Limited şirket ortakları iflas ettirilebilir mi?

Limited ortaklık ortağı iflas ettirilebilir mi?

Borçlu borcunu ödemezse, alacaklı devlet yardımıyla alacağını alabilir. Devletin yardımıyla alacaklının alacağını tahsil etmesine, “cebri icra” denir. Cebri icra iki türlüdür. Birincisi ferdi icra, diğeri de toplu icra, yani iflastır.

Ferdi icrada, borçlunun karşısında bir alacaklı vardır. Örneğin memur M bir arkadaşından borç alır ve bu borcunu ödeyemezse, arkadaşı icra dairesine başvurarak M’nin malvarlığına dahil olan malların bir veya birkaçını haczettirip, daha sonra da bu malları icra yoluyla sattırarak, alacağını alabilir. Burada alacağın tahsili bakımından memur M’nin tüm malvarlığının paraya çevrilmesine gerek yoktur.

Buna karşılık iflasta, borçlunun karşısında tüm alacaklılar yer alır. Borçlunun haczedilecek tüm mal ve hakları iflasın konusunu oluşturur. Bunların tamamı paraya çevrilerek, tüm alacaklıların alacakları ödenmeye çalışılır. İflas takibini bir alacaklı yapsa bile, iflastan tüm alacaklılar yararlanır. Yani iflas, hem borçlunun malvarlığı hem de alacaklılar bakımından toplu (külli) bir takip yoludur.

İflasın ticaret hukukuyla yoğun bağlantısı vardır. Çünkü Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 18. maddesinin I. fıkrasına ve İcra ve İflas Kanunu’nun 43. maddesine göre, kural olarak sadece tacirler her türlü borçlarından dolayı iflasa tabidirler.

Örneğin bir banka kredi verdiği, büyük bir fabrikası (ticari işletmesi) olan ve bunu kendi adına işleten, bu nedenle TTK 12 gereğince tacir sıfatını haiz F’yi, iflasen takip ederek, ondan diğer tüm alacaklılarla birlikte alacağını tahsil etmeye çalışabilir. Aynı durum örneğin bir limited veya anonim ortaklık için de söz konusu olabilir.

Benzer olarak örneğin banka, anonim veya limited ortaklığa kredi verse ve bu borçlular (yani anonim veya limited ortaklık) krediyi geri ödemese, banka anonim ve limited ortaklığı da iflasen takip edebilir. Çünkü hem limited hem de anonim ortaklık, TTK 16 gereğince tüzel kişi tacir sıfatına sahiptir ve tacirler her türlü borçlarından dolayı iflasen takip edilebilirler.

Buna karşılık limited ortaklığa ortak olmak kişiyi tacir kılmaz. Tacir sıfatı sadece limited ortaklığa aittir. Dolayısıyla limited ortaklığa ortak olmak dışında başka bir işi olmayan kişilerin, iflasen takip edilebilmesi de olanaksızdır. Ancak istisnaen limited ortaklık ortağı başka bir sebeple (örneğin kendi adına işlettiği fabrikası (ticari işletmesi) olduğu için- TTK 12) tacir sıfatını haizse, bu durumda onun özellikle şahsi borçları nedeniyle iflası gündeme gelebilir.

Bu kısa makaleden ulaştığım sonuçları şöyle özetleyebilirim:

Kural olarak tacirler, her türlü borçlarından dolayı iflas ettirilebilirler. Limited ortaklıklar da tacir sıfatını haizdirler ve her türlü borçlarından dolayı iflas ettirilmeleri olanaklıdır. Buna karşılık limited ortaklık ortakları, başka bir sebepten tacir değillerse, sadece limited ortaklığa ortak olmaları nedeniyle iflasen takip edilemezler. Çünkü limited ortaklığa ortak olmak, kişiyi tacir kılmaz.

Prof. Dr. Oruç Hami ŞENER
Ticaret Hukuku Uzmanı