Nakit Sermaye
Artışı Faiz İndirimine Dair Soru-Cevap ve Uygulama Örneği
Cevaplar 5520 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun "Diğer indirimler" başlıklı 10’uncu maddesi ışığında
verilmiştir;
Soru: Nakit sermaye Artışı Faiz İndirimi
ne demektir?
Cevap: Nakit sermaye artışına giden
sermaye şirketlerine vergisel bazı avantajlar sağlanması öngörülmüştür. Bu uygulama ile
sermaye şirketlerinde nakit artırılan sermaye üzerinden hesaplanan faizin kurumlar
vergisi matrahından indirilebilmesidir.
Nakit
sermaye artışı faiz indirimi, ortakların elinde bulunan atıl nakitin sermayede
kullanılarak şirketlerin daha güçlü bir sermaye yapısına sahip olmasını, ayrıca
üretimde kullanılarak üretimi artırmayı ve dolaylı olarak ekonomide iyileşmeler
yaratmayı hedefleyen bir teşvik sistemidir. Aslen bir tür sermaye amortismanıdır
ve yöntemi kıst amortisman yöntemidir.
Soru: Kimler Nakit sermaye Artışı
Faiz indirimden yararlanabilir?
Cevap: İndirimden finans,
bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak
üzere, şartları sağlayan sermaye şirketlerinin yararlanabilmeleri
mümkündür.
Soru: Kimler Nakit sermaye Artışı
Faiz indirimden yararlanamaz?
Cevap:
• Finans, bankacılık ve
sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri bu indirimden
yararlanamayacaktır.
• Ticari,
zirai ve serbest meslek faaliyeti dışındaki gelirlerinin %25 ve daha fazlası
faiz, kira, kâr payı, lisan ücreti, menkul kıymet
satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri nakdi
sermaye artırımı yapsalar dahi indirimden faydalanamazlar
• Aktif
toplamının % 50 ve daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak
paylarından oluşan sermaye şirketleri nakdi sermaye artırımı yapsalar dahi
indirimden faydalanamazlar
• Arsa ve
arazi yatırımı yapan şirketlerin arsa ve arazi yatırımına tekabül eden
tutarı nakdi sermaye artırımı indirimden yararlanamaz
Soru: Sermaye artırımına ilişkin ödemeler
şirketin bilançosunda hangi
hesapta izlenmelidir?
Cevap: Sermaye artırımına ilişkin karardan önce ortaklar tarafından sermaye
avansı olarak şirketin banka hesabına yatırılan tutarların banka hesabına yatırıldığı
tarihten itibaren şirketin bilançosunda
"Diğer Sermaye
Yedekleri" hesabında
izlenmesi gerekir.
Şirketin banka
hesabına yatırıldığı tarihten itibaren bilançoda özsermaye
kalemleri arasında yer alan ‘Diğer sermaye yedekleri hesabında
izlenmeyen tutarlar için, İlgili hesap döneminde bu tutarlara ilişkin sermaye
artırımı gerçekleştirilse dahi indirim uygulamasından faydanılması mümkün
bulunmamaktadır.
Soru: Sermaye artırımına konu edilmeyen
sermaye avansı ödemeleri faiz indirimi uygulamasına konu edilebilir mi?
Cevap: Şirketin banka hesabına yatırıldığı
tarihin içinde bulunduğu
hesap döneminde sermaye
artırımına konu edilmeyen sermaye avansı niteliğindeki tutarların, indirim
uygulamasında dikkate alınması mümkün değildir.
Soru: Kurum kazancından indirilebilecek
tutar nasıl hesaplanacaktır?
Cevap: Kurum kazancından indirilebilecek
tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:
İndirim uygulamasında,
artırılan sermayenin hesap dönemi
içerisinde ortaklarca nakit olarak ödendiği (Nakden taahhüt edilen
sermayenin, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği
tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı
için tescil tarihinin içinde bulunduğu) ay kesri tam ay sayılmak
suretiyle, yılın kalan süresi için
kıst dönem esasına göre indirim tutarı hesaplanacaktır.
Sermaye Artırım
Faiz İndirim Tutarı = Nakdi sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre
Soru: Ayni olarak ödenen sermayenin faiz
indiriminden yaralanması mümkün müdür?
Cevap: İndirim hesaplamasına
konu edilebilecek sermaye artışı tutarı, artırılan sermayenin ortaklarca şirketin
banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlı olup taahhüt
edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına
fiilen yatırılmayan kısmı indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Yani ayni olarak ödenen sermayenin faiz indiriminden yararlanması mümkün değildir.
