Gelir Vergisi Kanununun 70'inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi neticesinde elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak tanımlanmakta olup bu gelirler belirli koşullarda gelir vergisine ve beyana tabi bulunmaktadır. Bu yazımızda sıkça sorulara muhatap olduğumuz, konut kira geliri elde eden gerçek kişilerin vergilemesi, beyanname verme sınırı, istisna tutarı, istisnadan faydalanamayacak olanlar, hazır beyan sistemi gibi hususlara değinilecektir.
Konut kira gelirlerinde istisna
Konut kira gelirlerinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2022 yılı için 9.500 TL’si gelir vergisinden istisna edilmiştir. Söz konusu istisna tutarı iş yeri kira gelirleri için geçerli değildir. Konut kira geliri elde eden kişilerin, istisna tutarının altında kira geliri elde etmeleri halinde bu gelirleri için beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır. Kira gelirini beyan etmeyenler veya eksik beyan edenler ise bu istisnadan faydalanamayacaktır.
İşyeri kira geliri ve konut kira geliri elde edilmesi
Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmaz.
Konut kira gelirleri ve başka gelirleri olanlar
Ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, konut istisnasından yararlanamayacaktır. 2022 yılı içerisinde 9.500 TL üzeri mesken kira gelirinin yanında, ayrı ayrı veya birlikte elde edilen ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların gayri safi tutarları toplamı 250.000 TL’yi geçenler, konut istisnasından yararlanamayacaktır.
Birden çok konutu olanlar
Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna tutarı kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
Ortak konutlar
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 9.500 TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.
Hazır Beyan Sistemi
Hazır Beyan Sistemi, beyana tabi gelirleri sadece Ücret, Kira, Menkul Sermaye İradı ile Diğer Kazanç ve İratlarından ibaret olan mükelleflerin, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından beyannamelerinin hazırlanarak internet ortamında onayına sunulduğu bir sistemdir. Mükelleflerce sisteme giriş yapılarak, önceden hazırlanmış olan beyannamenin kontrol edilip, kontrol sonrası değişiklikleri yaptıktan sonra beyannamenin onaylandığı bir sistemdir. https://www.gib.gov.tr/ ve https://hazirbeyan.gib.gov.tr/#/ adresinden hazır beyan sistemine giriş yapılabilir.
Elektronik beyanname dışında beyanname verilebilir mi?
Kira Geliri Beyannameleri; -Vergi dairesinden alınan kullanıcı kodu, parola ve şifre ile mükellefin kendisi ya da 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile elektronik beyanname aracılık sözleşmesi imzalanarak e-Beyanname Sistemi ile elektronik ortamdan, -Bağlı bulunulan (ikametgâhın bulunduğu yer) vergi dairesine kâğıt ortamında elden, -İkametgâh adreslerine bağlı kalınmaksızın herhangi bir vergi dairesinden, verilebilir.
Kira gelirinin tespitinde giderler
1-Gerçek Gider yöntemi
2-Götürü Gider (Haklar Hariç) yöntemi seçilebilir. Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, safi iradın bulunması için gayrisafi hasılattan Gelir Vergisi Kanununun 74 üncü maddesinde yazılı giderler indirilir. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, gerçek giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından %15’ini götürü olarak indirebilirler.