COVID-19 sürecinde kâr dağıtım kısıtlaması

COVID-19 sürecinde kâr dağıtım kısıtlaması

COVİD-19 olarak adlandırılan koronavirüs salgınının, ticari ve vergisel alanda hayatımıza etkileri devam ediyor. Şirketlerin kâr dağıtım kısıtlamasına ilişkin yasal düzenleme 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7244 sayılı Kanun’la yürürlüğe girdi. Hali hazırda 30 Eylül 2020 tarihine kadar geçerli olan bu kanun maddesine göre, sermaye şirketlerinin 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının dağıtımına karar verilebilir. Geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.

Hukukun tabiatı gereği, çıkan kanunların uygulama detayları için ikincil düzenlemeler zaruri haldedir. Buna mukabil mezkur kanun maddesinin uygulama esasların 17 Mayıs 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğ ile belirlendi. Peki, tebliğ ile belirlenen detaylar nedir.

Yazımın giriş bölümünde bahsettiğim sınırlamalar Türk Ticaret Kanunun 462inci maddesi uyarınca iç kaynaklardan sermaye artırımı yapılan şirketler için geçerli olmayacaktır. Kâr dağıtım kısıtlamasını düzenleyen 7244 sayılı kanunun 12inci maddesinin yürürlük tarihi olan 17 Nisan 2020 tarihinden önce, şirket genel kurulunca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ise ve henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler 30 Eylül 2020 tarihine kadar faizsiz olarak ertelenecektir. Kanun hükümde kar payı ödemelerinin ertelenmesinden bahsedilmiş ama hak sahipleri lehine faiz tahakkuk ettirilmeyeceği tebliğ ile belirlenmiştir.

Mezkur kısıtlamaların bazı şartları sağlayan şirketlere şümulü olmayacağı yine tebliğ ile hüküm altına alınmıştır. Örneğin koronavirüs salgını sebebiyle zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un geçici 20’nci maddesi ve ilgili kararlar uyarınca Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç, 120.000 Türk Lirası ve altında kâr payı dağıtımı kararı alan şirketler kapsam dışıdır. Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasının, kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler de kapsam dışına alınmıştır. Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihine kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler de kapsam dışında tutulmuştur. Bu şirketlerde pay sahiplerinin ifa yükümlülüklerini aşan tutara ilişkin ödemeler 30.09.2020 tarihine kadar ertelenmiştir. Kısıtlama kapsamı dışına alınan hallerin uygulanabilmesi için şirketlerin Ticaret Bakanlığı’ndan uygun görüş alması zorunludur. Mezkur görüş müracaatı tebliğde belirlenen belge ve bilgilerle birlikte Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne sunulması gerekmektedir.

HAKAN ŞİRİN - Mali Müşavir