Haksız Alınan Kısa Çalışma Ödeneğine Ceza Uygulaması

Soru: Son 3 yılda 1000 güne yakın prim ödemem var. 8 Ocak 2020 tarihinde işveren tarafından işten çıkartıldım ve 5 hafta işsizlik ödeneği aldım. 15 Şubat 2020’de aynı iş yerinde tekrar işe başladım. Koronavirüs sebebiyle işverenim 26 Mart’ta kısa çalışmaya başvurdu. Bu durumda 450 prim günü şartını sağlıyorum ama maalesef 60 gün iş akdim yok. Hala 6 ay 3 hafta işsizlik ödeneği alma hakkım var. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanabilir miyim? (Ahmet S.)

Ahmet Bey, kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için son 3 yılda en az 450 gün prim bulunması ve son 60 gün hizmet akdi ile çalışmak gerekiyor. Bu iki koşulun her ikisini de karşılayamayanlar, daha önce aldıkları işsizlik maaşından kullanmadıkları süre kadar kısa çalışma ödeneği alabilirler. Kısa çalışma ödeneği normalde üç ay ile sınırlı. Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabiliyor. Bu koşullarda, uzatma olduğunda bile 6 aya kadar kısa çalışma ödeneği alabilirsiniz.

Soru: Antalya’da bir otelde mevsimlik olarak 2018 Mayıs’tan beri çalışmaktayım. Kısa çalışma ödeneği için otelimiz bizim adımıza başvurdu. 450 gün primi karşılıyorum. 2019 Kasım’da askıya alındık, 1 Ocak’ta tekrar işe çağrıldım. 18 Mart’a kadar kesintisiz çalıştım. Turizm Bakanı’nın sözleşmesi askıda olan mevsimlik çalışanlarla ilgili açıklamasından sonra işveren 8 Nisan’da İŞKUR’a başvuru yaptı. Son 60 gün koşulunu karşılamış oluyor muyum ve kısa çalışma ödeneği alma hakkım bulunuyor mu? (İlker G.)

İlker Bey, kısa çalışma ödeneği için gerekli şartları sağlıyorsunuz. İşveren sizi 1 Ocak’ta değil de 1 Nisan’da işe çağırsaydı bile kısa çalışma ödeneği alabilirdiniz. Çünkü sözleşmenin askıda olma durumu da iş sözleşmesinin devam ettiği anlamına geliyor. Söz konusu 60 günlük sürede prim ödenip ödenmemesi önemli değil. Önemli olan, askıda da olsa sözleşmenin devam ediyor olmasıdır.

Soru: Taşeron bir firma aracılığıyla extra garsonluk yapıyorum. E-devletten baktığımda, ocak ve şubatta toplam 27 gün primim görünüyor. Eksik gün nedeni “Puantaj” olarak görünüyor. Mart ayında ise 2 gün çalıştım. Eksik 21 gün için ise “Diğer ücretsiz izin” yazıyor. Son 3 yılda 450 günüm var. Şirketim 4 Nisan’da kısa çalışma ödeneği için İŞKUR’a adımı bildirdiğini söyledi. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek miyim? (Erdoğan K.)

Erdoğan Bey, taşeron firma ile aranızda en az 60 gündür devam eden bir iş sözleşmeniz var ise prim günleriniz eksik olsa bile kısa çalışma ödeneği alabilirsiniz. Kısa çalışma ödeneği çıkmaması halinde günlük 39.24 TL tutarındaki nakdi ücret desteğinden yararlanabilirsiniz.

Soru 1: İşsizlik maaşı hakkımın hepsini kullandım. Sadece 20 günlük hakkım kalmıştı. Tekrar çalışmaya başladıktan sonra 300 gün primim birikti. İşyeri kısa çalışmaya başvurdu, bana 20 günlük para çıktı. Başka da para alamayacağım. İşyerim günlük 39 .24TL’lik yardım için başvurmayı deniyor, acaba çıkar mı?

Soru 2: Daha önce işsizlik maaşı aldım ve 1 haftalık maaş hakkım kalmıştı. İşverenim kısa çalışma ödeneği için başvurdu. Sadece 1 haftalık mı kısa çalışma ödeneği alacağım? (Onur K.) 

İşyerindeki kısa çalışma süresi bir haftadan veya 20 günden fazla devam ederse, kısa çalışma ödeneği alınamayan diğer günler için günlük 39.24 TL’lik nakdi ücret desteğinden yararlanmak mümkündür. Ancak, nakdi ücret desteği, 17 Nisan tarihinden sonraki ücretsiz izinde geçen süreler için ödenir.

