NAKDİ ÖDENEN KUMANYA YARDIMINDAN SİGORTA PRİMİ KESİLİR Mİ?
Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinden Devlet Memurları Yiyecek Yardımı
Yönetmeliğine göre yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen
yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkanı olmayan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara günlük olarak nakdi ödenen kumanya
bedelinden günlük brüt asgari ücretin %6'sına kadar olan muaf tutulan kısmı ayrıldıktan sonra kalan
kısmından sigorta primi kesintisi yapılması gerekmektedir.
NAKDİ ÖDENEN KUMANYA YARDIMI SİGORTA PRİMİNE TABİDİR
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 80'inci maddesinde;
4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları
aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Prime esas kazançların hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler
tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde
belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
brüt toplamı esas alınır.
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı,
kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar
ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları,
işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve
aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı
payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.
c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım
yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime
tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.
Hükümleri yer almaktadır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97 nci maddesinin 7 nci fıkrasında; Sigortalılara; Yemek parası
adı altında yapılan ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi
şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak günlük asgari ücretin % 6’sının, yemek verilecek gün
sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı,
prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz." Şeklinde öngörülmüştür.
Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin Geçici 2 nci Maddesinde (Ek:RG-8/4/2022-31803-
C.K-5418/1 md.) 25/08/2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin
Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan
6. Dönem Toplu Sözleşme’nin Üçüncü Kısmının Dördüncü Bölümünde yer alan Yerel Yönetim Hizmet
Koluna İlişkin Toplu Sözleşme’nin “İtfaiye ve zabıta personeline yiyecek yardımı” başlıklı 12 nci
maddesinde ve “Yerel yönetimlerde çalışan kamu görevlilerine yemek yardımı” başlıklı 16 ncı
maddesinde belirtilen kumanya yardımı; bu Yönetmeliğin uygulanamayacağı durumlarda ve 2022 ve
2023 yılları ile sınırlı olarak, günlük 100 gösterge rakamını geçmemek üzere belirlenen gösterge
rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılması şeklinde
uygulanabilir. Bu şekilde yapılan ödeme aylık 2100 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile
çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez." hükmü yer almaktadır.
25.08.2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve
Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem
Toplu Sözleşme' nin Üçüncü Kısmının Dördüncü Bölümünde yer alan ''Yerel yönetimlerde çalışan
kamu görevlilerine yemek yardımı'' başlıklı on altıncı maddesinde;
''Bu hizmet kolu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinden
Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine göre yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek
servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkanı olmayanlara
öğle yemeği için kumanya yardımı verilir.'' Şeklinde öngörülmüştür
Bu itibarla, 5393 sayılı Kanunun 49'uncu maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde istihdam
edilmekle birlikte 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılanlara Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara
İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme gereği günlük olarak nakdi
ödenecek olan kumanya yardımının; yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden
kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkanı olmayanlara öğle yemeği
için verildiği dikkate alındığında sigortalılara nakden ödenen kumanya bedelinden günlük brüt asgari
ücretin %6'sına kadar olan muaf tutulan kısmı ayrıldıktan sonra kalan kısmından sigorta primi kesintisi
yapılması gerekmektedir.
TÜRMOB