COVID-19 / TÜBİTAK / AR-GE VE TASARIM
MERKEZİ DESTEKLERİ...
Merhaba sevgili dostlarım. Öncelikle, her açıdan güvenceli, daha
mutlu bir gelecek diliyorum!
Covid-19 ile sarsılan dünyamızda, bir an önce sağlıklı günlere
kavuşmak için, KOBİ’lere verilen özel destekler, tüm hızıyla devam ediyor. İçinde
bulunduğumuz zaman diliminde de, bunların başında “Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri
Teşvikleri” geliyor! Tübitak tarafından “Covid-19 Virüs”
tedbirleri kapsamında, Ar-Ge personellerinin uzaktan çalışmasına da izin
verildi. Bu nedenle, özelikle “Uzman Danışmanlık Şirketleri”
de, bu konuyu; hizmet alanlarına dâhil ediyorlar!..
Bildiğiniz gibi,
T.C. Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı tarafından, özel sektörde Ar-Ge Araştırma ve
Geliştirme + Yenilik yoluyla, ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet
edebilir, özel bir yapıya kavuşturulması için; teknolojik bilgi üretilmesini,
üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standartlarının
yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin
düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileşmesini, rekabet öncesi
işbirliklerinin gelişmesini + Teknoloji, yoğun üretim, girişimcilik ve bu
alanlara yönelik yatırımlarla Ar-Ge ve yeniliğe yönelik - doğrudan yabancı
sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge kadroları ve
nitelikli iş gücü istihdamının artırılmasını, desteklemek ve de teşvik etmek
amacıyla, 5746 sayılı “Araştırma - Geliştirme (50 / 15 kişi) ve Tasarım (10
kişi) Faaliyetlerinin Desteklenmesi” hakkındaki “Kanun ve Yönetmelikler”
kapsamındaki destekler, 2008 yılından bu yana yürürlükte! (Biraz uzun bir cümle
oldu. Ama maalesef, orijinali böyle. J)
Ar-Ge Merkezi ile Tasarım Merkezi arasındaki en
önemli fark; bir Ar-Ge merkezinde “Tasarım” faaliyet ve projeleri
yürütülebilirken, bir Tasarım Merkezinde “Ar-Ge” faaliyet ve projeleri yürütülememekte,
yürütülse bile desteklerden yararlanılamamaktadır.
Bu tespit, halen hangi merkezi kuracağını düşünen, kişi ve kurumlar açısından
çok önemli!..
Çünkü
özellikle, TÜBİTAK ve TEYDEB (Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Daire Başkanlığı)
gözetiminde yürütülen projelerin çoğunun “Ar-Ge” projesi olması nedeniyle, normal
“Tasarım Merkezleri”nde bu projelerin yürütülmesi halinde, desteklerden
yararlanma noktasında ciddi anlamda sıkıntılar söz konusu olabilmekte!
Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Teşviklerinden yararlanmak için, önce kendimize veya
şirketimize bazı sorular sormamız gerekmekte...
Ar-Ge Merkezi desteklerinden yararlanmak için, kendimize
sormamız gereken sorular;
*) Ar-Ge Merkezimizde en az 15 (Bakanlar Kurulu kararınca NACE Rev. 2
başlığı altındaki Tv + Sinema + Vs. alanlar için 30) tam zaman / eşdeğer Ar-Ge
personeli istihdam ediyor muyuz?
*) Ar-Ge faaliyetlerimizi yurt içinde mi gerçekleştiriyoruz?
*) İşletmemizde; yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan
kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneğimiz ve kapasitemiz
mevcut mu?
*) Ar-Ge Merkezimizde çalışan personelin, Ar-Ge merkezimizde çalıştığının
fiziki kontrolünü yapacak mekanizmalarımız var mı?
*) Ar-Ge Merkezimizde
yürütülmek üzere; süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış
programlarımız ve projelerimiz mevcut mu?
*) Ar-Ge Merkezimiz ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş olup, tek bir
yerleşke veya fiziki mekân içinde mi yer alıyor? Şeklinde olabilir!
Yukardaki soruların cevabını “Evet” olarak verebiliyorsanız?
Siz de, potansiyel bir “Ar-Ge Merkezi”siniz demektir!..
Tasarım Merkezi desteklerinden yararlanmak için, kendimize
sormamız gereken sorular ise;
*) Tasarım Merkezimizde en az 10 tam zaman / eşdeğer tasarım personeli
çalıştırıyor muyuz?
*) Tasarım faaliyetlerimizi yurt içinde mi gerçekleştiriyoruz?
*) İşletmemizde; yeterli tasarım yönetimi ile teknolojik varlıkları,
insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneğimiz
ve kapasitemiz mevcut mu?
*) Tasarım Merkezimizde çalışan personelin, tasarım merkezimizde
çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmalarımız var mı?
*) Tasarım Merkezimizde yürütülmek üzere; süresi, bütçesi ve personel
ihtiyacı tanımlanmış programlarımız ve projelerimiz mevcut mu?
*) Tasarım Merkezimiz ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş olup, tek bir
yerleşke veya fiziki mekân içinde mi yer alıyor? Şeklinde olmalı!
Yukardaki Soruların Cevabını
“Evet” Olarak Verebiliyorsanız? Sizde Potansiyel Bir “Tasarım Merkezi”siniz
Demektir!..
(Bu noktada katkılarından dolayı Sn. Ahmet Kandemir’e en içten teşekkürlerimi
sunuyorum!)