Soru: Yaklaşık 10 yıldır sigortalı olarak çalışmaktayım. Daha önce hiç işsizlik maaşı almadım. 2019 yılında işten ayrıldım fakat üzerime kayıtlı bir işyeri olduğu için işsizlik maaşı alamadım. Bundan kısa bir süre sonra tekrar işe girdim, üzerime kayıtlı olan işletme ve vergi mükellefiyetim devam etti. Bir yıldır yeni iş yerinde sigortalı olarak çalışmaktayım. Şirketimiz kısa çalışma ödeneği öncesinde vergi mükellefi olan kişilerin isimlerini istedi. Bu durum beni tedirgin etti. İşsizlik maaşında olduğu gibi kısa çalışma ödeneğinin de verilemeyeceği aklıma geldi. Kovid-19 dolayısıyla hem üzerime kayıtlı işyeri kapalı, hem de 4/a’lı çalıştığım işyerinde kısa çalışma uygulaması bulunuyor. Kısa çalışma ödeneği alamazsam mağdur olacağım. (Süleyman V.)

Soru 1: Bu zamana kadar sorulmayan bir soru sormak istiyoruz, cevaplayabilirseniz çok memnun oluruz. Vergi mükellefiyeti işveren olan bir kişi 4/a’lı olarak başka bir işyerinde işçi olarak çalışmaya devam ettiğinde firma bu kişi için kısa çalışmaya başvurursa kısa çalışmadan faydalanır mı? 

Bir diğer sorumuz da şu: Mart ayında ücretsiz izin uygulaması yapan firma, kısa çalışmadan faydalanırken 60 gün engeline takılır mı? (Sinan G.)

Soru 2: Bir işyerinde sigortalı olarak çalışan kişinin aynı zamanda  kendine ait bir firması varsa kısa çalışma ödeneğinden faydalanmasında bir sakınca var mıdır? (Tuğçe G.)

Süleyman Bey için yapılan değerlendirme sizin için de geçerlidir. Üzerinize kayıtlı olan işyeri faaliyetine devam ediyorsa gelir getirici bir işiniz var demektir. Bu durumda 4/a’lı çalışmanızdan dolayı kısa çalışma ödeneğinden yararlanamazsınız. Şayet üzerinize kayıtlı işyeri de İçişleri Bakanlığı genelgesi uyarınca veya zorunluluktan dolayı kapandı ise o durumda kısa çalışma ödeneği alma hakkınız olduğunu düşünüyorum.

İşyerinde mart ayında panemi tedbirleri öncesinde ücretsiz izin uygulaması yapılması, işçilerin kısa çalışma ödeneği almasına engel teşkil etmez. Önemli olan hizmet akdinin devam ediyor olmasıdır. Son 60 gün içinde hizmet akdi devam ediyorsa, prim ödenip ödenmediğine bakılmaz.

Soru: Evimizde 30 gün üzerinden asgari ücretle ev hizmetinde sigortalı çalışanımız vardır. Eşimin kendine ait işyeri var ve orada sigortalı gösterilmedi. Ev hizmeti çalışanı olarak eşim kendi adına işveren sıfatıyla işe başlatmıştı. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanabilir miyiz? (Tayfun Ş.)

Tayfun Bey, ev hizmetlerinde ayda on günden fazla çalışanlar için işsizlik sigortası primi de kesilmektedir. Dolayısıyla, ev hizmetlerinde on günden fazla çalışan kişiler, son 3 yılda 450 prim günü ve son 60 gün iş sözleşmesi bulunması koşulunu yerine getirmeleri halinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilirler. Bunun için İŞKUR’a başvuruyu internet üzerinden yapabilirsiniz.

Soru: 2012 yılından beri özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde fizyoterapist olarak görev yapıyorum. Milli Eğitim Bakanlığı kapsamında özel bir kurumuz. Ödemeler devlet tarafından yapılıyor, işveren de maaşlarımızı ödüyor. Salgın nedeniyle bizim işyerimiz de kapandı. İşveren kısa çalışma ödeneği başvurusu yaptı fakat maaşlarımız asgari ücret görünüyor ve bu yüzden de devlet az ödeme yapacak. Bu esnada işten ayrılmam durumunda kıdem tazminatını almaya hak kazanır mıyım? (Fahri A.)

Fahri Bey, kıdem tazminatı alarak ayrılabilmeniz için haklı bir nedeninizin olması gerekir. Üç ay işten çıkarma yasağı boyunca işçi ücretsiz izne çıkartılmasını gerekçe göstererek ayrılırsa kıdem tazminatı alamaz. Ancak, işveren ücretinizi gerçekte olduğundan daha az gösteriyorsa, çalıştığınız sürenin ücretini ödemediyse sizin için haklı fesih sebebi oluşturur. Diğer taraftan kısa çalışma ödeneğinde brüt ücretin yüzde 60’ı oranında, haklı nedenle iş akdini feshedip işsizlik maaşı bağlandığında ise yüzde 40’ı oranında para alırsınız.

