“Kurumsal İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi”
Murat TEKİN
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
[email protected]
İç Kontrol Nedir;
İç Kontrol, örgütün planı ile işletmenin varlıklarını korumak, muhasebe bilgilerinin doğruluğunu ve güvenirliğini araştırmak, faaliyetlerin verimliliğini arttırmak, saptanmış yönetim politikalarına bağlılığı özendirmek amacıyla kabul edilen ve uygulamaya konulan tüm önlem ve yöntemleri içermektedir.
Özellikle iç kontrol, finansal raporlamanın güvenirliğini, faaliyetlerin verimliliğini ve etkinliği ile mevzuata uygunluk açısından işletmenin amaçlarına ulaştığına dair makul güvence sağlamak amacıyla üst yönetimden sorumlu olanlar tarafından tasarlanan bir süreçtir. Aslına bakacak olursak, karmaşıklaşan yapıya ve risk unsuruna işletme yönetimi tarafından verilen bir karşılık diyebiliriz.
İşletme yönetimi amacına ulaşmak için oluşabilecek risklere ve tehditlere karşı karşılıklarını tasarlamak ve uygulamak zorundadır. Bu çerçevede;
1- İşletmenin finansal raporlamasının güvenirliğini,
2- Faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliği,
3- İşletmenin ilgili mevzuata uygunluğunu
sağlamalıdır.
İç kontrol sisteminin tasarlanması, uygulanması ve sürdürülmesi ise işletmelerin büyüklük ve karmaşıklıklarına göre farklılıklar göstermektedir.
Ayrıca iç kontrol sisteminin unsurlarını ise;
1- Kontrol Çevresi,
2- Risk Analizi,
3- Faaliyetleri
4- Bilgi ve İletişim,
5- İzleme
Olarak söyleyebiliriz.
İç kontrol Sisteminin Unsurlarını detaylandıracak olursak;
1- Kontrol Çevresi;
İç kontrol sistemi kapsamında, kontrol çevresi işletme tepe yönetiminin işletmeyi kontrol etmede temel anlayışı, sorunlara bakışı, sorun çözmedeki yaklaşımı ve ahlaki değerlere verdiği önemle kendiri göstermektedir.
Kontrol Çevresi, çalışanların kontrol bilincini etkileyerek, organizasyonun genel tutumunu belirler. Etkili bir iç kontrol yapısı kurabilmenin ön koşulu, uygun bir ortamın sağlanmasıdır. İşletme içi ve dışı unsurların oluşturduğu bir ortama “İç Kontrol Çevresi” adı verilmektedir.
Kontrol Çevresinin Unsurları ise;
a) Dürüstlük ve etik değerlere ilişkin kuralları bildirme ve uygulatma,
b) Yeterliğe bağlılık,
c) Üst Yönetimden sorumlu olanların katılımı,
d) Yönetimin felsefesi ve çalışma şekli,
e) Organizasyon yapısı,
f) Yetki ve sorumlulukların belirlenmesi,
g) İnsan kaynakları ve politika uygulamaları
şeklinde değerlendirilebilir.