İş kazası rehberimize, SGK denetim elemanının, soruşturma sırasında öncelikle neye baktığını anlatarak başlayalım.İş kazalarında yapılan SGK soruşturmalarında işverenlerin kusur dereceleri tayin edilirken aşağıda belirtilen hususlar önemli derecede etkili olmaktadır;Eğitimin belgelenmesi
İş kazasını soruşturan müfettişin, ilk incelediği husus, kaza geçiren işçinin işe başlamadan önce veya işbaşında, yapacağı iş, kullanacağı makine ile ilgili eğitime tabi tutulup tutulmadığını, belirlemektir. Bu nedenle, işçilerinize verdiğiniz eğitimi belgeleyin ve bu belgeleri işçi dosyasında saklayın.
Mesleki kıdem
İşçinin yaptığı iş ve kullandığı ekipmanla uyum içinde olması için yeterli sürenin geçmesi gerekmektedir. Kaza geçiren işçinin mesleki kıdemi, yani çalışma süresinin bir yıl veya daha uzun olması, iş kazasında işverenin kusur derecesini düşürmekte etkili olmaktadır.
18 yaş
Kaza geçiren işçinin 16-18 yaş aralığında olması, işverenin kusur derecesini yükselten etkenlerden birisidir.
Mesleki sertifika
Kaza geçiren işçinin yaptığı işle ilgili sertifika veya diplomasının olması işverenin kusur derecesini azaltan etkenlerdendir.
İşçinin kusuru
Kaza geçiren işçinin ağır kusuru nedeniyle iş kazasının meydana gelip gelmediği, işverenin kusur derecesini etkilemektedir.
Bildirim
İş kazası, kazadan sonraki üç gün içerisinde SGK’ ya bildirilmelidir.
Bildirim, SGK 2015/22 sayılı Genelge ekinde bulunan bildirim formu ile yapılacaktır.
Bildirim e-sigorta vasıtasıyla doğrudan veya kâğıt ortamında posta ile yapılacaktır.
Bildirimi posta vasıtası ile yaparsanız, iadeli taahhütlü ve acele postayı tercih edin. Bu durumda postaya verilme tarihinde bildirim yapılmış kabul edilir.
Ceza
Bildirim yükümlülüğünün süresinde yerine getirilmemesi halinde, 2016 yılında, 2603 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Bir iş kazası olayında kaza geçiren işçi sayısı ne olursa olsun, sadece 2603TL bildirimde bulunmama cezası uygulanacaktır.
2.603 TL olarak hesaplanan idari para cezası tutarı;
Ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden;
Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda,
Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yirmi beş oranında artırılarak,
Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak,
On ila kırk dokuz çalışanı bulunan işyerlerinden;
Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda,
Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak,
Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak,
Elli ve daha fazla çalışanı bulunan işyerlerinden;
Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak,
Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak,
Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde iki yüz oranında artırılarak,
Uygulanacaktır.
Cezaya itiraz
İdarî para cezasının, SGK’ ya itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı Kuruma itirazda bulunma ve yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece SGK lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutarı tahsil edilmeyecektir.
İdari para cezasının tebliğinden itibaren 15 gün içinde SGK ‘ ya itirazda bulunma halinde takip durur. Kurumun itirazı reddettiğine ilişkin kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde idare mahkemesine başvurmak mümkündür.
Ahmet Metin Aysoy SGK E.Başmüfettişi*MuhasebeDR.ComTÜRKİYE’NİN MUHASEBE DOKTORU