Soru: Geçen yıl haziran ayından beri bir otelde çalışmaktayım. İşyeri kısa çalışma ödeneği için başvurdu. Ancak bana nisan ayı için 489, mayıs ve haziran için 612 TL ödenek çıkmış görünüyor. Benimle aynı ücret alan diğer arkadaşlarıma 2700-3000 lira çıktı. 2017 yılından 72 gün, 2019’dan ve 2020’den de 220 gün primim bulunuyor. Ayrıca 4/b’den 200 güne yakın primim gözüküyor. Acaba kendi işyerimden yatan prim sayılmıyor mu? (Burak Ç.)

Burak Bey, kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için 4/a kapsamında çalışarak işsizlik sigortası primi ödemek gerekiyor. 4/b’li sigortalılar işsizlik sigortası primi ödemezler. 450 prim günü koşulunu yerine getiremediğiniz için size kısa çalışma ödeneği yerine, kısa çalışma yapılan günlere karşılık olarak günlük 39.24 TL tutarında nakdi ücret desteği yapılacağı anlaşılıyor.

Soru: İşverenimiz KÇÖ için başvuru yaptı. Mart ve nisanda bazı günlerde ücretsiz izin kullandık iş daralması ve azalmasından dolayı. Eksik günlerimiz SGK eksik gün bildiriminde “Kısa çalışma ödeneği ve diğer” olarak işlendi. Ancak bize herhangi bir ödeme yapılmadı, bu ödeme devlet tarafından mı yapılacak? İşverene başvuru yapmamız gerekli mi? Sadece işveren mi destek alacak?

Mart ayında ücretsiz izne çıkartılanlar ilk 7 günün ücretini işverenden alacaklar. Ödenek, 8. ve sonraki günler için verilecek. Bu nedenle, 16 Mart’ta ücretsiz izne çıkartılmış olanlar mart ayında 9 gün, 23 Mart’ta ücretsiz izne çıkartılanlar da sadece 2 gün için kısa çalışma ödeneği alacaklar. Nisan ayının ödemesi ise 5 Mayıs’ta yapılacak. Mart ayında şu ana kadar ödeme çıkmamış olanlar, koşulları sağlıyorlar ise ödeneklerini nisan ayının parası ile birlikte alacaklar. Kısa çalışma ödeneği doğrudan işçiye verilir, işverene hiçbir şekilde ödeme yapılmaz. Başvuruyu sadece işveren yapar, çalışanlar başvuramaz.

Soru: Ben emekliyim. Bir firmada beş yıldır çalışmaktayım. Koronavirüs sebebiyle 24 Mart’ta çalışmaya ara verildi. İŞKUR’un kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacağımı söylediler. Yıllık iznimden 15 gün kesinti yapılacak. Nasıl bir yol izlemeliyim. (Erdoğan Ö.)

Cevap: Erdoğan Bey, emekli işçiler kısa çalışma ödeneğinden yararlanamaz. Zorlayıcı sebeple işin bir haftadan fazla durdurulması halinde işveren sadece ilk hafta için ücretin yarısını ödemek zorunda. Onun dışındaki süreler için işverenin ücret ödeme yükümlülüğü bulunmuyor. Normalde bu durumda işçinin iş akdini feshedip kıdem tazminatını alma hakkı bulunuyor. Fakat üç aylık işten çıkarma yasağı süresince ücretsiz izne çıkartılmak işçi açısından fesih gerekçesi yapılamayacak. Bu da, işçi bu gerekçe ile iş akdini feshettiğinde kıdem tazminatını almakta sorun yaşayacağı anlamına geliyor. Yıllık ücretli iznin bitiminde ücretsiz izinli sayıldığınız dönemde kısa çalışma ödeneğinin yanı sıra nakdi ücret desteğinden de yararlanamayacaksınız. Dolayısıyla emekli bir işçi olarak ücretsiz izne çıkartılmanız halinde haklı nedenle iş akdini feshedip kıdem tazminatı alabilmeniz gerekir. Ancak, yasadaki geçici hüküm dolayısıyla işveren tazminatı ödemediği takdirde uzun bir dava sürecinin gündeme gelmesi söz konusudur.

Soru: 20 Şubat’ta İŞKUR kursiyeri olarak işe başladığım otel kapandığı için, 17 Mart’ta ücretsiz izne ayrılmak durumunda kaldım. Normal şartlarda 3 ay sonra işyeri sigortamı başlatacaktı. İŞKUR kursiyeri olarak 1168 liralık ödenekten yararlanabilir miyim? (Ülkü A.) 

