2024 asgari ücretinin neti, brütü, işverene maliyeti ve AGİ
Yürürlüğe giren yeni asgari ücret 7,5 milyonu aşkın işçiyi doğrudan doğruya etkilemektedir. Asgari ücrete yakın ücret alanları da hesaba kattığımızda 11 milyonu aşkın işçiyi doğrudan ya da dolaylı olarak yakından ilgilendirmektedir.
Diğer yandan mihenk taşı gibi diğer çalışanların ücret dengelerinin belirlenmesinde de göz önünde tutulmaktadır.
Ayrıca SGK açısından da prim gelirlerinin ve idari para cezalarının artması, verilecek rapor parası, ödenek ve diğer yardımlar açısından da maliyet artışı anlamına gelmektedir. Sosyal yardımlara hak kazanmada, işsizlik maaşları ve daha birçok kaleme doğrudan doğruya tesir etmektedir.
İş mevzuatımız gereği asgari ücretin işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek miktarda olması gerekmektedir.
2023 yılı Ocak ayında %54,6 oranında güncellenmişti. Bu yüksek artışa rağmen asgari ücret, maalesef 6 ay geçmeden enflasyon karşısında erimiştir. Bunun üzerine 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren yeniden %34 oranında tekrar güncellenmiştir…
Bugünden itibaren geçerli asgari ücret ise yaklaşık %49 oranında güncellenmiştir. Dolar kuru açısından bakıldığında yeni asgari ücret, önceki yıllara göre daha yüksek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yeni asgari ücret işçiler için gelir kaynağı olduğu kadar aynı zamanda işverenler ile kendi primlerini yatıran vatandaşlar için maliyet anlamına gelmektedir.
YENİ ASGARİ ÜCRETİN HESABI
Yasa gereği asgari ücretin bir günlük olarak belirlenmesi esastır. Aylık, haftalık, saat başına, parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapılmaktadır.
İşçilere, Asgari Ücret Komisyonca belirlenen ve Resmî Gazete’de yayımlanan asgari ücretlerden daha düşük ücret ödenmesi kanunen yasaklanmış durumdadır. Bu konuda işçinin iradesi ile iş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulsa bile geçerli olmayacaktır.
*Yukarıdaki hesaplamada %20,5 olan işveren SGK uzun vadeli sigorta kolları priminden %5 oranındaki SGK teşviki düşürülerek hesaplama yapılmıştır.
Dolayısıyla kaçak ya da sahte sigortalı çalıştıran veya SGK prim borcunu ödemeyen işverenlerin maliyeti %5 daha fazla olacaktır.
Diğer taraftan kaçak ve sahte sigortalı çalıştırmayan ve yasal yükümlülüklerini yerine getiren özel sektör işverenlerine belirli şartlarla aylık 500 TL olan asgari ücret desteği 700 TL’ye yükseltilmiştir.
Bu rakam da göz önünde bulundurulduğunda asgari ücretin işverene maliyeti 22 bin 802 TL’ye kadar düşmektedir.
VERGİ MUAFİYETİNE DEVAM
Genel olarak asgari ücretten işçi hissesi olarak %15 oranında SGK ve işsizlik sigortası, %15 oranında gelir vergisi kesilmektedir. Bu kesintilere damga vergisi de ilave edildiğinde toplamda 4 kalemde kesinti yapılmaktadır.
En düşük gelir grubunda yer alan asgari ücretlilerden %30’dan fazla kesinti yapılmasının adil olmadığını önceki yazılarımızda birkaç kez gündeme getirmiştik. 1.01.2022-31.12.2022 döneminde uygulanacak olan asgari ücretten %15 oranındaki gelir vergisi ile %0,79 oranındaki damga vergisi kesintisi yapılması uygulaması yürürlükten kaldırılmıştı. Bu uygulama 2023 yılında da devam ettirilmiştir.
Yukarıda hesabını yaptığımız 2024 yılında geçerli olan asgari ücretten de gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır.
Bu durum istihdamın korunması ve işverenlere ilave yük bindirmeyen son derece isabetli ve hakkaniyete uygun olmuştur.
Diğer yandan asgari ücret artışı yapılırken İşsizlik Sigortası Fonu ile SGK’ya ilave yük getirilmemesi de bu Kurumların aktüeryal dengeleri açısından olumlu bulduğumu ifa edeyim.
Okuyucularımız haklı olarak 2024 yılı için AGİ alıp almayacaklarını sual etmektedir.
Hemen belirtelim Asgari Geçim İndirimi (AGİ) çalışanın ödediği gelir vergisi tutarı esas alınarak hesaplanmaktadır. 2024 yılında da asgari ücret gelir vergisinden muaf olduğundan asgari geçim indirimi (AGİ) verilmesinin söz konusu olmadığını söyleyebiliriz.
İsa Karakaş
https://www.turkiyegazetesi.com.tr/kose-yazilari/isa-karakas/2024-asgari-ucretinin-neti-brutu-isverene-maliyeti-ve-agi-641339