İhale Şartlarındaki Bedelin Sonradan Azaltılması Halinde Damga Vergisi ile Karar Pulunun İadesi

Memduh ÖZCAN SMMM-Bağımsız Denetçi



Sözleşmelerde  gelişmelere  bağlı olarak aşağıdaki değişiklikler olabilmektedir.  

Bunlar,
İşin bir kısmının iptali sonucu tutarında değişiklik (Azalış)
Sözleşmenin devri 
Sözleşmenin Süresinin  Uzatımı
Ek sözleşme yapılması 
Vergi ve Yasal yükümlülüklerdeki değişiklikler gibi

Her durum kendine özgü sonuçlar ortaya çıkarmakta olup,  genelde sözleşmenin hakim  tarafı  sözleşmede kendini koruyan hükümler koyarak değişiklikleri yapmaktadır.

İhale Makamının ,  ihaleli işin  belli bir kısmını tasfiye ederek, bazı bölümleri yaptırmaması, ihale toplam tutarını düşürmesi  durumunda,  peşin ödenen Damga vergisi ile  Karar pulu nun, tasfiye  edilen  ihale tutarına isabet eden kısmına ait tutarının İade edilip edilmeyeceği konusunda  görüş ayrılıkları devam etmektedir. 

İşin azalması, yüklenici’nin  iş planlamasında esaslı  bir  değişiklik ile,  tahmini gelirinin   azalmasına sebep olacağı gibi, başlangıçta  ödediği Damga vergisi ile Karar pulunda da bir fark ortaya çıkmaktadır.  

Bir örnek ile açıklamak gerekirse ; 

                               İhale Bedeli                   Damga Vergisi       Karar Pulu
İhale ilk Tutarı   6.210.000.00   58.870.80    35.334.50
Yaptırılan Tutar 1.940.000.00            18.391.20                11.038.20
Vazgeçilen tutar 4.270.000.00     40.479.60    24.296.30
 40.479.60+24.296.30 =  64.775.90 TL fark olacaktır. 

Tasfiye edilmiş şartlara razı olarak işe başlayan yüklenici,  vergi dairesine  şartlardaki değişiklik nedenini açıklayıcı   dilekçe ile başvurarak daha önce ödediği Damga vergisi ile Karar pulunun ta sfiye edilen kısmına isabet eden tutarı iade /mahsup talebi nde   bulunarak , zararının  bir kısmını karşılamayı amaçlamaktadır.

Mali idarenin görüşü 

 488 sayılı Damga vergisi Kanuna ekli  (1) sayılı tablonun 

"I. Akitlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli  parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 9,48; "II.Kararlar ve  mazbatalar" başlıklı bölümünün 6728 sayılı Kanunun 28 inci maddesi ile değişik 2 nci maddesinde (Yürürlük: 9/8/2016), "İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini  haiz kurumların her türlü ihale kararları (4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itiraz en şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına  isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. 

İade şartının , Kamu kurumuna   itiraz, şikayet ve yargı kararları üzerine iptal edilmesi  olduğunu, ancak sözleşmenin kısmen tasfiye edilmesi halinde  ödenen damga vergisi iadesinin mümkün  olmadığını belirtmiştir.  İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü 20.10.2020 tarih  Sayı : 66813766-155[BT-2020/39]-E.306578 20.10.2020 özelgesi)  

Vergi Usul Kanununun 3.maddesinde Vergi Kanunlarında vergi ‘’ LAFZI VE RUHU ile hüküm ifade eder ‘ hükmü düşünüldüğünde, iade işleminin yapılması gerektiğini  düşünenlerin  sayısı  artmaktadır.  Nitekim Damga Vergisi Kanunun 14 maddesinde sözleşme tutarındaki artışlar , artan kısım aynı nispette vergiye tabi tutulur  hükmü bulunmaktadır.   09.11.2020

Kaynakça ;
.( İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü 20.10.2020 tarih  Sayı : 66813766-155[BT-2020/39]-E.306578 20.10.2020 özelgesi) 
GİB Mevzuat
488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu