529 SAYILI V.U.K. GENEL TEBLİĞİNDE GERÇEK
FAYDALANICI BİLGİSİ İLE İLGİLİ ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK!
Kıymetli
okurlar,
Bugün
sizlere, hepimiz üzerinde yük olan angarya işlerden birisinden bahsedeceğim.
Bir gece ansızın Resmi Gazete ile‘’Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirim Zorunluluğu’’
ile ilgili bir tebliğ hayatımıza girdi. Biz, Mali Müşavirler bu kadar çok iş
arasında bir de bununla uğraşmak zorunda bırakıldık. İstenilen bilgilere
ticaret odaları kayıtlarından, esnaf odaları kayıtlarından ve Maliye Bakanlığı
kendi bilgi sisteminden kolayca ulaşabilecekken,neden bunun bildirimi
mükelleften (dolaylı olarak bizlerden) istenerek, kolay olan iş zor hale
getirildi.Üstelik süresinde bildirim yapılmaması ya da eksik veya yanıltıcı
bilgi verilmesi halinde herhangi vergi zıyaına yol açmamasına rağmen‘’Özel
Usulsüzlük Cezası’’ ile mükellefler ve bizler zor durumda bırakıldık. Şimdi
konuyu açıklığa kavuşturarak adım adım ilerleyelim.
Gerçek Faydalanıcı Kimdir?
Bu
terimle ilk olarak 13 Temmuz 2021’de Resmi Gazete’de yayımlanan meşhur
529 nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde karşılaştık.Tebliğe göre, Gerçek Faydalanıcı;tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai
olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan
gerçek kişi veya kişileri ifade etmektedir.Bu tanıma dikkatinizi çekmek
istiyorum. İfadeye baktığımızda, bir kişinin gerçek faydalanıcı olması için
şirkete ortak olması veya şirket bünyesinde icracı üst düzey yetkili sıfatında
bulunmasına gerek yoktur. Bakanlığın bu durumda olan kişileri kayıtlardan bulma
imkanı olmamasını, konuyu bizlerin üzerine yıkmasındaki en büyük neden olarak
görüyorum.Zaten tebliğin 1.maddesinde Amaç ve Kapsam başlığında, gelirlerin/servetlerin
arkasındaki gerçek isimlerin bilinmesinin, vergi kaçakçılığı ile mücadele
kapsamında önemli olduğu vurgusu yapılarak bildirimin amacı açıklanmıştır. Yani
işletmelerin yasal ortaklarından ziyade arkalarında bulunan, görünmeyen, gizli kişilerin tespit edilmesi
asıl amacı taşımaktadır.
Gerçek Faydalanıcı İçin
Kesilen Cezaların Dayanak Maddesi
Gerçek Faydalanıcı bildirimlerini süresinde vermeyen mükelleflerin
özel usulsüzlük cezasıyla karşılaştıklarını söylemiştik. Bildiğiniz gibi 213
V.U.K’daBilgi
vermekten çekinenler ile 107/A, mükerrer 242, 256, 257, mükerrer 257 nci madde
ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 98/A maddesi hükmüne uymayanlar için ceza hükümleri
mükerrer madde 355 de belirtilmiştir.
529
nolu tebliğde Gerçek Faydalanıcı Bildirimi için dayanak maddesi olarak 213
sayılı V.U.K. mükerrer madde 257’nin 4. fıkrası olarak belirtilmiştir. İşte
mahkemelerde açılan davaların ceza iptali ile mükellef lehine sonuçlanmasının
nedeni de bu maddedir. Çünkü 4.fıkrada 213 sayılıV.U.K.nun 149.maddesine atıfta
bulunur. Madde 149 da ise ‘’Kamu idare
ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve
tüzelkişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük
Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli
fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar.’’ der. Maddede geçen …..kendilerinden yazı
ile istenecek bilgileri ….vermeye mecburdurlar kısmı mükellef için cankurtaran
mahiyetindeydi.Çünkü mahkemeler bu maddeyi gerekçe göstererek kesilen cezaları
hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmekteydi.
Kesilen Cezalar Artık İptal Edilemeyecek
Kesilen
cezalarla ilgili mahkemelerin dayanak olarak göstererek iptal ettikleri cezalar
için bakanlık çözüm üreterek 529 nolu V.U.K Genel Tebliği’nde değişiklik
yapıldığını gösteren tebliği,23.09.2022 tarihinde resmi gazetede
yayımladı. Yayımlanan tebliğ ile 13/7/2021 tarihli ve 31540 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 529)’nin 3
üncü maddesinde yer alan “(4)” ibaresi “(9)” şeklinde değiştirilmiştir.
Yukarıda söylediğimiz gibi mükellefi kurtaran 4.fıkrayı 9.fıkra olarak
değiştirdiler. Bu değişiklik ile hem kesilen cezalar için mahkemenin vermiş
olduğu iptal kararlarının önüne geçildi hem de kesilecek özel usulsüzlük
cezasının tutarını yükselttiler.
Yapılan Bu Değişiklikte de
Kanuna Aykırılık Var!
Değişiklik yapıldı fakat yapılan bu değişikliğin de hukuka aykırı
olduğunu söylememiz gerekmektedir.Çünkü 4.fıkra yerine dayanak olarak
gösterilen 9.fıkra 05.07.2022 tarihinde 213 sayılı V.U.K.’naeklenmiştir.
Oysa 529 sayılı tebliğin yayım tarihi 13.07.2021 tarihidir. Yani tebliğ
tarihinden sonra eklenen V.U.K. m.257 maddenin 9.fıkrası dayanak olarak
gösterilmiştir.Bu da bırakın hukuka aykırılığı aynı zamanda mantığa da aykırı
bir durum. Bende mantığımın kabul ettiği ölçüde yorumladım.Bundan sonrası tabii
hukukçuların işi. Maddenin iptali için de sanıyorum ki önümüzdeki günlerde iptal
davaları açılacaktır. Ne diyelim kervan yolda düzülür mantığı ile hareket
edildikçe bizler bu tür durumlarla karşı karşıya kalmaya devam edeceğiz.Siz siz
olun yine de bildirimlerinizi süresinde vermeye özen gösterin. Çünkü, yeni
değişikliğe göre 1 Ekim 2022 tarihinden itibaren Gerçek Faydalanıcı
Bildirimi ile ilgili süresi dışında
verilecek bildirimler için kesilecek ceza tutarı;
2022 yılı için 3.400 TL den
10.200 TL ye yükseltilmiştir.
FADIL KOÇAK
SMMM
İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU UZMANI
[email protected]