Senelik İzin Ücreti Ödemesindeki Riskler

Memduh ÖZCAN Mali Müşavir / Bağımsız Denetçi

MuhasebeDR - 27.06.2019 07:35

SENELİK İZİN ÜCRETİ ÖDEMESİNDEKİ RİSKLER

Memduh ÖZCAN

SMMM-BAĞIMSIZ DENETÇİ

1- SENELİK İZİNE AYRILMADAN (ÇALIŞMASINA DEVAM EDEREK) ÖDENEN İZİN ÜCRETLERİ İKİNCİ DEFA İŞÇİYE ÖDENMEK ZORUNDA KALINABİLİR.

2- İŞ KAZASI SEBEBİNİN İŞÇİNİN SENELİK İZİNE GİTMEMESİ SONUCU YORULDUĞU, DALGINLIĞININ ARTTIĞI, RUHEN VE BEDENEN İŞE ODAKLANAMADIĞI TESPİTİYAPILMASI SONUCUİŞVEREN BÜYÜK MALİ SIKINTI İLE KARŞILAŞILABİLİR.

GİRİŞ :

Yaz aylarının yaklaştığı şu günlerde, işyerlerinde senelik izne çıkacak personellerin izin günleri planlaması yapılarak, işler aksamadan izinlerin kullanılması amaçlanmaktadır.

Çoğu personel önceden tatil yerlerini seçerek kampanyalar dahilinde taksitli ödemelere başlamışlardır bile.

Yasal Mevzuatımızda Senelik izini düzenleyen ve güvence altına alan yasal düzenlemeler ise şöyledir,

1- TC. Anayasası

2- 4857 Sayılı İş Kanunu

3- 6098 Sayılı T.Borçlar Kanunu

4- Yüksek Mahkeme Kararları

1- ANAYASAMIZIN 50. MADDESİ

B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı başlığın da düzenleme yapılarak,

Madde 50-

Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.

Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar, şartları bakımından özel olarak korunurlar

Dinlenmek çalışanların hakkıdır.

Ücretli hafta ve bayram tatili ile, ücretli yıllık izin hakları ve şartları Kanunla düzenlenir.

2- SENELİK İZİN SÜRELERİ (4857/53)

Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri

Madde 53 - İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,

Az olamaz. (Ek cümle: 6552 - 10.9.2014 / m.5) “Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.”

Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

3--İŞVERENLERİ BEKLEYEN RİSKLER NELERDİR.

3.1 : İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BAKIMINDAN

3.1.1 İŞÇİYE SENELİK İZİNKULLANDIRILMAMASI :

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu temelamacı ;

İşçinin güvenli, sağlıklı ortamda çalışmasıve olabilecek iş kazalarını önlemek için İŞVEREN gerekli tüm tedbirleri almak, çalışma ortamını sürekli iyileştirmek ve geliştirmek zorundadır.

Bunlardan biriside SENELİK İZİN HAKKIdır.

Çünkü senelik izne çıkan personel bedenen ve ruhen dinlenmesi sonucu dikkati düzelecek ve iş kazası geçirme sebebi azalacaktır.

İş kazası olması durumunda durumun da yapılan denetimlerde ,

· İşçinin iş sağlığı ve güvenliği eğitimini alıp almadığı,

· Sağlık Raporu,

· Mesleki yeterlilik belgeleri

· Senelik izni kullanıp kullanmadı

Gibi hususlar araştırılmakta ve denetim sonucu denetim elemanı Raporu yazılmaktadır.

Raporda İŞ KAZASINDA İŞVERENİN VE İŞÇİNİN SORUMLULUK oranı belirlenmektedir.

Belirlenen oran çok önemlidir.

Çünkü

· İşçide UZUV kaybı,

· Vefat,

· Sakat kalma

· Sürekli İş Göremezlik raporu

Kayıplarının olması durumunda, tespit edilen oran ile işçiye ödenecek

-TAZMİNAT,

- MALÜL EMEKLİ AYLIĞI,

-HASTANEMASRFLARI gibi ödemeler bu ORAN nispetinde

İşverene RÜCU edilecektir.

İşverenler büyük mali sıkıntıya düşebilirler.

Bu sebeple işçiye senelik izin kullandırılmalı ve onun dinlenmiş bir şekilde işine dönmesinin sağlanması gerekir.

4-İŞ KANUNU –YARGI KARARLARI BAKIMINDAN

4.1 -İZNE AYRILMADAN İŞÇİYE İZİN ÜCRETİ ÖDENMESİ

İşçilerin ekonomik sıkıntıya düşmesi, borçlanması , ev veya araç alması gibi durumlarda paraya ihtiyaçları ortaya çıkmaktadır.

