İŞVERENDEN SGK VEKALETİ ALANLAR AMAN DİKKAT!

İşveren vekillerinin SGK’ya karşı sorumlulukları

İşveren vekili, SGK Kanunu’nda belirtilen yükümlülükleri dolayısıyla işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacak. Ödenmeyen prim borcu ve buna bağlı borçlardan tıpkı işveren gibi işveren vekili de sorumlu tutulacak.
 
SGK uygulamasında işveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimse, işveren vekili olarak kabul edilir.
 
SGK Kanunu’nda işveren deyiminin, işveren vekilini de kapsadığı belirtiliyor. 4857 sayılı İş Kanunu’nda da işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili deniyor. İşveren vekilinin, bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işverenin sorumlu olduğu hükme bağlandı. Ayrıca bu kanunda işveren için öngörülen her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanıyor. İşveren vekilliği sıfatı, işçilere tanınan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldırmıyor.
 
ARANAN ŞARTLAR
 
İşveren vekili sayılmak için işin veya görülen hizmetin bütününü yönetmek ve işveren ad ve hesabına hareket etmek unsurlarının birleşmesi gerekiyor. Bu durumda bir fabrikanın genel müdürü işveren vekili sayılabilecekken, aynı fabrikanın pazarlama, insan kaynakları, üretim birimlerinin olması ve her birimin müdürünün olması halinde söz konusu birim müdürleri işveren vekili sayılmayacak.
 
MÜŞTEREK SORUMLULUK
 
İşveren vekili, SGK Kanunu’nda belirtilen yükümlülüklerinden dolayı işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacak. İşveren vekili bu doğrultuda, kanunda belirtilen ve işverenin sorumlu kılındığı belgelerin, beyannamelerin verilmesi, primlerin ödenmesi yükümlülüklerinden dolayı işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen, mali ve hukuki anlamda sorumlu sayılacak. Yine işveren vekili ödenmeyen prim borcu ve buna bağlı olan borçlardan tıpkı işveren gibi sorumlu olacak. Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitlerde ve işyerinde tutulan tutanaklarda işveren hazır değilse işveren vekili muhatap tutulacak.
 
GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ
 
SGK ve İş Kanunu’nda tanımlanan geçici iş ilişkisi kurulan işverenin, SGK açısından öngörülen yükümlülüklerinden dolayı işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu hükme bağlandı. Sigortalıyı geçici iş ilişkisi çerçevesinde devralan işverenin, müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu yükümlülüklerini sigortalıyı devraldığı işverenle yapmış olduğu sözleşmeyi SGK’ya ibraz etmesi kaydıyla kendisine verilecek numara ile sigortalıyı devraldığı işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirebileceği öngörüldü.
 
İşçisini geçici iş ilişkisi çerçevesinde başka bir işverene devreden işverenin SGK Kanunu’ndan doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi, SGK mevzuatı karşısında geçici iş ilişkisine istinaden işçi çalıştıran işverenin de (devralan) SGK Kanunu’ndan doğan yükümlülüklerden dolayı müştereken ve müteselsilen sorumluluğunun bulunduğu dikkate alınarak, işçiyi devralan işverence müracaat edilmesi halinde işçiyi devralan işveren adına işyeri dosyası açılmaz. Tıpkı alt işverende olduğu gibi asıl işverenin işyeri dosyası üzerinden verilecek numara ile yükümlülükleri yerine getirmesi sağlanır.
 
BİRDEN ÇOK VEKÂLET MÜMKÜN
 
İşverenin aynı anda birden çok kişiye çeşitli konularda vekâlet vermesi mümkün. Vekâlet verilen bu kişilerden biri işveren vekili olarak atanabileceği gibi bu kişiler dışında başka bir kişinin de işveren vekili olarak görevlendirilmesi mümkün. İşverenin herhangi bir işi kendi adına yerine getirmesi için vekâletle yetkilendirdiği her kişi işveren vekili olarak addedilemez. İşveren vekiline işveren tarafından verilen temsil yetkisi; işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev almayı kapsamalı. Yönetimde bir görev verilmemiş ise salt temsil yetkisi verilen kişiler işveren vekili olarak kabul edilemez. Örneğin; bir işçisine, muhasebecisine ya da herhangi bir kişiye sadece bankadan para çekme, e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi alma ve kullanma veya noterde işlem yapma vb. verilen vekâletname, tek başına o kişiyi ‘işveren vekili’ yapamayacak.
 
Gerçek veya tüzel kişi bir işverenin aynı vergi/T.C. numarası adı altında SGK kapsamında birden fazla işyeri bulunması halinde her bir işyerinin sorumlusu işveren vekili kabul edilemez. İşveren vekili, işveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimse olduğundan, işveren adına tescilli bütün işyerlerinden sorumlu olan kişi olarak kabul edilecek. Örneğin (X) bankasının Türkiye genelindeki ayrı tescil edilmiş her şubesinin müdürü işveren vekili olmayıp,
(X) bankasının yönetim kurulunca işveren vekili olarak yetkilendirilmiş kişisi, yetkilendirilen kişi yoksa genel müdürü veya yönetim kurulu başkanı işveren vekili olarak kabul edilecek.

İsa Karakaş
SGK Başmüfettişi