Emekli, memurluğa geri dönebilir mi?
Okurlarımızdan Cihangir Bey gönderdiği e-postasında şöyle diyor;
“Ben 2011 yılında bir Bakanlıkta memur olarak çalışırken ‘kronik psikotik bozukluk’ rahatsızlığı gerekçesiyle malulen emekli oldum. Dört yıldır malullük maaşı alıyorum. Ancak son bir yıldır rahatsızlığımda düzelmeler başladı. Sizden şunu öğrenmek istiyorum: Eğer rahatsızlığımın geçtiğine dair sağlık raporu alırsam geri memuriyete dönebilir miyim?”
Malulen emeklilik, sosyal güvenlik sistemimizin sunduğu önemli haklardan birisi. Şayet çalışma gücünüzün %60’ını kaybetmişseniz ve bu durumu SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularından alacağınız raporla kanıtlarsanız malul sayılıyorsunuz.
Bu durumda eğer en az 10 yıldan beri sigortalı olup, toplam olarak 1800 gün prim ödemişseniz malullük aylığına hak kazanıyorsunuz. Bununla birlikte başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul kalma durumu varsa 10 yıllık sigortalılık süre şartı aranmıyor ve 1800 gün prim ödenmişse malulen emekli olunabiliyor.
– Boş kadro varsa dönüş mümkün
Cihangir Bey gibi malulen emekli olduktan sonra tekrar memurluğa dönüş bazı durumlarda söz konusu olabiliyor. Burada önemli olan nokta ise normal emeklilik hakkının elde edilmiş olup olmaması.
657 sayılı Kanunun 105. maddesine göre, gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmi sağlık kurullarınca tespit edilen ve emeklilik hakkını elde etmemiş olanların yeniden memuriyete dönmek istemeleri halinde, niteliklerine uygun kadrolara öncelikle atanırlar. Bu durumda daha önce çalışılan kuruma başvurulması ve niteliğinize uygun boş kadro bulunması yeterli. Eğer boş kadro varsa çalıştığınız Kurumun sizi başlatma noktasında herhangi bir takdir yetkisi bulunmuyor. Tabii bu durumda malullük aylığınız da kesilecek.
Bununla birlikte normal emeklilik hakkını elde etmiş olup malullük aylığı alanlar ise aylıklarının kesilmesi suretiyle başvuracakları kamu kurum ve kuruluşlarına atanabilir, ancak bu konuda kamu kurum ve kuruluşlarının takdir yetkisi bulunuyor.
– Kamuda yeniden çalışmaya başlayanların emekli aylıkları kesilir.
Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmeleri hâlinde emekli aylıklarının kesildiğini belirtelim. Başka bir anlatımla hem emekli aylığı alarak hem de kamuda yeniden çalışarak göreve başlamak birkaç istisna dışında mümkün değildir.
SORU/CEVAP
51 YAŞINDA EMEKLİ OLURSUNUZ
Soru: Fatih Bey, ben 1995 Ocak ayından beri Maliye Bakanlığı’nda memur olarak çalışıyorum. Doğum tarihim ise 2 Mayıs 1972. Aynı zamanda %15 oranında engelli olduğuma dair sağlık raporum var. Ne zaman emekli olabilirim? Engelli raporumun emekliliğime etkisi olur mu? (Aytül M.)
Cevap: Aytül Hanım, vermiş olduğunuz bilgilere göre, emeklilik için yaşı doldurmayı bekliyorsunuz. Bu durumda 51 yaşında yani 2 Mayıs 2023’de emekli olabilirsiniz. Almış olduğunuz %15 oranındaki engelli raporunun ise emekliliğinize herhangi bir etkisi bulunmuyor. Eğer ki engellilik oranınız %40 olsaydı şu an emekli olmanız mümkün olurdu.
KIDEM TAZMİNATINI İŞVEREN ÖDER
Soru: Fatih Bey, 10 yıldır çalıştığım işyerinden geçen hafta çıkartıldım. İşverenimle de aramız bozuk. Kıdem tazminatımı işverenle muhatap olmadan alabilmem mümkün mü? (Faik Ö.)
Cevap: Faik Bey, bir işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için en az 1 yıllık çalışmasının bulunması ve kanunda belirtilen şekillerde işten çıkmış olması gerekli. Sorunuzda işten niçin çıkarıldığınızı yazmamışsınız. Eğer ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı bir hareket nedeniyle işten çıkarılmışsanız kıdem tazminatı alamazsınız. Ayrıca hemen belirtelim ki işveren tarafından çıkartılmayıp istifa ederek ayrılmışsanız yine kıdem tazminatı alamazsınız. Böyle bir durum yoksa ve normal bir şekilde işten çıkartılmışsanız kıdem tazminatınızı işverenden istemeniz mümkün. Eğer işverenle muhatap olmak istemiyorsanız bir ihtarname çekin ve banka hesap numaranızı belirterek buraya yatırılmasını isteyin. Bunun dışında başka birisinin veya Devletin ödemesi söz konusu olamaz.
YMM FATİH ACAR
https://www.olay.com.tr/yazar/fatih-acar/emekli-memurluga-geri-donebilir-mi-1033951