Çalışan kadınlara emeklilik rehberi
Eski adıyla SSK’lı, yeni adıyla da 4/a’lı olarak, yani işçi statüsünde çalışan kadınların emeklilik yaşları 38 ile 58 arasında değişiyor. Önemli olan ilk işe başlama tarihi. Burada da kritik üç tarih var: 1999 öncesi, 1999 ile 2008 arası ve 2008 sonrası.
Okuyuculardan, ‘ne zaman emekli olurum?’ sorusunu almadığım bir gün bile geçmiyor. Bu, kamuda çalışan memurlar için de böyle, özel sektörde işçi statüsünde çalışanlar için de, kendi hesabına çalışan Bağ-Kurlular için de. Kimileri, hizmet dökümünü gönderip, ‘şuna bir bakıver, ne zaman emekli olurum?’ diye; kimileri, ‘kendi hesabıma göre şu kadar yıl var, ama resmi kurumların sitesine giriyorum daha uzun yıllar gözüküyor, hangisi doğru?’ diye soruyor. Özetle, her çalışanın hayali emekli olmak. Öyle ki, çalışamaya 3-4 yıl önce başlayan gençler bile ne zaman emekli olacağını merak ediyor. Tabi bunda, sosyal güvenlik alanında yapılan sık değişiklikler nedeniyle çalışanların büyük çoğunluğunun hangi şartlarda emekli olacağını bilmemesinin de etkisi büyük.
Bugünden itibaren işçi, memur, Bağ-Kurlu çalışanların; ne zaman, hangi şartlarda ve nasıl emekli olacağını, tablolarla detaylı anlatacağız. İlk gün özel sektörde işçi statüsünde çalışan kadınlardan başlıyoruz. Çünkü ‘ne zaman emekli olurum?’ sorusunu kadın çalışanlar daha çok soruyor.
BU ÜÇ KOŞULA DİKKAT!
Önce, sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı nedir; emeklilik için gerekli şart ve koşullar nelerdir; kısaca değineyim. Sigortalılık süresi, kişinin, ilk defa çalışmaya başladığı ve sigortalı olduğu tarih ile emekli olacağı tarih arasındaki süreye deniyor. Bu süre içinde SGK’ya, çalışan adına, işverenin yatırdığı primlere de prim ödeme gün sayısı deniyor. Yaşa ise emeklilik için tamamlanması gereken yaş deniyor. Sosyal güvenlikte 1 ay, 30 gün; 1 yıl da 12 ay olarak alınıyor ve tüm hesaplamalar da bunun üzerinden yapılıyor.
Emeklilik için de üç koşul gerekiyor. Birincisi, belirli bir süre sigortalı olmak ki, burada işe giriş tarihi önemli ve bu süre kadın çalışan ile erkek çalışana göre değişiyor. İkincisi, belirli süre sosyal güvenlik kurumuna prim ödenmiş olması. Üçüncüsü, yaş ki, emeklilik yaşı da kadın çalışan ile erkek çalışana göre değişiyor. Emekli olunup, emekli aylığı bağlanabilmesi için bu üç şartın hepsinin yerine getirilmiş olması gerekiyor.
EMEKLİ YAŞI 65’E ÇIKIYOR
Gelelim, 4/a’lı olarak çalışan, yani işçi statüsünde çalışan kadınların ne zaman emekli olacaklarına. Kadınların emekliliği; 9 Eylül 1999 öncesi işe girenlere, 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arası işe girenlere ve 1 Mayıs 2008 sonrası işe girenlere göre değişiyor. Şöyle ki; 9 Eylül 1999 öncesi işe giren kadın çalışanlar, 5000 gün ile 5975 gün arasında değişen prim ödeme gün sayısına ve 38 ile 56 arasında değişen yaşa göre emekli oluyor. 9 Eylül 1999 sonrası işe başlayanlar ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. 2036 yılından sonra da kademeleri olarak yaş artıyor, 65’e kadar çıkıyor.
Tabloda işe giriş tarihlerine göre kadın çalışanların emeklilik şartları detaylı yer alıyor
İŞE BAŞLAMA TARİHİNE GÖRE NE ZAMAN EMEKLİ OLACAKSINIZ?
YAŞ NEDENİYLE EMEKLİLİK TABLOSU*
Yaş haddinden nasıl emekli olacaksınız?
* Gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramamış ama belli bir yaşa gelmiş olan kadın çalışanlar yaş haddinden emekli olabiliyor ve kısmi emekli maaşı alabiliyor. Burada kadın çalışanlarda 15 yıl, 3600 prim ve 50 yaş şartının dolduğu tarih önemli. 8 Eylül 1981 ve öncesinde işe başlayan kadın çalışanlar, 3600 gün şartının dolduğu günün önemi bulunmuyor; 15 yıl, 50 yaş ve 3600 prim gün sayısını doldurmuş olması yeterli.
Tabloda, kadın çalışanların, işe başlama tarihine göre; 15 yıl, 3600 prim ödeme gün sayısı ve 50 yaş şartının doldurmaları halinde nasıl emekli olunacağı detaylı yer alıyor.
2008’DEN SONRA İŞE BAŞLAYANLARIN YAŞ NEDENİYLE EMEKLİLİĞİ
2008’den sonra işe girenlerin emeklilik şartları
* Sosyal güvenlikte son yapılan düzenleme ile 2008 yılından sonra işe başlayan kadın çalışanların emeklilik şartları da değişti ve kademeli yaş şartı getirildi. 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanların 7200 gün prim ödemeleri gerekiyor. Ayrıca 7200 gün prim ödeme şartı yerine getirilse bile, yaş şartının da yerine getirilmesi şart.
Tabloda 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe girenlerin emeklilik şartları yer alıyor. Tabloya bakarak ne kadar prim ödemeniz gerektiğini ve hangi yaşta emekli olabileceğinizi bulabilirsiniz.
EMEKLİLİKTE HANGİ DÜZENLEMELER YAPILDI?
* 1999 yılında yapılan düzenleme ile 1999 öncesi sigortalı olanlar için işe başlama tarihine göre kademeli emeklilik şartı getirildi.
* Daha sonra yapılan yeni bir düzenleme ile 1999 ile 2008 yılları arasında sigortalı olanlar için kadınlarda 58 yaş şartı belirlendi. Gerekli prim gün sayısını dolduranların emekli olabilecekleri şartı getirildi.
* Son düzenleme ile de 2008 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olanlar için kademeli emeklilik sistemi getirildi ve 7200 prim gün sayısı konuldu. Kadın çalışanlar en düşük 58 yaşında emekli olabilecek, en yüksek de 65 yaşında emekli olabilecek.
YARIN: SSK’LI ERKEK ÇALIŞANLAR HANGİ ŞARTLARDA NE ZAMAN EMEKLİ OLACAK?
NOYAN DOĞAN
https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/noyan-dogan/calisan-kadinlara-emeklilik-rehberi-41547993