Cevap: Ülkü Hanım, 1.168 TL’lik nakdi ücret desteğinden yararlanabilmek için iş sözleşmesi bulunması, başka bir ifadeyle sigortalı çalışıyor olmanız gerekir. İŞKUR kursiyeri olarak nakdi ücret desteğinden yararlanamazsınız. Ancak, e-Devlet’te “Pandemi sosyal destek programı” modülü üzerinden 1000 TL’lik sosyal destek başvurusu yapabilirsiniz.

Soru: Daha önce çalıştığım yerden iş bitimi sebebiyle 27.12.2017 tarihinde çıkartıldım ve hak ettiğim 6 ay işsizlik maaşımın tamamını aldım. Daha sonra 24.10.2018 tarihinde tekrar çalışmaya başladım. Şu ana kadar bu iş yerindeki sigortalı gün sayım 514. Bu durumda kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilir miyim? (Cihan Ö.)

Cevap: İşsizlik maaşı hakkını kullanmış olanlar yeniden işsizlik maaşına hak kazanabilmek için, işsizlik maaşının bağlandığı tarihten sonraki 3 yıl içinde en az 600 gün primine ulaşırlarsa yeniden işsizlik maaşına hak kazanırlar. İşsizlik maaşı hakkınızı kullandıktan sonra 450 prim gününü doldurduğunuz için kısa çalışma ödeneğinden yararlanırsınız.

Soru: Ücretsiz izinden şunu mu anlamalıyız: 17 Nisan itibarıyla yasa yürürlüğe girdiği için nisanda sadece 17 - 30 Nisan arası mı ücret desteği alacağız? Benim gibi restoran, kafe gibi işletmelerde çalışanlar mart ayının 11’i gibi ücretsiz izne çıkartıldık. Ücretsiz izne çıkartılanlara ödemelerin mart ayından başlayarak yapılması gerekmiyor mu? (Turgay Ü.)

Cevap: Turgay Bey, kısa çalışma ödeneği alma hakkınız varsa, öncelikle onu alacaksınız. Kısa çalışma ödeneği alma hakkınız yoksa 17 Nisan – 17 Temmuz arasında ücretsiz izinli olacağınız her gün için 39.24 TL nakdi ücret desteği alabilirsiniz. Uygulamanın başlangıç tarihi olarak, kanunun yürürlüğe girdiği 17 Nisan belirlendiği için nisan ayında azami 14 gün için ücret desteği sağlanacak.

Soru: Emekli çalışanım. İşveren kısa çalışma listesine beni de eklemiş. Emekli olmadan önce işsizlik maaşı bakiyesi olan biriyim. E – Devlet’te 1.432 TL kısa çalışma ödeneği görünüyor. Bu parayı alabilir miyim, alırsam sonradan bir sıkıntı olur mu? (Yüksel K.)

Cevap: Yüksel Bey, emekli çalışanlar ücretsiz izne de çıkartılsa, işsiz de kalsa işsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve sosyal destek programından yararlanamazlar. Çıkan parayı alsanız bile daha sonra yapılacak kontroller doğrultusunda işvereninizden faiziyle isterler, işveren de sizden talep edebilir.

Soru: 1 Şubat’tan itibaren sigortalı olarak çalışmaktaydım fakat coronavirüs sebebi ile işveren 22 Mart’ta dükkanı kapatıp ayın 26’sında çıkış verdi. İşsizlik maaşı ve kısa çalışma ödeneği olmuyor. Ücretsiz izin desteğinden faydalanabilir miyim? (Mustafa S.)

Cevap: Mustafa Bey, 15 Mart’tan sonra işsiz kalanlar işsizlik maaşı alma hakları bulunmuyorsa 17 Nisan’dan başlayarak, 17 Temmuz’a kadar, işsiz kaldıkları süre boyunca günlük 39.24 TL’lik (aylık net 1.168 TL) nakdi ücret desteğinden yararlanabilirler. İşsiz kalanların nakdi ücret desteğinden yararlanabilmek için başvuruyu kendilerinin yapması gerekiyor. İşsizlik maaşı için İŞKUR’a internet üzerinden daha önce başvuru yaptınız ise tekrar başvuru yapmanıza gerek yok. Daha önce başvurunuz olmadı ise https://esube.iskur.gov.tr adresinden işsizlik ödeneği başvurusu yaptığınızda, nakdi ücret desteği alırsınız.

https://www.haberturk.com/kimler-kidem-tazminati-alir-kisa-calisma-odenegi-sartlari-nedir-haberler-2665170-ekonomi