‘Tüm alacaklarımı aldım' imzasının geçerliliği var mı?

‘Tüm alacaklarımı aldım' imzasının geçerliliği yok

Çalışana istifa ya da iş sözleşmesinin feshinde ‘Bütün alacaklarımı aldım’ şeklinde bir ibraname imzalatılması hukuken geçerli değil. Ödenen tazminatın açıkça yazılması ve istifanın üzerinden en az 1 ay geçmesi gerek.

İş sözleşmesi sona erdirilirken işçiyle işveren arasındaki tazminat, yıllık izin ve ücret alacaklarının ödenmesi konusunda zaman zaman ciddi sıkıntılar yaşanabiliyor. İşveren işçisine ödemesi gereken kıdem ve ihbar tazminatlarını, kullanılmamış yıllık izinlerin karşılığını veya kalan ücret alacaklarını peşinen ödemediği gibi taksitlendirdiğinde de vaat ettiği tarihte ödeme yapmayabiliyor. Bunun yanında işverenler işçilerden iş sözleşmesi feshedilirken ya da istifa ederken ‘Bütün alacaklarımı aldım’ şeklinde bir ibareye imza atmasını talep ediyor. Bu durumda işçiler tedirgin oluyor. Fakat aslında bu şekilde imzalatılan ibranamelerin çoğu hukuken geçerli sayılmıyor.


EN AZ 1 AY GEÇMELİ

İbraname, İş Kanunu’nda değil Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş bir sözleşme biçimidir. İbranamenin geçerli olabilmesi için de bazı şartların varlığı söz konusudur. İbraname imzalatacak işverenlerin ve imzalayacak işçilerin bu koşullara uyum için dikkat etmeleri gerek. İlk olarak, yazılı olmayan ibranameler geçerli değildir. Diğer yandan söz kosunu ibranamenin geçerli olması için iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten en az bir ay sonra imzalanması gerekiyor. Bu nedenle işverenlerin istifa ederken işçilere imzalattırdıkları ibranameler geçerli değildir.


MİKTAR BELİRTİLMELİ

Ayrıca ibranamede ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açık bir şekilde ifade edilmesi de gerekiyor. Örnek vermek gerekirse, kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sonlanmış bir işçiye ibraname imzalatılırken kıdem tazminatı karşılığı olarak ne kadar ödendiği, kullandırılmamış yıllık izinlerin karşılığı olarak ne kadar ödendiği açıkça yazılmalıdır. Bu nedenle ‘Bütün alacaklarımı aldım’ şeklindeki ibranameler geçerli değildir. İşçiye kıdem tazminatı olarak ne kadar, ihbar tazminatı olarak ne kadar ödendiği ibranameye açıkça yazılmalıdır. Aksi taktirde ibraname geçerli olmayacaktır.


GEÇERSİZ İBRANAME MAHKEMEDEN DÖNER

İşçiler bahsettiğimiz özellikleri taşımayan ibranamelere imza attıklarında bu ibraname geçersiz olduğu için işverene yönelik dava açabilir. Örneğin ‘Bütün alacaklarımı aldım’ şeklinde hukuken geçersiz bir ibranameye imza atmış bir işçi işverene hak ettiği kıdem tazminatının ödenmediği yönünde dava açabilir. Bu durumda işveren işçisine bu ödemeyi yaptığını ispat etmek durumundadır. Hukuken geçerli bir ibranameyi imzalamış bir işçi de, ibranamedeki miktar konusunda bir farklılık olduğu iddiasıyla mahkemeye başvurabilir. Örneğin kendisine 6 yıllık çalışması karşılığı kıdem tazminatı olarak 6 bin TL ödenmiş bir işçi, tazminatının 8 bin TL olması gerektiğini düşünüyorsa dava açabilir.


ÖDEME BANKA ARACILIĞIYLA OLMALI

İbranamelerin geçerli olabilmesi için bir diğer şart ise ibraya konu alacağa ilişkin ödemenin banka aracılığıyla yapılmasıdır. İşçiye elden para verilmesi halinde işveren sıkıntıya düşebilir. İbranameye konu alacakların ödendiğinin ispatı için bankadan ödenmesi bir zorunluluktur. Diğer yandan işçi de elden para alırsa işverenle uzlaşamayabilir. Bu nedenle işçinin IBAN numarasına para aktarılması ve açıklama bölümüne de ibraname konusu alacağa ilişkin ifade eklenmesi gerekir.

Okan Güray Bülbül 

https://www.aksam.com.tr/yazarlar/okan-guray-bulbul/tum-alacaklarimi-aldim-imzasinin-gecerliligi-yok/haber-1140199