Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2023 yılında prim gelirleri önceki yıla göre yüzde 107 oranında artarak 724,1 milyardan 1 trilyon 497,9 milyar liraya yükseldi. SGK’nın prim gelirlerindeki artışta geçen yılki asgari ücret zamları etkili oldu.
SGK 2023 yılı bütçesini hazırlarken asgari ücrete yüzde 35 oranında zam yapılacağını öngördü. Oysa asgari ücret geçen yıl ocak ayında yüzde 54,66, temmuz ayında da yüzde 34,04 olmak üzere yüzde 107 oranında arttı.
Memur maaşlarına yapılan yüksek oranlı zamlar da SGK’nın prim gelirlerini olumlu etkiliyor. SGK’nın 2023 bütçesi hazırlanırken geçen yıl memur maaşlarına ocakta yüzde 16,99, temmuz ayında da yüzde 9,53 oranında artış öngörüldü. Oysa memur maaşları ocak ayında yüzde 30, temmuz ayında ise yüzde 17,55 oranında zamlandı. Memur maaşlarına yapılan yüksek zam da SGK’nın prim gelirlerini artırdı. (Memur maaşlarına geçen yıl temmuzda ayrıca ilk defa 8.077 TL tutarında seyyanen zam yapıldı ancak bu ilave ödemeden prim kesilmediği için SGK’nın gelirlerine etkisi olmadı.)
Bütçede 2,3 milyar lira yapılandırma geliri öngörülürken, EYT düzenlemesine paralel çıkartılan yeni yapılandırma kanunu sayesinde 34,6 milyar lira ilave prim tahsilatı gerçekleştirildi.
SGK’ya 2008 yılından beri bütçeden, toplanan prim gelirlerinin dörtte biri oranında devlet katkısı yapılıyor. Prim gelirlerindeki yüksek artış dolayısıyla devlet katkısında da artış yaşandı.
EYT DOLAYISIYLA ASKERLİK, DOĞUM BORÇLANMASI GELİRLERİ DE ARTTI
EYT kanunundan yararlanmak için 2023 yılında çok yoğun bir şekilde askerlik, doğum ve yurt dışı borçlanması gerçekleştirildi. Ayrıca daha önce prim borcundan dolayı sigortalılık süresi durdurulan BAĞ-KUR’lular EYT’den yararlanarak emekli olmak için bankalardan kredi çekerek durdurulan sigortalılık sürelerini tekrar emekliliğe saydırmak için ihya başvurusu yaptılar.
SGK borçlanmalar dolayısıyla 2023 yılında tek seferlik de olsa yaklaşık 160 milyar lira dolayında ilave gelir elde etti.
Asgari ücret ve memur maaşlarına yüksek oranlı zamlar, yapılandırma kanunu ve borçlanmalar sayesinde SGK’nın 2023 yılı toplam gelirleri bütçede 1 trilyon 523 milyar lira tahmin edilirken, yıl sonu gerçekleşmesi 2 trilyon 193 milyar lira oldu.
BÜTÇE AÇIĞI BEKLENENDEN DAHA AZ OLDU
Bütçe yapılırken 2023 yılında SGK’nın gelir - gider dengesinin 59,2 milyar lira açık vermesi öngörüldü. Daha sonra açık tahmini 113,3 milyar liraya yükseltildi. Ancak, gelirlerdeki olumlu performans sayesinde bütçe açığı 39,4 milyar lira olarak gerçekleşti.
EYT’nin uygulandığı ilk yılda SGK’nın toplam gelirlerinin giderleri karşılama oranı yüzde 98,2’ye ulaşarak 2002 yılından bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
SGK 2023 yılı bütçesini hazırlarken emekli aylığı ödemeleri için 1 trilyon 30 milyar lira harcama öngördü. Ancak, emekli aylığı ödemeleri 1 trilyon 408,6 milyar liraya ulaştı. Önceki yıla göre yüzde 111 oranında artış oldu.
Sağlık giderleri ise yüzde 95 oranında artışla 283,2 milyardan 553,1 milyar liraya yükseldi.
BÜTÇEDEN SGK’YA YAPILAN TRANSFERLER YÜZDE 118 ORANINDA ARTTI
2023 yılında merkezi yönetim bütçesinden SGK’ya gerçekleştirilen kaynak transferi 2022 yılına göre yüzde 118 oranında artarak 389 milyardan 849,8 milyar liraya çıktı.
Yarın: Sosyal güvenlikte Türkiye’nin gündeminde neler var?
KAYNAK: https://www.haberturk.com/eytnin-birinci-yilinda-neler-oldu-3681487-ekonomi?page=16