Ayrıca aşağıda sayılan şekillerde
de gerçekleştirilen sermaye artışlarında indirim tutarının hesaplaması dikkate alınmayacaktır;
• Sermaye şirketlerine nakit dışındaki
varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,
• Sermaye şirketlerinin birleşme, devir
ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları,
• Bilançoda yer alan öz sermaye
kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları,
• Ortaklarca veya Kurumlar Vergisi
Kanununun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi
kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,
• Şirkete nakdi sermaye dışında hisse
senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen
sermaye artışları
• Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde
mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları.
Soru: Şirkete borçlu olan ortağın nakit
sermaye artışı ödemesi gerçekleştirmesi durumunda sermaye artışı faiz
indiriminden yararlanılması mümkün müdür?
Cevap: Ortaklar tarafından, kredi kullanılmak
veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları indirim tutarının
hesaplanmasında dikkate alınmayacağından borç ödeninceye kadar indirimden
yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Soru: Faiz hesaplamasında
hangi faiz oranı kullanılmalıdır? sermaye amortisman oranı
Cevap: Faiz hesaplamasında
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından indirimden yararlanılan yıl
için en
son açıklanan bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı
yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınır.
Soru: Sermaye artırımınında tutarın şirketin banka
hesabına yatırılan tutara ne zamandan itibaren faiz indirimi hesaplanacaktır?
Cevap: Nakden taahhüt edilen
sermayenin sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği
tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi, tescil
tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka
hesabına yatırılma tarihi esas alınarak bu indirimden yararlanılabilecektir.
Soru: Hesaplanan bu sermaye
artışı faiz indirimi oranı nedir, nasıl belirlenir?
Cevap:
• Halka açık olmayan sermaye
şirketleri için;
Genel indirim oranı
olarak; ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın
%50'sinin,
kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde
ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği
hüküm altına alınmıştır.
Yatırım teşvik
belgeli üretim ve sanayi tesislerine ait makine ve teçhizat yatırımlarında veya
bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması
durumunda yatırım teşvik belgesinde bulunan sabit yatırım tutarı ile sınırlı
olmak kaydıyla %50 oranına 25 puan eklenip %75 olarak dikkate alınması karar
ile kabul edilmiştir.
• Halka açık şirketler için;
%50 ve daha azı
halka açık olan, hisseleri borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinin
kanunda belirtilen %50 oranına 25 puan daha eklenip oranın %75 olarak
dikkate alınması karar ile kabul edilmiştir.
%50 ve daha
fazlası halka açık olan, hisseleri borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinin
kanunda belirtilen %50 oranına 50 puan daha eklenip oranın %100 olarak
dikkate alınması karar ile kabul edilmiştir.
Soru: Şirketin İlgili yıl kar etmemesi
durumunda hesaplanan faiz indirimi bir sonraki yıla devreder mi?
Cevap: Şirketin kurumlar vergisi
ödemesi ya da matrahından indirim yapılabilmesi için matrahın yani kazancın
yeterli olması gerekir. Kazanç yetersizliği nedeniyle indirim konusu
edilemeyen tutarın sonraki dönemlere devri yapılır yani izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim
konusu yapılabilecektir.(ilgili yıl matrah yetersizse indirilemeyen tutar
ertesi yıla indirilebilmek için devreder)
Soru: Şirketler hesaplanan
sermaye artışı faiz indirimini kaç yıl boyunca matrahtan indirebileceklerdir?
Sermaye artışı faiz
indirimini kaç yıl boyunca hesaplayacaklardır?
Cevap: Sermaye şirketleri gerçekleştirdikleri nakdi
sermaye artışları üzerinden, nakdi sermaye artışının yapıldığı hesap döneminden itibaren başlamak
üzere izleyen her bir hesap dönemi için ayrı ayrı indirim
uygulamasından yararlanabileceklerdir.
Aslen bir tür sermaye
amortismanıdır ve yöntemi kıst amortisman yöntemidir. Kanunda, her ne kadar
sermaye artışı faiz indiriminden sonsuz dönem yararlanılıyor gibi görülse de bu
süre sonsuz değildir ve süresi, sermaye kendini amorti ettiğinde tamamlanacaktır.
Soru: Şirket sermaye artırımı
yapılmasından sonra sermaye azaltımına gidilmesi durumunda faiz indirimi
uygulamasından yararlanmaya devam edecek midir?
Cevap: Azaltılan sermaye tutarı
kadarlık kısmı için sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret siciline
tescil edildiği ayı izleyen aydan itibaren bu indirimden yararlanmaları mümkün
bulunmamaktadır.
Soru: Hesaplanan sermaye artışı
faiz indirimi tutarının bildirimi gerekli midir?
Cevap: İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin,
nakdi olarak artırdıkları sermaye ile indirime konu edecekleri tutara ilişkin
bilgileri, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmeleri gerekmektedir. İlgili
yasayla indirimler, dönem sonunda kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde yapılacaktır
ve indirim tutarları beyanname de gösterileceğinden, muhasebe de ise nazım
hesaplarda takip edilmesi uygun olacaktır.
