7143 sayılı yasa ile gündemimize giren imar barışına müracaat süresi yılsonuna kadar uzatıldı. 31 Ekim olarak açıklanan tarih, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından 31 Aralık’a kadar uzatılacağı açıklanmıştı, çıkarılan bir kararname ile bu yasal hale geldi. Ne kadar uzasa da yasadan faydalanma esasları düzeltilmedikçe istenen miktarda müracaat yapılmayacak.
Yasanın amir hükmü bizzat bakanlık bürokratları tarafından yer ile yeksan edildi. Yer edildi diyoruz çünkü yasada olmayan zorluklar bizzat bürokratlar kalemiyle ne olduğu belli olmayan Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar vasıtasıyla gündemimize sokuldu. Yasa çıkarken ve görüşülürken imara aykırı yapıların sorununun çözüleceği ve vatandaşla barışılacağı söyleniyordu.
Oysa vatandaşla barışmanın yolları yönetmelik mi genelge mi tebliğ mi ne olduğu anlaşılamayan bu esaslarla bozuldu. Bu esaslar ruhsatsız ve projesiz yapılan bina ile ruhsatlı yapılan ancak çeşitli nedenlerle iskan almayan/alamayan yapıları bir tuttu. Halk arasında “ancak Allah’ı bir” derler ya öyle. Sen tut belediyeden projesini onaylatarak ruhsatını almış ama ufak tefek imar aykırılıkları nedeniyle veya ihmal sebebiyle iskan almamış yapıları bir tut. Bu tip binalar neden imar affına müracaat edecek ki? Kendisine ve çocuklarına ne faydası olacak ki? Bu tip binaların %99’unun zaten elektriği, suyu, gazı yok mu? Binasının önüne yol gelmemiş mi? Böyle bir bina sahibi en azından 5 bin lira yapı kayıt belgesi 5 bin de iskan vergisi ödemeyecek mi? Yedi katın üzerindekiler için bu rakam 7-8 binler mesabesinde değil mi?
Bir de bu tip binalarda ödenecek vergi kaçak oranında ödenmiyor ki! Diyelim 5 katlı eviniz var ruhsatlı yaptınız. Ama çeşitli nedenlerle iskan almayı ihmal ettiniz. Binada oturanların rızası ile veya rızası dışında biri bir kat kaçak attı, çatıyı da örttü. Binadakilerin gönlünü de aldı. Şimdi iskan alalım, herkes daire tapusu alsın diyorsunuz. Ama imar barışı evin tamamından vergi alırım diyor. Benim ne karım var elin yaptığı evden diyemiyorsunuz, herkes hissesi oranında ödeyecekmiş çıkacak vergiyi. Ödemezse ne yapacağız? Yapı Kayıt Belgesi alamayacaksınız, onu da alamayınca daire tapusu alamayacaksınız. Bunu düzenlerken kusur oranında vergi alsak olmaz mı? Yasada bunu engelleyen bir hüküm yok ama bürokrat hazretleri ömrü boyunca vergi ödemediği için para yerden toplanıyor zannediyor. Hatta vergi hukukunda olduğu gibi belli oranlardaki kusurları görmezden gelsek iyi olmaz mı? Nasıl olsa daire tapusu alırken ödeyeceğiz vergiyi.
İmar barışının ikinci kademesi ise evlere şenlik, yapı kayıt belgesi alan vatandaşa bürokratik bir eziyet daha çıkarılıyor. Harita bürosuna gidip zemin tespit tutanağı ve mühendislik bürosuna gidip revizyon yaptırılmış proje isteniyor. Allah aşkına bunun anlamını bilen var mı? Sanki güçlendirme yapacağız. Mülk sahipleri tarafından yapılan yönetim planı yetmez mi bu işler için? Tapuya da “bu tapu imar barışı çerçevesinde verilmiştir; yıkılıp yeniden yapıldığında belediye terk payı hesaplanacaktır” diye şerh düşersiniz olur biter. Bu aşamada da gereksiz bu bürokratik işlemler için de 1000 liradan 5 bin liralara kadar daire başına para istendiğine şahit oluyoruz. Bu istenen başvuruyu engelleyen bir başka neden.
Yasaya aykırı olmayan bu hususlar millet lehine yeniden düzenlenirse ve tabi çok önemli bir hususta bu konuya belediyeler ortak edilirse –ki birçok belediye buradan bize hiçbir pay verilmiyor oysa bu konular bizim doğrudan gelir kalemlerimizi oluşturuyor, diyorlar- daha fazla müracaat olması çok da şaşırtıcı olmayacaktır. Bu da amaçlanan faydayı sağlayacaktır.
İbrahim Balcıoğlu
Mali Müşavir - Denetçi
DİĞER YAZILARI