, sahte belge kullanımıyla ilgili, bilerek-bilmeyerek ayrımını öngören düzenlemesine de son verilmeli, bu arada.

İşte; Vergi kaçakçılığı sayılmasında biz dahil kimsenin itirazımızın bulunmadığı sahte belge düzenleme gibi fillerle ile kaçakçılıkla uzaktan yakından alakası bulunmayan, kayıt dışı satış yapmak gibi sıradan vergi kaçırma fiilleri arasında bir yerde bulunması gerektiğini düşündüğüm sahte belge kullanma fiilleri için geçerli olması gereken cezai yaptırımların bu şekilde olmasının her açıdan daha münasip olacağını düşünüyorum.

**

2,5 ay kadar evvel yapılan genel seçimler sonrasında bir hükümetin kurulamayacağının anlaşılması üzerine tekrar seçime gidileceğinin tartışıldığı bugünlerde zaten olmaz da; Sn. Maliye Bakanımızın, geçtiğimiz ay vermiş olduğu bir demecinde köklü bir reformdan geçirileceğini duyurduğu 55 yaşındaki 213 s. Vergi Usul Kanununun, artık ne zaman fırsat bulunacaksa, yeniden çıkarılması sırasında; kamuoyunu ve her sektör ve büyüklükteki mükellefleri ciddi manada rahatsız ettiğini değişik vesilelerle öğrendiğimiz bu ‘sahte belge kullanma’ konusunda arz ettiğimiz bu hususların da göz önünde bulundurulmasını umuyoruz

Abdulmenaf Yakut

Vergi Müfettişi

–ABDULMENAF YAKUT’tan VERGİ DOSYASI

*MuhasebeDR.Com

TÜRKİYE’NİN MUHASEBE DOKTORU