Müteahhitin İlk Satışı 'Tapu Harcı
İstisnası'na Girdi
MEHMET ALI MIZIRAK
Bağımsız Denetçi- SMMM
[email protected]
Müteahhitler, 6306 sayılı Afet riski altındaki yapıların dönüştürülmesi
kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların
işi yüklenen müteahhit tarafından hak sahiplerinin yanı sıra 3. kişilere ilk
satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemlerinin tapu harcından
istisna olduğunu düşünüyorlardı.
Maliye ise, her zaman olduğu gibi, istisna düzenlemesinin
daha dar olarak uygulanması gerektiği, Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar
neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit tarafından
sadece hak sahiplerine verilmesinin tapu harcından istisna olduğu, müteahhide
kalan yeni yapıların 3. kişilere ilk satışı, devri, tescili ve ipotek
tesis edilmesi işlemlerinin tapu harcından istisna tutulamayacağı, tapu harcına
tabi olduğu görüşündeydi. Ki, uygulamayı da bu doğrultuda
yönlendiriyordu.
Nitekim, konu hakkında verdiği bir özelgede aşağıdaki şekilde görüş
bildirmiş olup, bu doğrultuda verilmiş çok sayıda özelgesi
bulunmaktadır:
“6306 sayılı Kanunun amacı; afet riski altındaki alanlar ile
bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve
sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini
teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları
belirlemek olup, bu uygulamada gayrimenkulü yıkılanlar lehine hak sahipliği
esası benimsenmiştir. Kanunun uygulanmasından ise Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı, İdare (Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, bu
sınırlar dışında İl Özel İdareleri, büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerini
ve Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi halinde büyükşehir belediyesi
sınırları içinde ilçe belediyeleri) ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
yetkili bulunmaktadır.
Buna göre, yapılacak konut ve işyerlerinin niteliği
ve büyüklüğü ilgili kurumca belirlenmek kaydıyla; uygulama alanındaki taşınmaz
maliklerine, uygulama alanında yapılacak olan konut ve işyerlerinden,
taşınmaz malikleri ile düzenlenen sözleşme kapsamında verilecek gayrimenkullerin
hak sahipleri adına tapuya tescilinde harç aranılmaması gerekmektedir. Uygulama
alanlarında bu kapsam dışında kalan gayrimenkul satışlarının ise yukarıda
açıklanan istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesine imkan bulunmamaktadır.”
(MB. GİB. İstanbul VDB.nin 13.09.203 tarihli ve 97895701-140[57-2013/165]-1519
sayılı özelgesi)
Peki, Yargı Organlarının Bu Konudaki Görüşü ve Kararları
Hangi Doğrultudaydı
Yargı ise, 6306 sayılı kanun ile 775 sayılı Gecekondu Kanunu
uyarınca yapılacak devir ve tescillerin tapu harcından müstesna olduğu, buna
göre anılan kanun uyarınca yapılan gecekondu önleme ve kentsel yenileme
uygulamalarının belirtilen istisnadan yararlanacağı sonucun varıldığı, 6306
sayılı Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların
işi yüklenen müteahhit tarafından 3. kişilere ilk satışı, devri, tescili ve
ipotek tesis edilmesi işlemlerinin tapu harcından istisna tutulması gerektiği görüşündedir.
Bu konuda verilen kararlar yerleşik hale gelmiş bulunmaktadır. (Örneğin,
Danıştay 9. Dairesi’nin 31.05.2016 tarih ve E.2016/13098, K.2016/5271 sayılı
Kararı)
Hükümet, Yargı Kararlarına Kayıtsız Kalmadı, Kanuna
Müteahhitler lehine Açıklık Getirdi
Kanunda çok açık bir şekilde istisna olacağı belirtildiği halde,
Maliye’nin görüşü doğrultusunda 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak
uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit
tarafından
3. kişilere ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi
işlemlerinde tapu harcı aranılması müteahhitleri zor duruma düşürüyordu. Şöyle
ki, bu tapu harçlarını ödeyen müteahhitler akabinde dava açıyor, dava sonucunda
yatırdıkları tapu harçlarını yasal faiziyle beraber geri alıyorlardı. Olay
bununla da kalmıyor, üstüne Maliye bir de vekalet ücreti ödüyordu. Yani,
yorum farklılığı ciddi maliyetlere neden oluyordu.
Hazine ve Maliye ile Çevre ve Şehircilik Bakanlarımız bu
olaya kayıtsız kalmadılar ve 10 Aralık 2018 tarihli ve 3061 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan 7153 sayılı Çevre Kanunu Ve Bazı Kanunlarda değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun’da yargı kararları doğrultusunda bir düzenleme yaparak, 6306 sayılı
Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların
işi yüklenen müteahhit tarafından 3. kişilere ilk satışı, devri, tescili ve
ipotek tesis edilmesi işlemlerinin de tapu harcından istisna olduğuna açıklık
getirdiler. Yapılan bu düzenleme ile, Devlet ile vergi mükellefleri arasında
kangrene neden olan bir konu daha çözüme kavuşturuldu ve arşivdeki yerini aldı.
DİĞER YAZILARI