PAZAR ANALİZLERİ VE SEKTÖREL
REKABET... (SWOT + TOWS + PEST)
Merhaba sevgili
dostlarım,
Yeni bir yıla daha merhaba derken, her şeyin gönlünüzce olmasını diliyorum.
Geride bıraktığımız 2018 yılı, özellikle iş dünyası açısından gerçek anlamda
zor bir yıldı!
2019 ve sonrasında, umutlarımız ve beklentilerimiz; hep daha iyiye ve güzele
ulaşmak için!..
Bu nedenle; ülke ekonomisi açısından, hem iş sahipleri veya yöneticiler- hem de
çalışanlar olarak, hepimize özel görevler düştüğü konusunda, hemfikir olduğumuz
düşüncesindeyim!
Sürdürülebilir ve daha mutlu bir gelecek için, bireysel veya kurumsal olarak
bizlere düşen görevlerin neler olduğunun detaylarını da; bireysel olanlarını
tamamen sizlere bırakarak, özellikle girişimci dostlarımız için, kurumsal
açıdan ele almak istiyorum.
Kurumsal olarak dünden daha iyi olmak için; bugünün değerlendirmeleri ışığında,
yarının hedeflerini saptamak ve sektörel rekabet kuralları çerçevesinde, ulusal
ve uluslararası pazar analizlerine eğilerek, önümüze güzel bir yol haritası /
stratejik planlama, koymak mümkün!..
Sektörel rekabette çok özel bir yere sahip olan etik kurallar konusu,zaten
hepimizce malum!
Yeni yılda - yeni hedeflerle - marka olmak adına, internette de birçok
kanalda görebileceğiniz
gibi; bu etikrekabet kuralları çerçevesinde, pazar analizlerinde doğru
sonuçlara ulaşmak için,bazı önemli başlıkları, kısaca sırasıyla tekrar
hatırlamakta yarar var, diye düşünüyorum.
*)Yeni bir pazar değilse, pazarın tarihçesi...
*) İç ve dış pazar hacmi + Pazar büyüme oranlarının; dünü + bugünü + yarını...
*) Pazarın büyük aktörleri + Pazardaki payımız ve ihracat kabiliyetimiz...
*) Pazardaki rakipler ve rekabet gücümüz + İç ve dış yeni pazar hedeflerimiz...
*) Pazardaki güçlü ve zayıf yönlerimiz + Pazardaki tehditler ve fırsatlar...
*) Pazarın karlılığı ve bu karlılığın etkenleri...
*) Tedarik zinciri, pazarlama ve satış kanalları...
*) Finansal yapımız,iş ve nakit akış tablolarımız...
*) Marka değerimiz, yeni ürünler ve yeni pazar arayışları...
*) Ar-Ge, inovasyon, tasarım ve dijital teknoloji destekleri...
*) Pazardaki hedef kitleler ile bu kitlelerin markaya bakış açıları ve yaklaşım
tarzları...
*) Ürün veya hizmetlerinizle ilgili varsa yeni teknolojileri ve bunların
dijital uygulamaları + yeni hedef kitleler + yeni nesil tüketiciler ve onlara
yön veren + onları etkileyen trendler...
Bu başlıkları sektörünüze ve şirketinizin durumuna göre, istediğiniz gibi detaylandırabilirsiniz.
Pazar analizlerinde doğru sonuçlara ulaşmak adına, yukarıdaki başlıklar içinde;
“Pazardaki payımız + Yeni pazar hedeflerimiz + Pazardaki güçlü ve zayıf
yönlerimiz + Pazardaki tehditler ve fırsatlar”ın, dikkatinizi çektiğinden
eminim.
Bu noktada; çoğu üstyönetim kadrolarının yakinen bildiği, ama bir türlü açık
yüreklilikle ortaya koymaktan çekindiği “Swot + Tows + Pest Analizleri”nden
bahsetmek istiyorum.
İş dünyamızda; durum tespiti ve kontrol listeleri şeklindeki Swot Analizinin teknik
detaylarını (Güçlü ve Zayıf Yönlerimiz ile pazardaki Fırsatlar ve Tehditler)
artık bilmeyen yok gibi!..
Tows Analizi; yine çok iyi bilindiği üzere, Swot
Analizi ile ortaya koyduğumuz, Güçlü ve Zayıf Yönlerimiz ile pazardaki Fırsat
ve Tehditlerin karşılıklı olarak risk değerlendirilmesiyle ortaya konan,
hedeflerimize yönelik “Stratejik Planlama” yöntemidir. (Swot’un; tersten
yazılımı...)
Pest Analizi ise; genellikle gelişmekte olan KOBİ ve
Aile Şirketleri açısından, durum analizi ve stratejik planlama için,Swot ve
Tows Analizi sonuçlarının; “Politik+ Ekonomik + Sosyolojik + Teknolojik
faktörler dâhilindeHukuksal ve Çevresel” faktörlerle birliktedeğerlendirilmesidir!
Pazar analizleri ve sektörel rekabette Pest Analizi; konunun çok değerli
uzmanlarından Sayın Hakan Okay’ın Dünya Gazetesindeki “Senaryolarla Çalışmak”
başlıklı yazısında belirttiği gibi...
