Yaşlıyken Sigortalı Olanlar Ne Yapabilir?Bir çok sigortalı yaşlılık aylığına hak kazanmak için gerekli yaşı doldurup geçtikleri halde, prim gün sayısını dolduramadıkları için emekli olma imkanına kavuşamamaktadır.
Yaşlılık aylığına hak kazanmak için gerekli yaş koşulunu sağladığı halde istenilen prim gün sayısına veya sigortalılık süresine ulaşamadığı için yaşlılık aylığına hak kazanamayan çalışanların bilmelerinde yarar bulunan iki hakları vardır. Bunlardan ilki, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan toptan ödeme alma hakkıdır. Diğeri ise, toptan ödemeye hak kazanmanın, kıdem tazminatını talep etme hakkını doğurmasıdır.
İşte detaylar:5510 sayılı Kanunun 31. maddesine göre yaşlılık toptan ödemesi, Kanunun 4/1-(a) kapsamında (SSK) sigortalı olanlardan, çalıştığı işten ayrılan, yaş şartını (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş) doldurduğu halde prim gün sayısını veya/ve sigortalılık süresini sağlayamadığı için yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan, sigortalılara yapılır.
Bunun için, 4/1-(a) sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan sonra, Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ile başvurması şarttır. Toptan ödeme tutarı, sigortalının kendisinin ve işverenin ödediği, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primler esas alınarak hesaplanır. Her yıla ait primler güncelleme kat sayısı ile güncellenir.
Toptan ödeme almak amacıyla işten ayrılan sigortalıya, o işyerinde bir yıl veya daha fazla çalışması varsa, işverenin kıdem tazminatı ödemesi, 1475 sayılı Yasa’nın 14.maddesi uyarınca zorunludur.
Bunun için işten ayrılmadan önce, işyerinizin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvurarak, toptan ödemeye hak kazandığınızı belirten bir yazı alın. Bu yazıyı bir dilekçe ekinde işvereninize sunarak kıdem tazminatınızı talep edin. İşverenin kıdem tazminatınızı geç ödemesi riskine karşılık faiz alabilmeniz için işverene müracaatınızı yazılı yapmanız önem taşımaktadır. Gerekiyorsa talebinizi noter vasıtasıyla yaparak ispat edebilirsiniz. İşten çıkış bildirgeniz verildikten sonra, tekrar sosyal güvenlik merkezine giderek, buradan veya SGK’ nın resmi internet sitesinden ‘’Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesini ‘’ temin ederek, doldurun ve bu sosyal güvenlik merkezine verin.
Ahmet Metin Aysoy SGK E.Başmüfettişi*MuhasebeDR.ComTÜRKİYE’NİN MUHASEBE DOKTORU