Evet! Bu soruların
çoğunluğuna evet diyebiliyorsak harekete geçip, varsa diğer eksiklerimizi de tamamlayıp
başvuru formuna yönelebiliriz. Daha sonraki süreçlerde de, konuyu yakından
takip edecek kendi içimizden uzman bir ekip oluşturmak veya bu konuda
danışmanlık hizmeti almak, en akılcı yol olarak gözüküyor.
Tüm işlemler kurallara uygun olarak yapıldığında; Ar-ge Merkezleri için
Ar-ge indirimi, Tasarım Merkezleri için Tasarım indirimi bulunmaktadır!
Her ikisi içinde, üretim ve personel maliyeti yönetimini sağlayan; “Hammadde + Yardımcı Madde + İşletme Malzemeleri +
Yedek Parça + Stok Giderleri + Amortisman İndirimleri + Gelir Vergisi Stopaj
Teşviki + SGK İşveren Hissesi Desteği + Damga Vergisi İstisnası + Gümrük
Vergisi İstisnası” söz konusudur!..
İki merkez arasında teşviklerdeki tek fark “Temel Bilimler Desteği”dir. Bu
destek sadece Ar-ge Merkezlerini kapsar. Yani; “Temel Bilimler Desteği”nde Ar-Ge
Merkezleri için teşvik ve destek söz konusu iken, maalesef bu destek Tasarım Merkezlerini
kapsamamaktadır.
Sadece,
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yani Teknoparklarda faaliyet gösteren
firmalara sunulan “Temel Bilimler Desteği”
4691 sayılı Kanunun 8 inci maddesine eklenen yeni hüküm uyarınca; temel
bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam
eden TGB Firmalarının, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin, brüt
asgari ücret kadarlık kısmı, iki yıl süreyle TC Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
tarafından karşılanacağı ifade edilmiştir. (Temel
Bilimlerin de; Matematik + Fizik + Kimya ve Biyoloji lisans programları olduğunu zaten
hepimiz biliyoruz. J)
Tabii bu arada; Pazarlama + Pazar araştırmaları + Satış
geliştirme + Kalite kontrol + Maden rezervleri arama ve sondaj + İlaç üretim
izni öncesinde en az iki aşaması gerçekleştirilmeyen klinik çalışmalar +
Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak üzere web sitelerinin ve
benzerlerinin hazırlanması + Yardımcı mevcut yazılımların kullanılması
suretiyle yapılan iş yazılım geliştirme faaliyetleri + Kuruluş ve örgütlenmeyle
ilgili araştırma giderleri + Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan
yatırım faaliyetleri + Ticari ve seri üretim planlanması + Vs. Gibi
faaliyetlerinde, destek kapsamı dışında kaldığını unutmamak gerek!
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ar-Ge ve Tasarım
Merkezleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri
Teşvikleri kapsamında daha sonra yapılması gereken ise kurumunuz ve destek
istediğiniz merkezinizle ilgili / eğer 1 den çok merkeziniz varsa / her merkez
için ayrı ayrı evraklarınızı hazırlayarak Bakanlığın web sitesinden online
müracaatınızı yapmak ve yola çıkmaktır. (COVID-19 Salgını sonrası personelin
evden çalışması da mümkün!)
Netice
de bu açıklamalar ışığında Ar-Ge veya Tasarım Merkezi destekleri konusunda
olumlu bir fikre sahip olursanız, yola çıkmadan önce iyi bir ekip oluşturmanız
şart diye düşünüyorum!
Bu ekibinizle veya dışardan destek alıyorsanız danışmanlık şirketinizle;
Hedefinizi Planlayın + Sakin Olun + Değerlerinizi ve Kıymetinizi Bilin + Konunuza
Hâkim Olun + Dinleyin + Zamanı İyi Yönetin + Egolarınızı Bir Kenara Bırakın +
Israrcı Olmayın ve Tehdit Etmeyin + Ucu Açık ve Net Sorular Sorun + Önceliklerinizi
Belirleyin + Konuları Netleştirin + 5 N ve 1 K Saptamalarını İyi Yapın + Yıllık
Sonuç Raporunu Yazılı Hale Getirin! (Karar Alma + İkna + Müzakere Teknikleri)
Eğer bu şekilde
akılcı bir yaklaşımla hareket ederseniz, en az iki yılda bir Bakanlık Denetimine
tabi olan merkezinizde, ulusal ve uluslararası kurumlarca desteklenen Ar-Ge
projeleriniz gibi; Rekabet
Öncesi İşbirliği Projeleriniz + Teknogirişim Sermayesi Desteğiniz + Tasarım Patent
ve Tescil Desteğiniz + Herhangi bir kamu kurumundan destek alınmadan Öz Kaynaklarla
Gelişen Ar-Ge ve Tasarım Proje Desteklerinde başarılara uzanmak, sizin için çok
daha kolay olacaktır!
Bu başarılarınızda da, bu yazımın bir yararı
olacaksa, ne mutlu bana...
Corona virüsünün tüm dünyayı kasıp kavurduğu şu günlerde, bu tür özel sağlık
desteklerinin, doğru yaklaşımlarla insanımıza ve ülke ekonomimize her zaman
yararlı olacağına inanıyorum.
Daha mutlu bir gelecek için... Tüm virüslerden uzak ve bol destekli güzel
günler diliyorum!
Sevgi ve saygılarımla
Ali Rıza DEĞER