DEFTER TUTMA VE SINIF DEĞİŞTİRME HADLERİNDE HANGİ YIL BAZ ALINACAK?

EYÜP YÜCELİ MuhasebeDr.com Genel Yayın Yönetmeni


İşletme hesabı esasından bilanço esasına geçişlerde baz alınacak rakamlar yani hadler hususunda hala kavram kargaşası devam ediyor.

Bazı Meslek mensupları 2023 yılında defter tutma ve sınıf değiştirme hadlerinin belirlenmesinde, 2021 Yılında Resmi Gazetede yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin dikkate alınması gerektiğini belirtmektedir.

Konuya ilişkin bir Meslek Mensubu tarafıma gönderdiği elektronik postada şunları ifade etmektedir; 

Sayın Üstad, 02.12.2022 tarihinde muhasebedr.com sitesinde yayımlanan makalenizi tevafuken biraz önce okudum.
Emeğiniz için teşekkürler.
Ancak yazdığınız defter tutma ve sınıf değiştirme hadleri hatalıdır, çünkü 2023 yılında tutulacak defterler ve sınıf değiştirme için gerekli olan hadler 21.11.2021 tarih ve 31696 sayılı resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren VUK  534 nolu genel tebliğ ile belirlenmiş ve ilan edilmiştir. söz konusu tebliğin ek'inin başlığını dikkatlice incelerseniz "VUK'ta yer alan ve 01.01.2022 TARİHİNDEN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE UYGULANACAK OLAN HAD VE TUTARLARA İLİŞKİN LİSTE" ifadesini görürsünüz.
Yani 2023 yılında tutulacak defterlerin belirlenmesi için yukarıda bahsettiğim genel tebliğ hükümleri geçerlidir.
Aksi takdirde sizin de belirttiğiniz gibi yeniden değerleme oranında arttırılan had ve tutarlar MUHTEMEL VE TAHMİNİ tutarlar olacaktır. Oysa, sizin de bildiğiniz gibi vergide belirlilik ilkesi geçerlidir.  Tahmin üzerine vergileme yapılamaz.  Bu konuda Anayasa Mahkemesinin kararları mevcuttur. 

"Vergilemede belirlilik ilkesi ise, vergi yükümlülüğünün hem kişiler hem de idare yönünden belirli ve kesin olmasını, kanun metinlerinin, ilgili kişilerin mevcut şartlar altında belirli bir işlemin ne tür sonuçlar doğurabileceğini makul bir düzeyde öngörmelerini mümkün kılacak şekilde düzenlenmesini gerektirir.

Buna göre matrah, tarh ve tahsil zamanı ve yöntemi, verginin tarh ve tahsiline yetkili idare ile muafiyet ve istisna hükümleri gibi vergi ve benzeri diğer kamu alacaklarının esaslı unsurlarına ilişkin düzenlemeler makul bir düzeyde öngörülebilir nitelikte olmalıdır (AYM, E.2019/53, K.2019/75, 19/9/2019, § 14, E.2014/72, K.2014/141, 11/9/2014). " bu sadece bir örnek.
umarım derdimi anlatabilmişimdir. Saygılarımla.  (SMMM ERDİNÇ CAFER D.) 

Sayın Meslek Mensubu, 2023 Yılında tutulacak defter ve sınıf değiştirme hadlerinin belirlenmesinde, 2021 Yılında yayımlanan ve 2022 Yılında tutulacak defterler için baz alınacak rakamların açıklandığı 534 Sıra No'lu VUK Tebliğindeki verilerin baz alınması gerektiğini ifade etmektedir.

***

Mali İdare yayınladığı Özelge ile konuya açıklık getirmiştir. 

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Usul ve Tahsilat Grup Müdürlüğü

Sayı : 77058783-105[VUK.ÖZ.18,111]-E.241714 24.12.2018
Konu: Defter Tutma Hadleri.

Sayın .....................
.................................................. ..........................ANTALYA

İlgi :14.12.2018 tarihli ve 831608 evrak kayıt nolu özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Üçkapılar Vergi Dairesi Müdürlüğünün ............ vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellef olduğunuz, defter tutma hadlerinin her yıl yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulandığı belirtilerek, 2019 yılında kullanılacak olan defterlerin 29.12.2017 tarihinde yayımlanan 490 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğine göre mi yoksa 2018 Aralık ayı içinde yayımlanacak VUK Genel Tebliğine göre mi işlem yapılacağı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 176 ve izleyen maddelerinde defter tutma ile ilgili hükümlere yer verilmiş ve"Tüccar Sınıfları" başlıklı 176 ncı maddesinde;
"Tüccarlar, defter tutmak bakımından iki sınıfa ayrılır:
- I' inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre;
- II'nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre;
defter tutarlar." hükmü yer almıştır.

Defter tutma bakımından kimlerin birinci sınıfa dâhil olacağı hususu Kanunun 177 nci maddesinde altı bent halinde, kimlerin ikinci sınıfa dâhil olacağı hususu ise aynı Kanunun 178 inci maddesinde iki bent halinde sayılmak suretiyle belirtilmiştir.

Öte yandan, aynı Kanunun "Sınıf Değiştirme" başlıklı 179 uncu maddesinde;

"a) (I)'inciden (II)'nciye geçiş: İş hacmi bakımından I'inci sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde, bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak II'nci sınıfa geçebilirler:

1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177 nci maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette düşük olursa, veya;

2. Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177 nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir düşüklük gösterirse."
hükmüne yer verilmiştir.

Bu itibarla, 2019 takvim yılında tutulacak defterin tayininde, faaliyetinize ilişkin gayri safi iş hasılatınızın Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinde yer alan ve 01/01/2019 tarihinden itibaren geçerli olacak olan hadlerle kıyaslanması suretiyle defter tutma ve sınıf değiştirme durumunuzun tespit edilmesi gerekmekte olup; bu hadler 2018 Aralık ayı içinde Bakanlığımız tarafından yayımlanacak olan tebliğ ile duyurulacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
e-imzalıdır
Emre GÖK
Vergi Dairesi Başkanı a.
Gelir İdaresi Grup Müdürü V.

***

Mali İdarenin görüşünden de anlaşılacağı üzere 2023 Yılında tutulacak defter ve sınıf değiştirme hadlerine ilişkin VUK GENEL TEBLİĞİ an itibariyle (26.12.2022) hala yayınlanmamıştır. 

Dolayısıyla 2022 Aralık Ayı içerisinde yayımlanması beklenen Tebliğdeki verilerin dikkate alınması gerektiğine işaret edildiği anlaşılmaktadır.

Ayrıca TÜRMOB Yayımladığı Özel Sirkülerinde; 


İstanbul SMMM Odası'nın, 2023 takvim yılında tutulacak defterin belirlenmesi hususunda yapmış olduğu duyuruda ise ; 

2023 Takvim yılında tutulacak defterin belirlenmesi açısından 2022 faaliyetinize ilişkin oluşan rakamlar baz alınacak olup, 01.01.2023 Tarihinden itibaren geçerli olacak olan hadlerle kıyaslanacaktır

"Bu hadler 2022 Aralık ayı içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanacak olup Tebliğ ile duyurulacaktır"  diyerek konuya açıklık getirmiştir. (İSMMMO açıklaması için tıklayınız)



Sağlıcakla kalınız

Güncelleme; 26.12.2022