Promosyan ürünlerinin tesliminde muhasebe kaydı

Selahattin ÖZÜAK Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

PROMOSYON ÜRÜNLERİNİN TESLİMİNDE MUHASEBE KAYDI

Yeni yılla birlikte firmalar rekabetin artmasıyla şirketlerin pazarlama stratejilerinde de yenilikler meydana gelmiştir. Bunlardan biri de ürünlerin veya hizmetlerin yanında birtakım bedelsiz ürünler/hizmetler ya da bir diğer adıyla promosyonların verilmesidir. Bu yazımızda promosyonların KDV açısından durumunu ve muhasebe kaydının nasıl yapılacağını açıklayacağım.

3065 sayılı KDV kanunda Promosyon Ürünleri, Numune ve Eşantiyonlar başlığı altında şu şekilde açıklamıştır. 

‘‘Ticari hayatta, ticareti yapılan mallara olan talebin artırılması amacıyla, bir takım pazarlama teknikleri geliştirilmekte, satışı yapılan malın yanında başka bir malın ayrıca bir bedel alınmaksızın verilmesi de sıkça karşılaşılan bir pazarlama tekniği olarak ortaya çıkmaktadır. Bir malın tasarruf hakkının malik veya adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devri olarak tanımlanan teslim hükümleri çerçevesinde ticari bir işletmenin yaptığı bedelsiz teslimler de KDV’ye konu olmaktadır. Ancak, firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslim söz konusu olmaz. Zira, firmanın genişleyen faaliyetiyle bağlantılı olarak işletmede yaratılan katma değer artar. Nitekim piyasadan satın alınan veya ithal edilen malların promosyon ürünü olarak müşterilere verilmesi, mükellefler açısından pazarlama gideri niteliğini taşıdığından, bu malların alış bedelleri gider olarak kaydedilebilir. Dolayısıyla, firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon mallarının müşterilere verilmesi sırasında KDV hesaplanmasına gerek bulunmayıp, bu ürünler için yüklenilen KDV ise indirim konusu yapılabilir.’’

Örnek Uygulama: Muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

Promosyon Alım Kaydı
 
157 - Diğer Stoklar 1.000,00    
191- İndirilecek KDV 180,00    
  329- Diğer Tic. Borçlar 1.180,00  

Promosyonun Müşterilere Dağıtılması 
 
760- Pazarlama Sat. Dağı. Gideri 1.000,00    
  157 - Diğer Stoklar 1.000,00  

Promosyon ürünleri müşteriye dağıtılmasında fatura düzenlenmeyip sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.