Sigortalı Olmadan Önce Malül Olanların Emekliliği (Mustafa Keskin)

SİGORTALI OLMADAN ÖNCE MALÜL OLANLARIN EMEKLİLİĞİ 

Sigortalının özrü  ilk işe girdiği tarihten önceyse özür derecesi %60 dan fazla olsa bile malulen emekli olamaz. Prim günü yetiyorsa özürden yaşlılık aylığı talebinde bulunabilir.

Sigortalının çalışma gücünü kaybetmesi ve özür halinin oluşması eğer ilk işe girdiği tarihten sonra meydana gelmişse ve özür oranı da %40 ile %60 arasındaysa sigortalı özürlü sayılır ve özürden emekli olabilmek için gerekli olan prim gününe de sahipse özürden yaşlılık aylığı bağlanır. Eğer ilk işe girdiği tarihten sonra meydana gelen özrü %60 dan fazla ise sigortalı malul sayılır ve on yıl sigortalılık süresi 1800 gün prim ödemesi varsa malulen emekli olur.

Bir kişinin özür durumu %60 dan fazla ise ve söz konusu özür kişinin ilk sigortalı olduğu tarihten sonra meydana gelmiş ise hem özür hem de malullük durumu nedeniyle emeklilik müracaatında bulunamaz. Sadece emeklilik türünün birini seçerek müracaatta bulunması gerekmektedir.

ÖZÜRLÜ OLANLARIN EMEKLİLİK ŞARTLARI?

Özürden yaşlılık aylığını hak etmenin şartları normal emeklilik aylığını hak etmenin şartlarına göre daha kolaydır. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malûl sayılmayı gerektirecek derecede yani %60 oranında özrü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az on beş yıldan beri sigortalı olmak ve en az 3960 gün prim ödenmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.

Sigortalıların özrü, ilk işe girdiği tarihten önce yada sonra olduğuna bakılmaksızın % 50 ilâ % 59 arasında ise, en az 16 yıldan beri sigortalı olmak ve 4320 gün,  özür oranları % 40 ilâ % 49 arasında ise, en az 18 yıldan beri sigortalı olmak ve 4680 gün, prim ödenmiş olmak şartıyla yaşlarına bakılmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Özürden emeklilikte aynen malulen emeklilikte olduğu gibi yaş şartı aranmaz.

HEM MALULEN HEMDE ÖZÜRDEN EMEKLİ OLUNULABİLİR Mİ?

Sigortalı hem özründen dolayı yaşlılık aylığı hem de aynı anda maluliyetinden dolayı malullük aylığı alamaz. Örneğin, ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra yakalandığı bir hastalıktan dolayı %65 oranında malul olunduğuna karar verilen bir sigortalı, hem malulen emeklilik talebinde hem de özürden dolayı yaşlılık talebinde bulunsa bile sadece birinden dolayı maaş bağlanır. Hangi kapsamdaki maaş yüksekse yüksek olan maaş sigortalıya bağlanacaktır. Özürden dolayı maaş bağlanan sigortalı istemesi halinde yeniden çalışabilir. İster maaşını kestirerek tekrar çalışabilir isterse maaşını kestirmeden destek primine tabi çalışabilir. Ancak malullük aylığı bağlanan kişi çalışması halinde maaşı kesilir. Malul kişi maaşı kesilmeden tekrar çalışamaz.

SORU;

Mustafa bey;

Eşim, 2006 Şubat ayından beri tarım sigortalıydı. Fakat 2014/ 10. aydan borç olduğundan dolayı tarım sigortası iptal oldu. 28 Şubat son ödeme günüymüş.

2006 girişli tarım sigortalı olduğu için çok avantajlıydı. Artık sizin o yaptırdığınız tarım sigortası yok diye söylendi. Bizde çok üzüldük hakkımızı yitirdiğimiz için.

Ne önerirsiniz buna yakın olarak ne yapabiliriz acaba? Yardımcı olu, yol gösterirseniz çok seviniriz.

Eşim 1971 doğumlu.ilk sigortaya başlangıç tarihide 1999. Ece Erdem

CEVAP:

Değerli okurum;

Sosyal güvenlik reformuyla beraber Tarım SSK sigortalılığı sona erdi. Ancak tarım SSK' dan primlerini aksatmadan ödemeye devam edenlerin bu hakları devam etmektedir. Bu kapsamda sizin de hakkınız devam ederken ödeme yükümlülüğünüzü süresi içinde yerine getirmemenizden dolayı tarım SSK' lılığınız sona erdirilmiştir.

Bundan sonra yapacağınız tek şey, mevzuatta daha sonra yapılan değişiklikle tekrardan getirilen ancak önceki tarım SSK' dan prim yükümlülüğü ve prim günü bakımından farklı olan, tarım işlerinde hizmet akdine göre çalışanların sigortalılığını düzenleyen EK5 kapsamında sigortalılık başvurusunda bulunabilirsiniz.

MUSTAFA KESKİN

SGK Eski Başmüfettişi