Çalıştıkça yüksek emekli maaşı bağlanması öngörülüyor!
Mevcut düzenlemede asgari ücretli ve diğer düşük ücret üzerinden sigortalı gösterilenlerin belirli durumlarda çalıştıkça emekli aylıkları artma yerine azaldığı maalesef bilinen bir gerçektir.
Bu nedenle emeklilik için yaş dışında diğer şartları yerine getiren çok sayıda sigortalı sosyal güvenlik sisteminden çıkmakta ya da kayıt dışı çalışmaktadır. Konuyla ilgili yeni bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı okurlarımızın en çok merak ettiği konuların başında gelmektedir.
Hem SGK hem çalışanların aleyhine
Belirtilen durum hem SGK’nın hem de çalışanın zararına sebep olmaktadır. Zira bu durumda SGK her ay alacağı primden mahrum olduğu gibi emeklilik maaşı ödemesi de yapmak zorunda kalmaktadır. Oysaki bu durum tersine çevrilmiş olsa emekliliği gelenler bile çalıştıkça emekli aylıkları artacağından sistemde daha uzun süre kalacaklardır.
Özellikle SSK (4/1-a) ve Bağ-Kur (4/1-b) sigortalılarının çalıştıkça yüksek emekli maaşı alması yönünde yasal bir düzenleme yapılması milyonlarca çalışanın en büyük beklentisi hâline gelmiştir.
Mevcut emeklilik hesaplamalarında genel olarak sigortalı çalışmaya başlanan tarih ve yasal değişikliklerin yapıldığı andaki sigortalılık süresi önem taşımaktadır. Yapılan hesaplamada üç farklı dönem dikkate alınmaktadır. Hesaplamada dikkate alınan üç dönem arasında hem aylık bağlama oranı hem de gayri safi yurt içi hâsıla gelişme hızının dikkate alınması bakımından ciddi farklar bulunmaktadır.
Cumhuriyetin 100. yılı hedeflerinde iyileştirme öngörülüyor
2019-2023 yılları için geçerli olan kalkınma planında sosyal güvenlikle ilgili yer alan hedefler arasında; emeklilik sisteminden erken çıkışı önlemek ve sistemden ortalama çıkış yaşı olan 52 yaş sonrası için sigortalıların çalışmasını teşvik etmek amacıyla emeklilik parametreleri gözden geçirilmesi öngörülmektedir.
Bu bağlamda anılan kalkınma planında yer alan sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği özel ihtisas komisyonu raporu gereği en geç 2023 yılına kadar emekli aylığı hesaplamalarında kullanılan parametreler istihdamda kalmayı teşvik eden ve çalışma süresi uzadıkça emekli aylığını artıracak şekilde düzenlenecektir.
Söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girmesi hâlinde her şeyden önce SGK’nın 2019 yılında 1,80 oranında seyreden aktif/pasif dengesinde iyileşmelere sebep olabileceği gibi sigortalıların da 'çalıştıkça emeklilik maaşım azalalacak mı?' endişesi ortadan kalkacaktır.
Böylece daha fazla çalışanın daha fazla emeklilik maaşı ile ödüllendirilmesi sonucu ortaya çıkacaktır.
BAŞIN DÜŞERSE DARA İSA KARAKAŞ’I ARA
''7 yıldır sosyal güvenlik destek primle çalışan emekliyim. İkinci emeklilik ya da emekli maaşım yükselebilir mi? Bir yol gösterin?'' Filiz Aymergen
Filiz Hanım, Emeklilik (Yaşlılık) aylığı alanlar aynı zamanda bir iş yerinde çalışarak ücret elde etmek için sosyal güvenlik destek primi uygulamasından yararlanabilmektedir. Bu uygulamada ödenen SGDP primlerinin, bağlanmış olan emeklilik aylığını artırması ya da ikinci bir aylık bağlanmasına hiçbir katkısı bulunmamaktadır. Sadece kanuni bir zorunluluk olarak çalışırken iş kazası ya da meslek hastalığına tutulmanız hâlinde ikinci bir gelir bağlanmaktadır.
***
''İsa Bey, ben 18.03.2020 tarihinde ticari taksi için mecburen sigorta oldum, o tarihten bugüne 2570 TL prim borcu çıktı. Daha 1 ay 18 gün olmuş. Çok değil mi aylık ne kadar ki?'' Mustafa Bilir
Mustafa Bey, SGK kanunu EK-6 olarak tabir edilen kapsamda sigortalı iseniz işsizlik sigortası dâhil aylık kazanç alt sınırına göre ödenecek aylık prim 940,29 TL’dir. İşvereniniz sizi ayda 30 gün normal sigortalı çalıştıran olarak göstermiş ise 98,10 x 30 x % 37,5=1,103,63 TL olacaktır. Her hâlükârda 48 gün için belirttiğiniz kadar prim borcu çıkmaz. Burada bir yanlışlık var. Bağlı bulunduğunuz SGK’ya başvurup işin aslını öğrenmenizde fayda var.
***
Tuna Ekici Bey, polislik görevinizden ihraç edilmiş iseniz mevcut yasal düzenlemeler gereği emekli olmanız yine de mümkün bulunmaktadır. Bunun için en az 25 yıl 9000 gün prim ödemeniz gerekli bulunmaktadır. Ancak emeklilik ikramiyesi almanız mümkün bulunmamaktadır. SSK’lı olarak çalışırsanız 55 yaşında 5750 gün primle emekli olabilirsiniz. Bunun için en son çalışamlarınızın 1261 gününün SSK’lı olması şarttır.
***
“Hayat, bisiklete binmek gibidir. Pedalı çevirmeye devam ettiğiniz sürece düşmezsiniz.” Claude Bernard
İSA KARAKAŞ
TÜRKİYE