“Günümüzde yaşadığımız zorlaşan ekonomik, pazar ve rekabet koşulları,
müşterilerin yeni beklentileri ve değişen tüketici yaklaşımı, işletmelerin ve
markaların, gelecek dönemlerdeki planlarını yapmakta zorlanmalarına neden
olmaktadır.İşin akışını tesadüflere veya çeşitli risk faktörlerine açık
bırakmak, işletmelerin geleceğini tehlikeye atar. Bu nedenle de mutlaka gelecek dönemlerle ilgili planlamalar ve buna bağlı
olarak bütçeler yapılmalıdır.
Son yıllarda, her ne kadar Pest Analizi ve türevleri gibi bir takım
analizler yapılsa bile, bazı krizlerin oluşmasını önceden tahmin etmek
imkânsızdır. Çünkü bazı siyasi krizler, bir anda ekonomik krize dönüşmektedir.
Günümüzde ise yalnız bizim değil, neredeyse onlarca ülkenin yaşadığı tam da bu
durumdur.Krizlerin gelişini öngörmek mümkün olmasa da, işletmelerin buna hazır
olabilmeleri için, bazı tahminler ve planlar yapmaları gerekmektedir.
Oluşan bir kriz sadece ekonomik nedenlere de bağlı olmayabilir. Örneğin rakip
bir kuruluşun pazardaki etkin bir hamlesi veya pazardan çekilmesi, yeni
rakiplerin ortaya çıkması, yeni yasa ve yönetmelikler ile yeni vergi ve
kotaların yürürlüğe girmesi, üretilen ürün ve hizmetlerdeki değişiklikler veya
yepyeni bir ürünün pazara sürülmesi ile yaşanan pazar payı kayıpları da kriz
olarak değerlendirilmelidir. Tedarik zincirinde ve lojistikte veya bankacılık
sisteminde oluşan aksilikler de krizlere neden olabilir. Ayrıca işletmelerin
veya markaların; iletişim, reklam veya hizmetlerinde yaşanan bazı olumsuzluklar
da, krize dönüşebilmektedir.
Peki, krizleri öngörmek zor ise, işletmeyi krizlere nasıl hazır
tutacağız? Kriz oluşmadan nasıl proaktif davranacağız? Planlarımızı nasıl
yapacağız? İşte bu soruların cevabı; ‘Senaryolarla Çalışmak’prensibindedir.
Yani daha kriz ve olumsuzluklar oluşmadan önce, sanki kriz ortamı varmış gibi,
yapılacak işlerin;olası, kötümser ve iyimser senaryolara göre listelenmesi,
görev tanımlarının ona göre yapılması, iş akışlarının yeni durumlara göre
belirlenmesi gerekir.”
Şeklindeki açıklamalar, Pest Analizindeoldukça önemli bir role sahip!..
Sektörel rekabet ve pazar
analizlerinde tüm bunları değerlendirirken en önemli faktörlerin “Paydaşlar”
olduğunu da unutmamak gerekiyor. Paydaş analizi konusunu eğer arzu ederseniz
Scribd.Com da paylaştığım “Stratejik Planlamada Paydaş Analizinin Değerlendirilmesi”
başlıklı yazımdanhttps://tr.scribd.com/document/365944427/Stratejik-Planlama-Da-Paydas-Analizi-Nin-De%C4%9Ferlendirilmesi-E-makale-ARD-49 inceleyebilirsiniz. Bu çalışmalarıma güç katan
Sn. Rahmi İkizler Soğukpınar’a, Sn. Semih Arslan’a, Sn. Orhan Cavit Erdoğan’a,
Sn. Yiğit HalukŞaşkınbakkal’a ve Sn. Yağmur Matsan’abir kez daha en içten
teşekkürlerimi sunuyorum.
Evet değerli dostlarım,
Pazar analizlerine göre sektörel rekabette en önemli güvencemizin,
paydaşlarımız (Ortaklar + Yöneticiler + Çalışanlar + Tedarik Zinciri +
Satıcılar + Müşteriler + Sosyal Çevre + İlgili Kamusal Kurumlar / Odalar,
Borsalar, Birlikler, Sendikalar, Vergi Daireleri + Özel Kuruluşlar + Bankalar +
Sektörel Sivil Toplum Kuruluşları + Ortaya konulacak ürün ve hizmetlerle ilgili
sürdürülebilir bir şekilde - dolaylı veya dolaysız - maddi veya manevi - gelir
elde edenler... + Vs.) içinde yer alan “Çalışanlar”ımızın olduğunu hepimiz çok
iyi biliyoruz.
Bu noktada onlar için de, özellikle sıkıntılı dönemlerde hemen işten
çıkarmalara yönelik tasarruf tedbirlerinin ötesinde, Sn. Prof. Dr. Acar
Baltaş’ın çok güzel bir şekilde belirttiği gibi;
“Yüksek düzeydebir
aidiyet duygusunun,ekip olarak inanılankurumsal bir misyon ve vizyonun, ortak
bir değerler sistemi ile yenilikçiliği ve yaratıcılığı destekleyen bir yönetim
anlayışının olması, motivasyon kaynaklarının başında gelmekte!..”
Müşterilerimizde mutlaka önemli, ama“Önce can - Sonra canan...”J
Sektörel rekabete yönelik yapacağınız pazar analizlerinizde, şirketiniz ve
ülkemiz açısından...
Daha mutlu bir gelecek için, yolunuz her zaman açık olsun!..
Sevgi ve saygılarımla
Ali Rıza DEĞER
DİĞER YAZILARI