İŞÇİNİN DEVAMSIZLIĞI NEDENİYLE FESİH

İşçinin Devamsızlığı Nedeniyle Fesih

İşyerleri, işvereninin sermayesi, iş yerine tahsis ettiği imkanlar ve işçinin çalışma gücü (emeği) ile ekonomik kazanç sağlarlar. Bu bakımından işçinin işe gelmesi ve çalışma devamlılığı, işyerinin ekonomik faaliyetlerinin sürekliliği bakımından önem arz etmektedir.

"İşçinin devamsızlığı", işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü̈ veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü̈ yahut bir ayda üç̧ işgünü̈ işine devam etmemesi şeklinde tanımlanmıştır.

İşçinin işyerine gelip işe başlamaması, görevini yerine getirmemesi devamsızlık sayılmayacaktır. Bu durumda farklı bir fesih sebebinden bahsedilecektir.

İşe devamsızlık için haklı sebepler neler olabilir?

Devamsızlık için haklı sebepler kanunda sayılmak suretiyle belirtilmemiştir. Burada her bir olaya göre ayrı bir değerlendirme yapılarak işçinin söz konusu işgününde işe gelmemesinin beklenebilir olması aranacaktır.

İşçinin;

·         Hastalığı,

·         Seçime katılması,

·         Aile üyelerinden veya yakınlarından birinin hastalığı, 

·         Aile üyelerinin veya yakınlarından birinin ölümü,

·         Doğum yapması,

·         Eşinin doğum yapması,

·         Tanıklık yapması,

·         Bilirkişilik yapması gibi haller, Yargıtay kararlarında işe devamsızlık için haklı sebep olabilecek durumlara örnek olarak gösterilmiştir.

İşçi haklı sebebini ispat etmek durumundadır. Aynı şekilde haklı sebebin mevcut bulunmadığını yahut gerçeği yansıtmadığını (örneğin, sahte sağlık raporu alması) iddia eden işveren de bu iddiasını kanıtlamalıdır.

Devamsızlık hesabı nasıl yapılacaktır?

Öncelikle devamsızlık sayılacak ihtimalleri belirtelim. İşçinin işverenden izin almadan ya da haklı sebebe dayanmadan;

1.      Ardı ardına iki iş günü,

2.      Bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü,

3.      Bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi halinde işverenin haklı fesih imkânı bulunmaktadır.

Burada bahsedilen "ay" ifadesi ile takvim ayı kastedilmemektedir. Hesap edilirken ilk devamsızlığın yapıldığı gün ayın kaçıncı günüyse takip eden ayın aynı günü bir aylık süre dikkate alınacaktır.

Son ayda ilk devamsızlığının gerçekleştiği günün bulunmaması halinde son ayın son günü̈ bir aylık süre dolmuş̧ olur .(Şubat ayı ve ayların 30-31 gün çekmesinden kaynaklanan farklılıklar nedeniyle bu durum belirtilmiştir.) Yani ilk devamsızlık 24 Eylülde yapıldıysa bahsedilen bir aylık süre 24 Ekimde son bulacaktır.

İşçinin belirtilen iş günlerinde hiç̧ çalışmamış̧ olması gerekmektedir ve gün içinde işe gelmediği saatlerin toplanması suretiyle güne çevrilmesi ( günde çalışması gereken toplam saat) mümkün değildir. Ancak iş sözleşmesi gereği örneğin günde iki saat işe gelmesi gerekiyor ve bu iki saatte işe gelmediyse bu durumda devamsızlıktan bahsedilecektir.

İş sözleşmesinin işveren tarafından feshi

İş Kanunu belirli şartların varlığı halinde işverene haklı nedenle derhal fesih hakkını tanımıştır. "İşçinin devamsızlığı" yani devamsızlık nedeniyle fesih de kanunda sayılan haklı nedenle derhal fesih sebeplerindendir. İzin almaksızın ve haklı bir neden olmadan işe gelmeyen işçi için aşağıdaki prosedür işletilmelidir.

·         Devamsızlık, devamsızlık tutanağına işlenmelidir.

·         Noter vasıtasıyla işçinin adresine yazı gönderilerek "savunması" talep edilmelidir.

·         İşçinin işe gelmemekte haklı bir nedeni olup olmadığı araştırılmalıdır.

·         İhtarname ile işçinin savunma yapabilmesi için süre verilmelidir.

Savunması sonucu haklı sebebi bulunmayan yahut süresi içinde savunma vermeyen işçinin sözleşmesi feshedilecektir. Ancak kanun derhal fesih hakkının kullanılması bakımından bir süre sınırı getirmiştir.

İş Kanununun 26. maddesinde “24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak (işçinin işe devamsızlığı da buna dahil) işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz.”

Kanun maddesi gereğince işveren, işçinin işe gelmediği günden başlayarak 6 gün şayet bu durumu sonradan öğrendiyse en geç gelmediği günün tarihinden itibaren 1 yıl içinde devamsızlık nedeniyle fesih hakkını kullanmalıdır.

Ancak işçi işe gelmeyerek bir ekonomik menfaat sağladıysa ( Ör; başka bir işte çalıştıysa) bu bir yıllık süre sınırı uygulanmaz, işveren yine sözleşmeyi feshedebilir.

Çok çeşitli ihtimallerle bu durumlar gerçekleşebileceği için bu konuda mutlaka bir iş hukuku avukatı ile çalışılması önerilir.

Mustafa Mıhcı

Avukat

[email protected]

-YASAL UYARI-

DİĞER YAZILARI

-İşçi Özlük Dosyasının Önemi ve Bulunması Gerekenler