Muhtarlara tanınan Bağ-Kurluluk hakkı 1 Nisan itibarıyla seçimi kaybeden için sona ererken, seçilen muhtarların yeni sigortası olacak. Emekli, işçi ve hamile muhtarlar için sigortalılık nasıl ilerleyecek? İşte ayrıntılar...
Bugün ülkemizde yerel seçimler yapılıyor. Tüm Türkiye, sandık başına gidecek ve büyükşehir belediye başkanlığı, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık olmak üzere beş oy kullanacak. Büyükşehirlerde gözler büyükşehir belediye başkanlığında. Diğer yandan mahalle ve köylerde de muhtarlık için pek çok aday arasında kıyasıya bir seçim yaşanacak. Muhtarlık görevine seçilenler ve seçimi kaybedip muhtarlığı sonlananlar için 1 Nisan itibarıyla sigortalılık anlamında da yeni bir dönem başlayacak.
SEÇİLİNCE BAĞ-KUR
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası uyarınca köy ve mahalle muhtarları eski adıyla Bağ-Kur'lu, yeni adıyla 4B'liler. Köy ve mahalle muhtarlarının Bağ-Kur'lulukları seçildikleri tarihten itibaren başlıyor. Dolayısıyla 1 Nisan 2024 Pazartesi günü itibarıyla göreve yeni seçilen muhtarlar için Bağ-Kur'lu olma dönemi başlayacak. Muhtarlar için işe giriş bildirgelerinin mazbatalarını seçim kurulundan aldıkları tarihten itibaren 15 gün içerisinde verilmesi gerekiyor. Bildirim işlemleri il veya ilçe mülki amirliklerince yani valilik ya da kaymakamlıklar tarafından yapılıyor. Muhtarların herhangi bir bildirim yapmasına gerek yok.
PRİMİ DEVLET ÖDÜYOR
Köy ve mahalle muhtarlarının primleri 2017 yılından bu yana devlet tarafından ödeniyor. Primlerin ödenmesinden İl Özel İdareleri ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları sorumlu. Dolayısıyla seçimi kazanan muhtarlar hem sosyal güvenceye kavuşacak hem de primleri devlet tarafından ödenecek. Muhtar seçilmesi nedeniyle Bağ-Kur'lu olacak kişiler, ödenen primler sayesinde rapor ve doğum parası alabilecekleri gibi emekliliğe de hak kazanabiliyor.
EMEKLİ VE İŞÇİ MUHTAR
Diğer yandan emekli bir kişinin muhtar seçilmesi halinde sigortalı olması gerekmediği için emekli muhtarlar adına Bağ-Kur primi ödenmiyor. Bir işverene bağlı olarak çalışan işçiler ise muhtar seçildiklerinde işlerini aksatmamak koşuluna uyarak çalışmaya devam edeceklerse 4A'lı olmayı sürdürecekler. Yani muhtar seçildiler diye Bağ-Kur'luluk devreye girmeyecek. Eğer bir işte çalışan kişi muhtar seçilir ve işten ayrılırsa bu durumu da işten ayrıldıktan sonraki 10 gün içerisinde SGK'ya bildirmesi gerekiyor.
KAYBEDENİN SİGORTASI BİTİYOR
Seçimi kaybeden ve görevi sona eren muhtarların sigortalılıkları da 1 Nisan 2024 itibarıyla sona ermiş olacak. Muhtarlık görevi sona erenlerin SGK'ya bildirimleri valilik ve kaymakamlıklar tarafından yapılacak. Diğer yandan muhtarların sağlık hizmetlerinden yararlanmak ve rapor parası alabilmek için 10 Nisan 2024'e kadar süreleri var. Fakat Bağ-Kur'luluğu sonlanacak muhtarların dikkat etmesi gereken bazı hususlar söz konusu. Muhtarlar, muhtarlık görevi nedeniyle Bağ-Kur'lu olmak durumunda. Diğer yandan muhtarların bir yandan esnaflık yapabildikleri için aynı zamanda kendi işleri nedeniyle Bağ-Kur'lu olmaları da gerekebiliyor. Örneğin muhtar aynı zamanda esnafsa, bu durumda iki yerden Bağ-Kur'lu olması gerekebilir. İşte böyle bir durumda kişinin muhtarlığı süresince muhtar Bağ-Kur'luluğu geçerli. Esnaflığı nedeniyle Bağ-Kur primi ödemesi gerekmiyor.
ESNAFLAR DİKKAT!
Ancak 1 Nisan 2024 itibarıyla seçimi kaybedip muhtar sigortalılığı sonlanacak kişilerden aynı zamanda esnaf olanların, esnaf Bağ-Kurlulukları nedeniyle prim ödemeye yeniden başlamaları gerekecek. Esnaflıkları nedeniyle prim ödemeye devam etmezlerse prim borcu birikecek. Muhtarlığı süresince esnaflığını devam ettirmeyen ancak kapanış işlemlerini de yapmayan muhtarların, seçim sonrası bu işlemleri yapmalarında fayda var.
HAMİLE MUHTARIN RAPOR PARASI KRİTİK
Kadın muhtarlar doğum yapmaları halinde SGK'dan rapor parası alabiliyor. Ancak muhtar kadının rapor parası alabilmesi için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması gerektiği gibi rapor süresince de sigortalılığının sonlanmaması gerekiyor. Doğumdan önceki 8 ve doğumdan sonraki 8 haftada doğum parası alabilecek olan kadın muhtarlardan raporlu olanlar eğer seçilemezse ve başka sigortalılıkları da yoksa, 10 Nisan 2024 tarihinden sonra SGK'dan rapor parası alamayacak.