Bu gerekçeler ileişçi izne çıkmadan izin parasını talep etmekte, işvereninde işlerin aksamaması ve işine geldiği için, işçiye izne çıkmadan izin parasını vererek izne çıkmış gibi evrak düzenlenmektedirler.

Ancak işin rengi işçi ile herhangi bir uyuşmazlık halinin Hukuka taşınması veya yapılan denetimler sonucu tespit edilmesinde değişmektedir.

Örneğin,

İşçi ile itilaflı bir şekilde iş sözleşmesi sona eren işçi, işyerine karşıişçilik alacakları Davası açması sonucu

Bu alacaklar arasında daha önceden aldığı SENELİK İZİN PARASINI TEKRAR TALEP ETMESİile karşılaşılabilirler.

İşveren Mahkeme Heyetine işçinin Senelik izine çıktığını savunarak İZİN KAĞITLRINI beyan etse de, İŞÇİ Kamera kayıtları, Şahit, izine denk gelen günlerde imzaladığı resmi evrak (fatura,irsaliyevb) ile çalıştığını İzine ayrılmadığını kanıtlanması durumunda

İŞVEREN İKİNCİ DEFA İZİN PARASINI TEKRAR ÖDENMEK ZORUNDA KALACAKTIR.

Konu ile ilgili Yüksek Yargının bir emsal kararı ise şöyledir.

İş akdi itilaflı olarak fesih edilen işçi, yasal haklarını (tazminat, fazla çalışma, izin ücreti , ek kazançları ) almadığını , iş akdinin haksız yere fesih edildiğini iddia ederek açtığı dava da , izin ücreti daha önce çalışırken ödense dahi, tekrar talep etme hakkına sahip olacağına dair Yargıtay emsal bir karar vermiştir. (bkz. Yargıtay 9 Hukuk Dairesi, 2015/8588 esas , 2016/ 20520 karar sayılı ve 21.11.2016 tarihli karar)

Yargıtay ‘ın emsal Kararın da işçiye çalışırken (izine ayrılmadan) ödenen izin ücretinin, tekrar ödenmesi gerektiğini belirten 7. Maddesin de,

- ………..

- Şunu da eklemek gerekir ki, çalışma sürerken yıllık izin kullanılmaksızın ücretinin ödenmesi, iş akdinin sona ermesinden sonra, aynı dönem için yıllık izin ücretini, talep edilmesine engel değildir.

- Zira , çalışma sürerken yıllık iznin kullandırılması yerine ücretinin ödenmesi yıllık izin hakkını ortadan kaldırmaz. Çalışma devam ederken yıllık ücretli izin paraya tahvil edilemez.

Kararda görüldüğü üzere, çalışırken (izine ayrılmadan) ödenen izin ücretlerinin tekrar ödenmesi gerektiğine hükmedilmiştir. İşverenlerin iyi niyetli olarak ödedikleri izin ücretleri, tekrar karşılarına dava konusu olarak çıkabilir.

5- SONUÇ:

1- İşçilerin senelik izin kullanmaları Anayasal Hakları olup, bu izinden vaz geçilemez

2- İşveren işin güvenli bir ortamda yapılması için gerekli tedbirleri almak zorundadır.

3- İşveren işçiyi senelik izne göndererek bedenen ve ruhen dinlenmesini sağlayarak işçinin uğrayacağı muhtemel iş kazalarından korunmasını sağlamak.

4- İşveren işçiyi Senelik İzne göndermeden (çalıştırılarak) izin parasını ödese bile,Yargıtay kararlarında işçi işten ayrıldığında TALEP ETMESİ DURUMUNDA İŞVERENİN İKİNCİ DEFA İŞÇİYE SENELİK İZİN PARASINI ÖDEMESİ GEREKTİĞİ ne hükmetmiştir.

24.03.2019

Saygılarımla…

Kaynakça ;

1-4857 sayılı İş Kanunu

2-Yargıtay Kararları

3-TC Anayasa

4-http://www.bdturkey.com/dikkat-ikinci-defa-izin-ucreti-odenmek-zorun-da-kalinabilir-makale,113.html

-YASAL UYARI-

DİĞER YAZILARI

-KAYNANA VERGİSİNİ UNUTMAYALIM

-İşçinin Tutuklanması Halinde İş Akdinin Feshi

-KİRA GELİRİ ELDE EDENLER ORTODONTİ HARCAMALARINI BEYANNAMEDEN İNDİREBİLİRLER Mİ ?