Riskli Yapıların ilk satışında hangi vergilerin alınıp alınmayacağı hususu

Murat TEKİN Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Riskli Yapıların ilk satışında hangi vergilerin alınıp alınmayacağı hususu

 

 

Murat TEKİN

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Mali Genel Müdür Yardımcısı

MEB İLKSAN

[email protected]



6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun 16/05/2012 tarihinde kabul edilerek 31 Mayıs 2012 tarih ve 28309 sayılı Resmi     Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kanunun amacı ise; “Afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemek” şeklinde tanımlanmıştır. Kanunun uygulama yetkisi ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilmiştir.  

6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Dönüşüm Gelirleri başlıklı 7. maddesinin 9. fıkrası;

“Bu Kanun uyarınca yapılacak olan ve Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit ile malik ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinden birinin taraf olduğu; 

a) Bu Kanun kapsamındaki taşınmazların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri, 

b) Bu Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, bu Kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri, 

c) Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri, 

ile bu bentlerde belirtilen yapıların dönüşümüne ilişkin olarak Kanun uyarınca yapılacak diğer işlemler noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan ücret ve harçlardan, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kâğıtlar da dahil olmak üzere damga vergisinden, bu Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır. Bu Kanun kapsamındaki iş, işlem ve uygulamalar, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri tarafından yürütülüyor ise, bu şirketlerce yapılan iş, işlem ve uygulamalarda da bu fıkrada belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.” şeklindedir.


Bu kapsamda; taşınmazın, riskli yapının dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satış olması halinde;

  • Noter harcı,

  • Tapu harcı,

  • Belediyelerce alınan ücret ve harçlardan,

  • Veraset ve İntikal Vergisi,

  • Döner Sermaye Ücreti,

  • Kamu Kurumları tarafından düzenlenen kağıtlar,

  • Resmi Dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kağıtlar da dahil olmak üzere damga vergisi,

  • İşyeri olarak kiralanan yerlerin kredilerinden dolayı lehe alınacak paralar,

  • Banka Sigorta Muameleleri Vergisinden


İstisna kapsamındadır.

    Bu kapsamda, ilgili idareler tarafından sehven işlem tesis edilmesi durumunda “İhtirazi Kayıt” ile ödeme yapılması halinde hukuki yollara başvuru hakkı saklı kalabilecektir.