Öğrencilere
verilen bursların gider yazılıp yazılamayacağı, ödenen KDV'nin indirim yapılıp
yapılamayacağı.
KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN:
5520
sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin,
kanunun birinci maddesinde yazılı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde
ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının
tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin
uygulanacağı hükme bağlanmış olup, ticari kazanç gibi hesaplanan kurum
kazancından hangi giderlerin indirileceği ise, Gelir Vergisi Kanununun 40'ıncı
ve Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddelerinde hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 28 inci
maddesinin 2 nci bendinde, resmi ve özel müesseseler ile şahıslar hesabına
Türkiye'de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe, ibate ve tahsil gideri olarak
ödenen paralar, gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Konu ile ilgili olarak yayımlanan 128 Seri No.lu Gelir
Vergisi Genel Tebliği'nin "Ücretler" başlıklı (V) inci bölümünün
"Evvelce Yapılan veya Gelecekte Yapılacak Hizmetler Karşılığında Yapılan
Ödemeler"in yer aldığı (c) bendinde;
"Gelir Vergisi Kanununun 2361 sayılı Kanunla değişik 61
inci maddesinin üçüncü fıkrasının 2 numaralı bendinde, "Evvelce yapılmış
veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla
sağlanan diğer menfaatler"in ücret sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm uyarınca, hizmet erbabına evvelce yapılan veya
gelecekte yapılacak hizmetler karşılığı verilen veya sağlanan para, ayın ve
menfaatler ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.
Ancak, Gelir Vergisi Kanununun 28 inci maddesinin 1 ve 2
numaralı bentleri uyarınca, bu bentlerde yazılı şartla müstesna tutulan tahsil
ve tatbikat ödemeleri ve bu meyanda burslar, istisna hükmü gereğince gelir
vergisine tabi tutulmayacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre; özel müessese ve şahıslar hesabına Türkiye'de
tahsilde bulunan öğrencilere iaşe (yiyecek) ibate (barınma) ve tahsil gideri
ile burs olarak yapılan ödemelerin; şirket tarafından gider olarak indirim
konusu yapılabilmesi için;
1-Bursun işle ilgili olması, yani burs
verilen kişilerin, okulu bitirdikten sonra burs veren işletmede hizmet
yükümlülükleri nedeniyle çalışacaklarını gösterir bir sözleşmenin düzenlenmesi
ve bu durumun vergi incelemesi sırasında inceleme elamanına kanıtlanması,
2--Burs verilecek öğrencilerin,
Türkiye'nin her tarafından eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma
sınavı sonunda kazanan kişilerden olması,
3-Verilen burs süresinin ve karşılanacak
eğitim giderleri miktarının işin önemi ve genişliği ile orantılı olması,
halinde gelir vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.
Bu kanun hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde; yukarıda
sayılan şartlar dahilinde, özel okulda eğitim görmekte olan öğrencinin tüm
eğitim masraflarının şirketin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim
konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Ancak; yukarıda belirtilen koşulların bulunmaması durumunda
ise, diğer bir ifade ile sadece yardım amacı ile verilen bir burs olması
halinde, söz konusu burslar için şirket tarafından yapılacak ödemelerin,
indirilebilecek giderler arasında sayılmamasından dolayı, kayıtlarda gider
olarak gösterilmesi mümkün değildir.
KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV) YÖNÜNDEN:
KDV Kanununun;
-1/1 inci maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve
serbest meslek faaliyeti kapsamında Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin
katma değer vergisine tabi olduğu,
-29/1-a maddesinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi
işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm
olmadıkça kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak
düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi ile
ithal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisini
indirebilecekleri,
-30/d maddesinde; Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre
kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma
değer vergilerinin indirilemeyeceği, Hükme bağlanmıştır.
Buna göre; öğrenciye
yardım amacıyla özel okula yaptığınız ödemenin Kurumlar Vergisi Kanununa göre
kurum kazancının tespitinde kabul edilen bir indirim olması halinde tarafınıza
düzenlenen belgede gösterilen KDV nin indirim konusu yapılması mümkün olacak,
aksi halde ödediğiniz KDV indirim konusu yapılamayacaktır.
MEHMET ALİ MIZIRAK
SMMM-BAĞIMSIZ DENETÇİ