Anonim şirkette sermaye artırımına katılmak istemeyen ortak olursa

COVİD-19 sürecinde birçok şirket nispeten durulan ekonomik süreçte ayakta kalma çabasında. Kimisi maliyetlerini azaltma stratejisi güderken kimisi pazarlamaya ağırlık verme gayretinde. Tabi bu çabalar tek başına yeterli değil. Ekonominin dört üretim faktöründen biri olan sermaye ise yukarıda bahsettiğim stratejilerin işleyebilmesi için can suyu niteliğinde bir unsurdur. Şirketlerin bu dönemde sermaye artırımına gitmesi mümkün ise çok katkı sağlayıcı olur. Fakat her şirket ortağının mali imkanları buna müsaade etmeyebilir veya imkanı olup da mevcut varlığını başka şekilde değerlendirme yönünde düşüncesi olabilir. Dolayısı ortaklık işleyişinin zorlukları sermaye artırımında da karşımıza çıkıyor.

Yönetim kurulu çeşitli sebeplerden dolayı sermaye artırımı gerekli görebilir. Fakat her ortak bu talebe olumlu cevap vermeyebilir. Hal böyle olunca sermaye artırımına katılmak istemeyen ortak için rüçhan hakkı konusunda ilana çıkmak gerekmektedir. Aksi halde sermaye artırımı yapılamayacaktır. Böyle bir durumla karşılaştığınızda işleyiş şu şekilde olması gerekir.

İlk olarak yönetim kurulu genel kurul kararı alır. Bu kararda sermaye artırım hususu mutlaka gündemde bulunması gerekir. Kararı alacağınız tarih az sonra bahsedeceğim ilan süreleri ile uyumlu olması gerekir. Dolayısı ile karar tarihinize çok dikkat etmeniz gerekiyor. Peki dikkat edilecek silsile nedir. Ana sözleşme ile farklı bir hüküm konulmamış ise, genel kurul toplantı gününden en az 15 gün önce toplantıya çağrılır. Şirket sözleşmesi ile bu süre uzatabilir veya on güne kadar kısaltabileceğini alt bilgi olarak paylaşmış olayım. Genel kurula çağrı esaslarında TTK madde 414 hükümlerine bakmak gerekiyor. Mezkur maddede “Genel kurul toplantıya, esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin internet sitesinde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanan ilanla çağrılır. Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır. Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine, toplantı günü ile gündem ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü mektupla bildirilir” denilmektedir. Dolayısı ile genel kurul kararının ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği ve toplantının yapıldığı tarihleri içermeyecek şekilde olması gerekir. Bunun için gazetede ilan edilme süreci için yapacak olduğunuz müracaatın başlaması, ilan edilmek üzere kargolanması, ilanın ticaret sicil gazetesi müdürlüğüne ulaşması ve gazetede ilan edilmesi süreçlerinin size kaybettireceği zamanı da çok iyi hesaplamanız gerekmektedir. TTK 414’üncü maddede belirtilen diğer bildirimler için de aynı esaslara dikkat etmeniz gerekmektedir.

Anonim şirket genel kurulunda sermaye artırımı olduğu için bakanlık temsilcisi de bulunması zorunludur. Toplantı gününden on gün önce bu müracaatın da yapılmasını tavsiye ederim. Bu süreçler tamamlandıktan sonra genel kurul toplantı günü beklenir. Yapılan toplantıda ortaklardan toplantıya katılmayan veya sermaye artırımı için olumsuz oy kullanan ortak olur ise TTK 461’inci maddesi uyarınca rüçhan hakkı için yönetim kurulu kararı alınır ve bu karar ticaret siciline tescil edilir. Bu kararda asgari 15 gün süre ile rüçhan haklarının kullanılması için süre tanınır. Mezkur kararın tescil ve ilanından asgari 15 gün sonra sermaye artırımı işlemine başlanabilir. Bu süreçte katılmak isteyen ortaklar artırım için irade beyanlarını şirket yönetimine bildirir veya bankaya yatırması gereken artırım tutarını yatırabilir. Herhangi bir beyanda bulunmayan veya artırması gereken sermayeyi bankaya yatırmayan ortaklar haklarında feragat etmiş olurlar.

Bu süreçlerin tamamlanması sonucunda sermaye artırımı yapacak ortakların önü açılmış olup, sermaye artırımına katılmayan ortakların küçük hissedar kalması konusunda rızası da alınmış olmaktadır.