Bir Avukatın, arabuluculuk ve avukatlık faaliyetlerine ilişkin ilave iş yeri açıp açamayacağına dair Gelir İdaresi özelgesi
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Usul ve Tahsilat Grup Müdürlüğü
Sayı: 70280967-105-E.75347 -16.07.2019
Konu : Serbest Meslek Erbabının İlave İş Yeri Açıp Açamayacağı Hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; aynı adreste avukatlık ve arabuluculuk faaliyetinde bulunduğunuz, arabuluculuk faaliyetinize, farklı bir adreste ilave iş yeri/ofis kiralayarak devam etmek istediğiniz belirtilerek bu durumun Vergi Usul Kanunu açısından uygun olup olmadığı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
- 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez."
- 65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..."
hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun;
- 2 nci maddesinde, "(1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Arabulucu: Arabuluculuk faaliyetini yürüten ve Bakanlıkça düzenlenen arabulucular siciline kaydedilmiş bulunan gerçek kişiyi,
b) Arabuluculuk: Sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemini,...",
- 9 uncu maddesinde, "(1) Arabulucu görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getirir."
hükümleri yer almaktadır.
Öte yandan, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun "Büro edinme zorunluluğu" başlıklı 43 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; "Bir avukatın birden fazla bürosu olamaz. Birlikte çalışan avukatlar ayrı büro edinemezler. Avukatlık ortaklığı yurt içinde şube açamaz…" hükmü yer almaktadır.
Bu bağlamda, arabuluculuk faaliyetinin şahsen ve tarafsız olarak yerine getirilmesi gereken bir meslek olması nedeniyle serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi ve söz konusu faaliyetten elde edilen kazancınızın avukatlık faaliyetinden elde edilen kazançlarla birlikte serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, avukatlık ve arabuluculuk faaliyetlerinin serbest meslek faaliyeti olması, mesleki bilgiye ve ihtisasa dayanması, şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yürütülmesi gerektiğinden, serbest meslek erbabının iş yerine ilave olarak şube açması mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.