Uygulamalı Örnek;
Aşağıdaki örnek 4 Mart
2016 tarih ve 29643 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9 Seri No’lu Kurumlar
Vergisi Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’den aynen alınarak
tekrar düzenlenmiştir.
(B) A.Ş.’nin
Sermaye Artırım Tutarı: 6.000.000 TL
15/7/2015 tarihinde YK kararı
3/8/2015 tarihinde ticaret siciline tescil edilmiştir.
(B) A.Ş.’nin yararlanabileceği indirim oranı %50 olup 2015 yılı
sonu itibarıyla TCMB tarafından açıklanan ticari krediler faiz oranı %10’dur.
————— ————— —————
————— ————— —————
—————
İndirim tutarı = Nakdi
sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre
————— ————— —————
————— ————— —————
—————
Bay (F)’nin taahhüt ettiği tutar 2.000.000 TL,
a) Bay (F)’nin taahhüt ettiği tutarın %25’i olan 500.000 TL
30/7/2015 tarihinde yani tescil tarihinden önce bankaya yatırdı.
b) Bay (F) taahhüt ettiği sermayenin kalan kısmı olan 1.500.000
TL’yi, 6/8/2015 tarihinde, yani tescil tarihinden sonra bankaya yatırdı.
Bay (F)’n bankaya yatırdığı tutarlar için hesaplanan faiz
indirimi;
a) 500.000 TL’lik tutar için kararın tescil tarihi olan 3/8/2015 tarihi esas alınmak
suretiyle indirimden faydalanılması mümkündür. (ay kesri tam alınır, 8.ay dahil
dönem sonuna kadar 5 aylık
süre için faiz
hesaplanır.)
= 500.000 TL x 0,10 x 0,50 x (5/12) = 10.417
b) 1.500.000 TL’lik tutar için bankaya yatırılma tarihi olan 06/8/2015
tarihi esas alınmak suretiyle indirimden faydalanılması mümkündür. (ay
kesri tam alınır, 8.ay dahil dönem sonuna kadar 5 aylık süre için faiz hesaplanır.)
= 1.500.000 TL x 0,10 x 0,50 x (5/12) = 31.250
————— ————— —————
————— ————— —————
—————
Bay (K)’nın taahhüt ettiği tutar ise 4.000.000 TL’dir.
Bay (K)’nın taahhüt ettiği tutarın %25’i olan 1.000.000 TL
30/7/2015 tarihinde yani tescil tarihinden önce bankaya yatırdı.
Bay (K) taahhüt ettiği sermayenin kalan 3.000.000 TL’lik kısmını
9/11/2015 tarihinde yani tescil tarihinden sonra bankaya yatırdı.
Bay (K)’nın bankaya yatırdığı tutarlar için hesaplanan faiz
indirimi;
a) 1.000.000 TL’lik tutar için kararın tescil tarihi olan 3/8/2015
tarihi esas alınmak suretiyle indirimden faydalanılması mümkündür. (ay
kesri tam alınır, 8.ay dahil dönem sonuna kadar 5 aylık süre için faiz hesaplanır.)
= 1.000.000 TL x 0,10 x 0,50 x (5/12) = 20.833
b) 3.000.000 TL’lik tutar için bankaya yatırılma tarihi olan 06/8/2015
tarihi esas alınmak suretiyle indirimden faydalanılması mümkündür. (ay
kesri tam alınır, 11.ay dahil dönem sonuna kadar 2 aylık süre için faiz hesaplanır.)
= 3.000.000 TL x 0,10 x 0,50 x (2/12)
= 25.000 TL
————— ————— —————
————— ————— —————
—————
Dolayısıyla, 2015 hesap döneminde 6.000.000 TL’lik sermaye artırımı üzerinden hesaplanan
ve kurum kazancının tespitinde dikkate alınacak toplam indirim tutarı (10.417
TL + 20.833 TL + 31.250 TL + 25.000 TL=)
87.500 TL olacaktır.
Ayrıca, (B) A.Ş. 2016 hesap döneminde sermaye azaltımına gitmediği ve diğer şartları
da sağladığı takdirde 6.000.000 TL’lik bu sermaye artırımının tamamı üzerinden
12 ay için
indirim tutarı hesaplayabilecektir.
MELTEM AKÖZ
[email protected]
[email protected]
Diğer Yazıları
-Sermayenin Tamamlanması Kapsamında Sermaye Avanslarının Durumu
-Yatırım projelerinde pratik karlılık analizi
-CDS, (Credit Default Swap) Nedir?
-Enflasyon düzeltmesi (Muhasebesi) gelmesi için şartlar oluşuyor mu?