SGK affı/yapılandırması ihya ve krediyle emeklilik beklentisi...
SGK-Vergi ve diğer kamu borçlarının yapılandırılmasına ilişkin son 7 yılda 6 kez düzenleme yapılmıştır. Ayrıca bu düzenlemelerde ilave sürelerle uzatmalara gidilmiştir. Hâl böyle olunca mezkûr borç yapılandırmaları âdeta geleneksel hâle gelmiştir. Dolayısıyla bu yönde her 1-2 yılda beklentiler olmaktadır.
En son kamuoyunda “Torba Yasa” olarak bilinen “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” Resmî Gazete’de yayımlanarak 2023/Mart ayında yürürlüğe girmiştir. Aradan geçen yaklaşık bir yıllık zaman sonrasında başta esnaf ve sanatkârlar olmak üzere işverenler, emeklilik hazırlığı yapmakta olanlar ile diğer SGK ve Maliye borçluları her gün gazetemize ve sosyal medya hesaplarımıza gönderdikleri çok sayıda iletilerde vergi ile SGK borçlarının ne zaman yapılandırılacağını sual etmektedir.
BEKLENTİLER ARTMAYA BAŞLADI!
Yüksek enflasyon ve özelikle yüksek faiz hadlerine bağlı olarak finansmana erişimde sıkıntı yaşayanlar ile emeklilik için mevcut borçlarını yüksek maliyetlerle kapatmak istemeyenler, önceki dönemlerde olduğu gibi cazip şartlarla ihya talep edenler… en son yapılandırmadan itibaren aradan bir sene geçmesi ile birlikte yeni bir düzenleme için ümitlenmeye başlamıştır.
Son dönemlerde politika faizlerinin Merkez Bankası tarafından yüksek oranlarda artırılması ayrıca kamu borçlarına yönelik uygulanan gecikme zammının fahiş miktarda artırılması mağduriyetlerin artmasına ve borç yapılandırmasına yönelik beklentilerin daha da artmasına yol açtı.
Diğer yandan kamu borç yapılandırması sadece borcu olan işverenleri ilgilendirmemektedir. Aynı zamanda borcu nedeniyle emekli olamayanlar ile EYT’lileri de yakından ilgilendirmektedir. Keza başta silinen hizmetlerin canlandırılması, kredi ile emeklilik vs. birçok düzenleme yapılandırma kapsamında yer almaktadır.
BAĞ-KUR İHYA BEKLENTİSİ ÇOK ARTTI!
2023 yılı öncesi “Torba Kanun” ile yürürlüğe konan borç yapılandırması kapsamında prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılıkları durdurulanların daha sonra kendileri ya da hak sahipleri tarafından sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat ederek ihya talebinde bulunmalarının yolu açılmıştı. Bu sayede geçmiş yıllarda durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı cazip şartlarla yeniden kazanılarak çok sayıda kişi emekli olmuştur.
Bu sayede Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında hizmetlerin yeniden ihya (canlandırma) edilip eksik primleri doldurmak suretiyle;
Köy ve mahalle muhtarları,
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile
Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan,
Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu mülga hükümlerine ve mülga Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı hâlde prim borçları nedeniyle daha önceki ilgili kanunlar uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlar faydalanarak emeklilik hakkı kazanmışlardır. Ancak en son 2023/Mart ayında yürürlüğe konan prim yapılandırma kanununda cazip şartlarla borç ihyasına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediğinden ihya talepleri birikmiştir.
KREDİ İLE EMEKLİLİK TALEPLERİ
Yine 2023 yılı öncesi borç yapılandırması kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu ile kamu bankaları arasında beklenen protokol imzalanmaktadır. Geçen sene yapılan borç yapılandırması kapsamında SGK Kamu bankalarıyla yapmış olduğu protokol dolayısıyla çok sayıda vatandaşımız emeklilik hakkına kavuşmuştur.
Kredi iş birliği protokolü kapsamında, birikmiş prim borcunu ödemesi durumunda 4/1-b’den yaşlılık aylığı bağlanabilecek sigortalılar, 4/1-b prim borcunu ödemesi durumunda 4/1-a’dan yaşlılık aylığı bağlanabilecek sigortalılar, Ek-5 ve Ek-6 kapsamında çalışanlardan birikmiş prim borcunu ödemesi durumunda yaşlılık aylığı bağlanabilecek sigortalılar, askerlik ve doğum borçlanmasını yapması durumunda yaşlılık aylığı bağlanabilecek sigortalılar, durdurulan hizmet sürelerinin ihya edilmesi durumunda yaşlılık aylığı bağlanabilecek sigortalılar bulunmaktadır.
Diğer yandan yeterli primleri olmasına rağmen mevcut Bağ-Kur primlerini ödeyemeyecek durumda olanların da bu hizmetlerinin durdurulmasıyla birlikte emeklilik hakkını elde edenler de yapılandırma kanununu beklemektedir.
Tüm bu beklentilere rağmen şimdilik hükûmetin gündeminde borç yapılandırması bulunmadığının altını çizelim. Ancak geçmiş dönemlerdeki uygulamalardan hareketle 2024 yılı sonlarına doğru ya da en geç 2025 yılının ilk çeyreğinde kapsamlı bir kamu borç yapılandırması ihtimal dâhilinde bulunmaktadır.
İSA KARAKAŞ
https://www.turkiyegazetesi.com.tr/kose-yazilari/isa-karakas/sgk-affiyapilandirmasi-ihya-ve-krediyle-emeklilik-beklentisi-643344