Çocuğu vefat eden ebeveynlere hangi şartlarda aylık bağlanır?
Ali Bey, annemin ilk evliliğinden olan ablamı 2007 yılı Eylül ayında, trafik kazası sonucu kaybettik. Ablam 1994 yılında özel bir firmada işe başlamış ve sigortası düzenli olarak yatmıştır.
Buradan sonra Ankara Üniversitesi’ne başlamış ve olay esnasında Gümrük Müsteşarlığı’nda çalışmaktaydı. Annem evli ve babam kendisine bakmakla yükümlü 657 sayılı Kanun’a tabi devlet memuru. Bu durumda, annem ablamın üzerinden emekli olabilir mi? Başka bir öneriniz olur mu ve hangi yolu izlemeliyiz? (Cengiz AYTEN)
Sayın okurum, belirtmemişsiniz ama ablanızın en son Gümrük Müsteşarlığı’nda çalıştığına göre memur ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olduğunu kabul ediyorum.
Önemli diğer bir nokta ablanızın öldüğü tarihte eş ve çocuklarının olup olmadığını da belirtmemişsiniz.
ANNENİN YAŞI ÖNEMLİ
SGK uygulamasına göre 2007 yılında 5434 sayılı Kanun’a tabi memurların ölümü halinde en az 10 yıl hizmeti bulunması gerekmekteydi. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun ile ölüm aylığı bağlanması için gerekli asgari süre beş yıla indirildi.
Yani ablanızın toplamda 1.800 günü varsa ve son statüsü Emekli Sandığı ise annenize aylık bağlanması için gerekli diğer şartlar da şunlardır:
Eğer anneniz 65 yaşından küçük ise;
-Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması (diğer çocuklarından hak kazanılan aylıklar hariç olmak üzere),
- Aylık bağlanmamış olması yani kendi aylığı ve vefat eden eş varsa ondan aylık almıyor olması,
- Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması şartlarıyla annenize yüzde 25'i oranında, aylık bağlanması gerekir.
Eğer anneniz 65 yaşından büyük ise;
-Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması (diğer çocuklarından hak kazanılan aylıklar hariç olmak üzere),
- Aylık bağlanmamış olması, yani kendi aylığı ve vefat eden eş varsa ondan aylık almıyor olması şartlarıyla annenize yüzde 25'i oranında aylık bağlanması gerekir.
DAVA YOLU AÇIK
SGK bunun dışında evlilik birliği devam eden anne ve babaların durumunu birlikte inceliyor ve evlilik birlikteliği devam eden anne ya da babaya, anne ya da babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş oldukları gelirlerinin asgari ücretin net tutarından daha az olması (diğer çocuklarından hak kazanılan aylıklar hariç olmak üzere) ve aylık bağlanmamış olması koşullarını arıyor.
Burada annenizin evli durumda olmasına dayanarak SGK’nın babanızın gelirleri ve aldığı aylıkların annenizin muhtaçlığında değerlendirmesi hukuki olmayacaktır, diğer şartlar tutar ve bu şart nedeniyle reddedilirse dava açmanızı öneririm.
KULLANILMAYAN İZİN ÜCRETİNDE ZAMANAŞIMI BEŞ YILDIR1976 - 1998 arası sigortalı olarak çalıştım ve 1998 yılı sonunda emekli oldum. 1998 yılına kadar kullanmadığım yıllık izin ücretlerinin tarafıma ödenmesi için 13.06.2008’ de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kocaeli Bölge Müdürlüğü’ne dilekçe ile başvurdum.
Fakat zaman aşımına uğradığı, böyle bir ücretin tarafıma ödenmeyeceği cevabı geldi. Bu tarihten önce böyle bir hakkım olduğunu bilmiyordum. Emekli olduğumda kanunen hak etmiş olduğum yıllık izin ücretlerimi nasıl alacağım ve ne yapmam gerektiği hakkında bilgi verebilir misiniz?
(Ömer ÖZVEREN)
Ömer Bey, ülkemizde hem çalışma hayatının tam ortasında olup haklarını bilmeyen milyonlarca kişiden sadece birisiniz.
İşte bu köşe de tam bunun için var. Ama siz epeyce geç kalmışsınız.
Şayet işten ayrıldıktan sonraki beş yıllık zamanaşımı süresi içerisinde talep edip ardından dava açsaydınız yıllık izin ücretlerinizi alabilirdiniz. İşçilerin yıllık izin ücretleri yıllık iznin hak edildiği anda değil, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona erdiği anda muaccel olur.
Diğer bir ifadeyle iş sözleşmesi devam ederken kullanmadığınız yıllık izinlerin ücretini talep edemezdiniz ama iş sözleşmesi sona erdiği anda talep edilebilirdiniz.
Ali Tezel
MİLLET